Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017

ΚΑΛΑΝΤΑ.

Κάλαντα, μια λέξη άρρηκτα συνδεδεμένη με τα παιδικά μας χρόνια, με την ιερή μας παράδοση. Σύμφωνα με το λεξικό, κάλαντα (calendae στα λατινικά, ελληνικό ρήμα καλώ) είναι τα εθιμικά τραγούδια που τα τραγουδούν παιδιά κατά τις παραμονές των μεγάλων γιορτών του δωδεκάμερου Χριστούγεννα, Αγίου Βασιλείου, Θεοφάνια αλλά  και των Βαΐων (ή Λαζάρου), με εξαίρεση εκείνων της Μεγάλης Παρασκευής που είναι κατανυκτικά.Τα κάλαντα συνοδεύουν παραδοσιακά μουσικά όργανα όπως 
 το τρίγωνο, το λαούτο, το νταούλι η τσαμπούνα, η φλογέρα κ.ά.Οι τραγουδιστές και οι οργανοπαίκτες των καλάντων λέγονται καλαντιστές.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές τα κάλαντα προέρχονται από τις εορτές των ρωμαϊκών Καλενδών και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους οι Πατέρες της Εκκλησίας το απαγόρευαν ως έθιμο το οποίο είχε καταδικαστεί από  την  ΣΤ Οικουμενική Σύνοδο το 680 μ.Χ.. Τους συμμετέχοντες στο αναφερόμενο έθιμο τους αποκαλούσαν "Μηναγύρτες".
Στην Αρχαία Ελλάδα  τα παιδιά κρατώντας ένα κλαδί δάφνης ή ελιάς, στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί (λεγόταν ειρεσιώνη, από το έριο δηλ. μαλλί), πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι τραγουδούσαν και τους έδιναν διάφορα πράγματα.Στο κλαδί τους είχαν δεμένες κόκκινες και άσπρες κλωστές όπου έδεναν τα δωράκια από τους νοικοκύρηδες.Σε άλλα μέρη είχαν ομοίωμα καραβιού όπου παρίστανε την έλευση του Θεού Διόνυσου.  Αργότερα το έθιμο υιοθετήθηκε από την Ρώμη. Στο Βυζάντιο τα παιδιά κρατούσαν φανάρια ή καραβάκια που ήταν στολισμένα και τα συνόδευαν με τραγούδι και τύμπανα.

 Κάλαντα υπάρχουν πολλά και κάθε ένα τραγουδιέται σε ξεχωριστή ώρα ή αναφέρεται σε διαφορετικά πρόσωπα και καταστάσεις.Κάλαντα για την παραμονή το βράδυ, κάλαντα για το πρωί, κάλαντα για τον νοικοκύρη, κάλαντα για την νοικοκυρά, κάλαντα για την κόρη, κάλαντα για τον γιο, κάλαντα για όλους!Ακόμη και ο τρόπος που τα τραγουδούσαν έχει πολύ ενδιαφέρον, καθόσον από περιοχή σε περιοχή διαφέρει.
 Στις μέρες μας και κυρίως στις μεγάλες πόλεις τα παιδιά δεν μπορούν να χαρούν με αυθορμητισμό αυτό το ξεχωριστό έθιμο...ο αριθμός και η ποικιλία των ανθρώπων που τις κατοικούν δεν επιτρέπει στα παιδιά μόνα τους να γυρνούν τις γειτονιές.



Χριστούγεννα ,
Χριστούγεννα , Πρωτούγεννα , πρώτη γιορτή του χρόνου,
για βγάτε , δέτε , μάθετε , πως ο Χριστός γεννάται .
Γεννάται κι αναθρέφεται με μέλι και με γάλα ,
το μέλι τρων οι άρχοντες , το γάλα οι αφεντάδες
και το μελισσοβότανο να νίβοντ' οι κυράδες!
Κυρά ψηλή ,κυρά λιγνή , κυρά γαϊτανοφρύδα ,
κυρά μου οτάν στολίζεσαι να πας στην εκκλησιά σου ,
βάνεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη
και τον καθάριο αυγερινό τον βάζεις δακτυλίδι .
Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε,
παρά σας αγαπούσαμε κι ηρθαμε να σας δούμε !
Δώστε μας και τον κόκκορα , δώστε μας και την κότα !
Δώστε μας και πέντ' έξι αυγά , να πάμε σ΄ άλλη πόρτα!


Κάλαντα Χριστουγέννων Κυκλάδων. 

  Για σένα, κόρη όμορφη, ήρθαμε να τα πούμε
και τα καλά Χριστούγεννα για να σου ευχηθούμε.
Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε καράβια ν’ ασημένια
του χρόνου σαν και σήμερα να ‘ναι μαλαματένια.
Αν έχεις κόρη όμορφη, βάλε την στο τσιμπίδι
και κρέμασέ την αψηλά, να μην την φαν οι ψύλλοι.
Φέρτε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε,
και του χρόνου να σας πούμε φέρτε μας κρασί να πιούμε.

     Κάλαντα Χριστουγέννων Σμύρνης.
δέτε , μάθετε , πως ο Χριστός γεννάται .
Γε

Καλὴν ἐσπέραν ἄρχοντες κι ἂν εἶναι ὁρισμός σας,
Χριστὸς γεννᾶται σήμερον ἐν Βηθλεὲμ τῇ πόλει.
Ἐν τῷ σπηλαίῳ τίκτεται, ἐν φάτνῃ τῶν ἀλόγων.
Κερὰ ψηλή, κερὰ λιγνή, κερὰ καμαροφρύδα.
Κερά μ᾿ ὅταν στολίζεσαι νὰ πᾶς στὴν ἐκκλησία.
Ἔχεις καὶ κόρην ἔμορφη ποὺ δὲν ἔχει ἱστορία.
Μῆδε στὴν πόλη βρίσκεσαι, μῆδε στὴν Καισαρεία.
Ἔχεις καὶ γιὸν στὰ γράμματα, ὑγιὸν εἰς τὸ ψαλτήρι.
Νὰ τὸν ῾ξιώσει καὶ ὁ Θεός, νὰ βάλει πετραχῆλι.

Κάλαντα Πρωτοχρονιάς Ικαρίας.

ννάται κι αναθρέφεται με μέλι και με γάλα ,
το μέλι τρων οι άρχο

Άγιος Βασίλης έρχεται
πο πίσω απ’ το καμάρι
βαστά μυζήθρες και τυριά
βαστά κι ένα γκινάρι.

Φέρτε μας κρασί να πιούμε
και του χρόνου να σας πούμε.
(δις- ανάστροφα)

Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε
τα ράφια είν’ ασημένια
του χρόνου σαν και σήμερα
να ναι μαλαματένια.
Φέρτε μας κρασί…
Σένα σου πρέπ’ αφέντη μου
καρέκλα καρυδένια
για ν’ ακουμπάει η μέση σου
η μαργαριταρένια.
Φέρτε μας κρασί…
Πολλά ‘παμε τ’αφέντη μας
ας πούμε της κυράς μας
Κυρά ψηλή κυρά λιγνή
κυρά μαυροματούσα.
Φέρτε μας κρασί…
Κι αν έχεις κόρη έμορφη
βάλτη μας κεράσει
να ευχηθούμε όλοι μας
να ζήσει να γεράσει.
Φέρτε μας κρασί…
Κι αν έχεις γιο στα γράμματα
βαλ’ τονε στο ψαλτήρι
και ν’ αξιώσει ο Θεός
να βάλει πετραχήλι.
Φέρτε μας κρασί…

Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε
πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού
χρόνους πολλούς να ζήσει.



Κάλαντα των Φώτων Κρήτης.
 
ντες , το γάλ ΚΡΗΤΗΣ
Aύριο είναι τω Φωτώ π’ αγιάζουν οι παπάδες,
μέσα στα σπίθια μπαίνουνε και λέν’ τσι εορτάδες.
O Iωάννης Bαπτιστής επέρασε και είπε
«Χαρίσετέ μου τα κλειδιά τα μαργαριταρένια,
ν’ ανοίξω τον Παράδεισο, να μπω στο περβολάκι,
να θέσω ν’ αποκοιμηθώ σε μια μηλιά ’πό κάτω,
πέφτουν τα μήλα κόκκινα απάνω στην ποδιά μου
και τα χρυσά τραντάφυλλα απάνω στα μαλλιά μου».
α οι αφεντάδες
και τ

Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2017

To Λαογραφικό Μουσείο Ανδραβίδας υπό κατάσταση έξωσης!

 Το κείμενο που ακολουθεί δεν αποτελεί ένα συνηθισμένο αφιέρωμα στο έργο του Λαογραφικού Συλλόγου -Μουσείου της Ανδραβίδας.Απλά νιώθω το ηθικό χρέος να εκφράσω την άποψή μου ως νόμιμος δημότης της περιοχής για τον διωγμό του εν λόγω Πολιτιστικού Φορέα, από την Δημοτική Αρχή.
 Για όσους δεν γνωρίζουν...ο ως άνω αναφερόμενος  Σύλλογος -Λαογραφικό Μουσείο είναι ο μόνος πολιτιστικός φορέας στον τομέα της λαογραφίας ,στην Ανδραβίδας.Αυτής της πόλης με την μακραίωνη ιστορία, της Μεσαιωνικής Πρωτεύουσας του Πριγκηπάτου της Αχαϊας.Πρόκειται για  έναν ανεκτίμητο πολιτισμικό θησαυρό..που αποτελείται από αντικείμενα των οποίων η συλλογή έγινε με τεράστιο προσωπικό αγώνα της ξεχωριστής προσωπικότητας της Προέδρου του, κ. Παναγιώτας Γρηγοροπούλου -Οικονομοπούλου.Αντικείμενα μικρά και μεγάλα στην όψη αλλά με ολοζώντανη την ιστορία σε κάθε τους σημείο..
 Όλα αυτά τα χρόνια γνωρίζοντας και παρακολουθώντας την προσωπική εργασία της Παναγιώτας και του συζύγου της για τη συλλογή, τη συντήρηση όχι μόνο του υλικού του μουσείου αλλά και για τον καθαρισμό - συντήρηση του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου γενικότερα, δεν είχα τίποτα άλλο να λέω...από το να εκφράζω το θαυμασμό μου, από το να νιώθω περήφανη που μες στο σκοτάδι το οποίο δυστυχώς κυριαρχεί στη γενέτειρά μου, υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι θυσιάζονται, με μηδενική οικονομική συνδρομή από τις αρχές..για να διατηρούν τα φώτα του πολιτισμού σ' αυτόν τον τόπο.
 Την περίοδο των εορτών των χριστουγέννων κατά τα τελευταία χρόνια η Ανδραβίδα θα παρέμενε μια πόλη σκοτεινή εάν η Παναγιώτα και ο σύζυγός της, δεν στόλιζαν τον χώρο του Λαογραφικού Μουσείου που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης.Στολισμός με διάφορα θέματα, εκδηλώσεις ποιότητας που θαύμαζαν όσοι βρισκόντουσαν στην περιοχή. Όσο για τον εσωτερικό χώρο του μουσείου το βιβλίου επισκεπτών αποτελεί αδιάσειστο μάρτυρα για τις εντυπώσεις του κόσμου.
 Το καλοκαίρι που βρισκόμουν στην γενέτειρα παρακολουθούσα από κοντά όλη τη δουλειά που γινόνταν. Μέχρι και εκδηλώσεις ξεχωριστές σε ποιότητα, μετ' εμποδίων από εκπρόσωπο της δημοτικής αρχής.
 Ο χώρος στέγασης του ως άνω λαογραφικού φορέα ανήκει στον Δήμο Ανδραβίδας - Κυλλήνης.Η στέγαση σαφέστατα και έχει πραγματοποιηθεί κατόπιν απόφασης του Δ.Σ του Δήμου.Όπως γνωρίζω αναγράφεται πως σε περίπτωση που χρειαστεί ο Δήμος το οίκημα θα πρέπει να πάψει να στεγάζεται το μουσείο (αν υπάρχουν λεπτομέρειες που δεν τις γνωρίζω να με πληροφορήσετε). Εννοείται πως πρέπει να ξανασυνεδριάσει το Δ.Σ σε τέτοια περίπτωση αφού με τα χρόνια διαφοροποιούνται οι καταστάσεις. Οι αποφάσεις των συμβουλίων ακόμη και για τα απλά θέματα κρίνονται απαραίτητες, ιδιαιτέρως στις μέρες μας με όσα έχουμε υποστεί ως κοινωνία, ως χώρα.
 Σύμφωνα με πληροφορίες που έχω τον περασμένο Σεπτέμβρη η κ. Παναγιώτα δέχτηκε προσωπική λεκτική επίθεση ή όπως θέλει ας το πάρει ο καθένας από εκπρόσωπο του Δήμου και εκλεγμένο της Ανδραβίδας, κυριολεκτικά στο πεζοδρόμιο με την πληροφορία πως πρέπει να φύγει το Λαογραφικό από εκείνο το χώρο. Αυτή η συμπεριφορά δεν μπορεί από κανένα σοβαρό πρόσωπο ή υπηρεσία να ληφθεί υπόψη ώς ενημέρωση επίσημης αρχής. Η προφορική ενημέρωση γίνεται κατόπιν προσκλήσεως του κάθε πολίτη στο χώρο της αρχής και μάλιστα για σοβαρές αποφάσεις φροντίζουν οι υπεύθυνοι να υπάρχει και κάποιος μάρτυρας.
 Χτες  οι ασταμάτητοι αγωνιστές του πολιτισμού της πόλης Λεωνίδας και Παναγιώτα στόλιζαν και περιποιόντουσαν τον χώρο. Ο εκπρόσωπος της Δημοτικής Αρχής πέρασε και  παρέδωσε ένα έγγραφο στον κ. Οικονομόπουλο προκειμένου να το παραλάβει η σύζυγός του ως πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου. Το έγγραφο δημοσιοποιήθηκε στο διαδίκτυο και το είδα. Έχει μόνο αποστολέα (κ. Αντιδήμαρχος)  και παραλήπτη (Πρόεδρος Λαογραφικού). Δεν θέλω να αναλύσω την συντακτική του προχειρότητα σε κάθε της λεπτομέρεια. Είναι δυνατόν για την έξωση το μοναδικού λαογραφικού φορέα το έγγραφο να μην κοινοποιείται στο Δ.Σ και στο γραφείο του κ. Δήμαρχου;Είναι δυνατόν να αναφέρει την έκφραση "προφορική εντολή"; Μα δεν έχουν καταλάβει οι εκλεγμένοι πως μέσω του ρόλου τους, υπηρετούν την τοπική κοινωνία και δεν διορίστηκαν ως εξουσιαστές; Ποιος είναι αυτός που θα πληροφορηθεί ότι αιτήθηκε προσωπικά ο κ. Αντιδήμαρχος ανήμερα τα Χριστούγεννα να μετακομίσει το Λαογραφικό Μουσείο και θα τον επαινέσει; Και αν το κάνουν κάποιοι εγώ προσωπικά τους χαρακτηρίζω ως δοσίλογους και εθνομηδενιστές.
Λυπάμαι και θλίβομαι κυριολεκτικά γιατί αντί να αγκαλιάσουν οι αρμόδιοι της Δημοτικής Αρχής και να σταθούν ως αρωγοί ώστε το Λαογραφικό Μουσείο της Ανδραβίδας να αποτελέσει κέντρο πολιτισμού μεγάλης εμβέλειας, στέκονται σαν οι χειρότεροι εχθροί στη μάχη.Πονάω για τον τόπο μου αφού τα τελευταία χρόνια φροντίζουν να τον βυθίζουν καθημερινά..Δυστυχώς δεν μπορώ να έχω διαφορετική άποψη όσο κι αν προσπάθησα να τους δικαιολογήσω αρκετές φορές..όταν ευνοούν ομάδες οι οποίες εμφανέστατα έχουν κερδοσκοπικούς σκοπούς...όταν απαξιούν την αξία του τόπου, εννοείται ότι απαξιούν και τον λαό...Οι ελλείψεις και το ύφος του εγγράφου θα πρέπει να εξεταστεί..Εδώ λοιπόν πρέπει η τοπική κοινωνία να ξεσηκωθεί και να απαιτήσει δημόσια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Είναι η πρώτη φορά που αναφέρομαι στον τίτλο του κ. Δήμαρχου , ο οποίος πρέπει να λάβει θέση.Όσο για του εκλεγμένους που αποτελούν άτομα της γειτονιάς, ανθρώπους που μεγαλώσαμε μαζί και καθήμενοι για πάντα στο χωριό ασχολήθηκαν όπως συνηθίζεται με τα κοινά, καλό θα είναι να επαναπροσδιορίσουν τη συμπεριφορά τους...ίσως η κοινωνική αλλαγή όπως λένε οι επιστήμονες που επέρχεται με την απόκτηση θέσεων και ρόλων τους έχει επηρεάσει..Ας σκεφτούν ότι υπάρχει η Νέμεσις....κι απ' αυτήν κανείς δεν ξεφεύγει. Στους ανθρώπους του Λαογραφικού εύχομαι καλόν αγώνα.Στην τοπική κοινωνία, στους συνδημότες μου δηλαδή, εύχομαι να αφυπνιστούν...έχουν ευθύνη γιατί η αδιαφορία συντελεί στην καλλιέργεια της ασυδοσίας....
Με σεβασμό και αγάπη προς όλους, αλλά και με τεράστια πικρία σε όσους απαξιούν τον τόπο που ζουν!!!τόσο τραγικό!!

25η Μαρτίου 2024.Όμιλος Φιλίππων Ανδραβίδας "Ο Σπάρτακος".

  Όπως γνωρίζουν οι φίλοι μου, αυτός εδώ ο ιστότοπος αποτελεί για πολλά θέματα, αρχείο. Έτσι συμβαίνει και με τις δραστηριότητες του Ομίλου ...