Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2016

Η εορτή του Τιμίου Σταυρού, πληροφορίες και έθιμα!



Στις 14 Σεπτεμβρίου η Εκκλησία μας, εορτάζει την εύρεση του Τιμίου Σταυρού, σπουδαία δεσποτική εορτή..λογίζεται σαν την Μ. Παρασκευή στο θέμα της νηστείας.
Κατά την παράδοση, η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, Αυγούστα Ιουλία Φλαβία, το 326, πήγε στου Αγίους Τόπους, για μια αναζήτηση με σκοπό να αναδείξει τις τοποθεσίες που έζησε, δίδαξε και μαρτύρησε ο Ιησούς. Κατά την διάρκεια του οδοιπορικού της, κατάφερε και πραγματοποίησε μεγάλες ανασκαφές, έτσι ώστε να βρεθούν οι τόποι που σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Χριστός. Ένα ευωδιαστό φυτό με πυκνά πράσινα φύλλα, που φύτρωνε μόνο σ' ένα μέρος,  την οδήγησε στην εύρεση του Τιμίου Σταυρού. Το φυτό αυτό είναι ο βασιλικός..άρρηκτα συνδεδεμένος με τα έθιμα της ημέρας. Οι προσπάθειές της ήταν λεπτομερείς, επίμονες και επίπονες κι έτσι βρέθηκαν τρεις σταυροί, ο ένας του Ιησού Χριστού και άλλοι δύο των ληστών.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς επί των εκκλησιαστικών θεμάτων, Φιλοστόργιο και Νικηφόρο, τον Σταυρό του Χριστού, τον εντόπισαν κατόπιν θαύματος, μετά την τοποθέτησή του πάνω σε μια νεκρή γυναίκα, η οποία μετά αναστήθηκε. Η γράφουσα πιστεύει πως η χριστιανοσύνη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αρχαία λατρεία, καθώς και με τη μυθολογία.
Δεν είναι τυχαίο πως στη θέση εκείνη, υπήρχε ο ναός της Αφροδίτης, που είχε ανεγερθεί το 135 από τον ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό, μετά τη δεύτερη καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, έδωσε διαταγή και γκρεμίστηκε αυτός ο ναός. Τη θέση πήρε ο περίλαμπρος Ναός της Αναστάσεως. Τον Σταυρό του Χριστού, τον παρέδωσε στον τότε Πατριάρχη των Ιεροσολύμων, τον Μακάριο, ο οποίος στις 14 Σεπτεμβρίου 335, τον τοποθέτησε μέσα στο νέο ναό.
Με τους Βυζαντινο -Περσικούς Πολέμους (602-628), συνδέεται η δεύτερη Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Οι Πέρσες όταν το 614, κυρίευσαν την Παλαιστίνη, αφού κατέστρεψαν και λεηλάτησαν τα ιερά κειμήλια και προσκυνήματα του Χριστιανισμού, πήραν ως λάφυρο τον Τίμιο Σταυρό.Όταν ο αυτοκράτορας Ηράκλειος νίκησε οριστικά τους Πέρσες το 628, πήρε το ιερό μας σύμβολο και το μετέφερε στις 14 Σεπτεμβρίου 629 στην Κωνσταντινούπολη όπου το υποδέχτηκαν θριαμβευτικά και κατόπιν μεταφέρθηκε στα Ιεροσόλυμα.


Την παραμονή της αναφερόμενης εορτής, οι πιστοί προσφέρουν βασιλικούς, ως τάμα και ως ευλογία, οι οποίοι υπό την μορφή κλωναριών, μοιράζονται ανήμερα σε όσους βρίσκονται στους ναούς, μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας.
Η εποχή σχετίζεται με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς, όσον αφορά τη γη. Οι γεωργοί έρχονται στην εκκλησία με λίγους σπόρους από τα δημητριακά ( το λεγόμενο πολυσπόρι) που θα σπείρουν για να πάρουν την ευλογία.. "βλαστήσαι την γην, και δούναι σπέρμα το σπείροντι και άρτον εις βρώσιν"..

  Η λαογραφία μας, περιγράφει το έθιμο του προζυμιού. Οι νοικοκυρές με τον βασιλικό που φέρνουν από τους ναούς, φτιάχνουν ( σταυρώνουν) το προζύμι και μετά τον τοποθετούν σε δοχείο με νερό, ώστε να αποκτήσει ρίζες και να τον φυτέψουν. Το προζύμι για 40 ημέρες δεν το δάνειζαν  και ο πρώτο ψωμί συνήθως το κάνουν πρόσφορο καθώς επίσης το μοιράζουν στους φτωχούς.

                   .....βασιλικός κι αν μαραθεί
                       κι αν γείρουν τα κλωνιά του
                        ρίξε νερό στη ρίζα του
                        να 'ρθει στα πρωτινά του.

Σε κάποια μέρη ανήμερα οι πιστοί πηγαίνουν ένα μικρό δοχείο με νερό μες στην εκκλησία, όπου το επιστρέφουν σπίτι τους και το έχουν για ευλογία.
Στην Αίγινα κάθε χρόνο του "Σταυρού" οι κάτοικοι αναβιώνουν το έθιμο του "Λειδινού", που είναι μια παράσταση στην οποία μιμούνται την ταφή ενός ομοιώματος μικρού παιδιού.Μοιρολογούν και προσφέρουν κόλλυβα ...μοιάζει να έχει αρχαία καταγωγή αυτό το έθιμο...μετά τα κόλλυβα, ολοκληρώνεται το τελετουργικό με χορούς και τραγούδια.


Εύχομαι σε όλους τους εορτάζοντες και εορτάζουσες χρόνια πολλά, υγιή, ευλογημένα, χαρούμενα.!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θεσσαλονίκη,Μονή Βλατάδων.

Εικόνες από έναν πανέμορφο και πολύ αξιόλογο χώρο, έναν ακόμη πολιτισμικό και ιστορικό θησαυρό της χώρας μας.Τη Μονή Βλατάδων που πρόκειται ...