Τι ονομάζεται Τριώδιο;

Άνοιξε το Τριώδιο!γνωστή φράση, αλλά λίγοι γνωρίζουν που αναφέρεται και τι σημαίνει.

Τριώδιο ονομάζεται το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο, στο οποίο περιλαμβάνονται ύμνοι που ψάλλονται στις εκκλησίες την περίοδο που ξεκινάει, κάθε χρόνο την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου.

Oι συγκεκριμένοι ύμνοι, έχουν τρεις ωδές, αντίθετα με τους άλλους εκκλησιαστικούς ύμνους που έχουν εννέα ωδές. Έτσι το βιβλίο ονομάστηκε Τριώδιο και στη συνέχεια η χρονική περίοδος. Σύμφωνα με τις θρησκευτικές ιστορικές πηγές, οι ύμνοι του Τριωδίου, είναι δημιουργήματα του 5ου έως τον 15 αιώνα μ.Χ.

Χειρόγραφα του εν λόγω εκκλησιαστικού βιβλίου σώζονται από τον 10ο αιώνα. Για πρώτη φορά το Τριώδιο, τυπώθηκε στα ελληνικά το 1522 μ.Χ  στη Βενετία.

Το χρονικό διάστημα , στο οποίο αναφέρεται το Τριώδιο, αποτελείται από δέκα εβδομάδες. Αρχίζει από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και ολοκληρώνεται με το  Μεγάλο Σάββατο.

Αυτό το διάστημα συμπεριλαμβάνει τις Απόκριες (τρεις πρώτες εβδομάδες), τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (έξι εβδομάδες) και  τη Μεγάλη Εβδομάδα.

 

 ΟΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

 

ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΕΩΝ

 

Κάθε Κυριακή από αυτήν την περίοδο, έχει μια ξεχωριστή σημασία για τους Χριστιανούς. Προσωπικά πιστεύω πως τα μηνύματα που υπενθυμίζονται, δεν χρησιμεύουν μόνο στους Χριστιανούς. Περιέχουν ιδέες που αν τις ακολουθούσαμε, ο κόσμος θα ήταν καλύτερος.

Η πρώτη, η Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου θυμίζει στους Χριστιανούς  πως η ταπεινότητα είναι η αρετή, ακολουθώντας τον Τελώνη και όχι η υπερηφάνεια που είχε ο  Φαρισαίος.

Η δεύτερη, η Κυριακή του Ασώτου, τονίζει  τη μεγάλη αξία της μετάνοιας και τον ψυχικό πλούτο  της συγχωρήσεως.

Πριν από την τρίτη Κυριακή είναι το ονομαζόμενο Ψυχοσάββατο, για το οποίο θα κάνω ξεχωριστή αναφορά.

Κατά την τρίτη Κυριακή, την Κυριακή της Απόκρεω, γίνεται αναφορά στη Δευτέρα Παρουσία και στη χριστιανική αγάπη.

Η τέταρτη, η Κυριακή της Τυροφάγου, αναφέρεται στην εξορία των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο.  

 

   ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

 

Η πέμπτη, η Κυριακή  της Ορθοδοξίας (Α΄Νηστειών)
Η έκτη, Κυριακή των  Β΄Νηστειών (Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά)
Η έβδομη, Κυριακή της  Σταυροπροσκυνήσεως (Γ΄Νηστειών)
Η όγδοη, Κυριακή των  Δ΄Νηστειών (Οσ. Ιωάννου της Κλίμακος)
Η ένατη, Κυριακή των  Ε΄Νηστειών (Οσ. Μαρίας της Αιγυπτίας) και
Η δέκατη, Κυριακή των Βαΐων.

Η πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου ονομάζεται Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν,διαλαλούσαν δηλαδή την αρχή των απόκρεων, επίσης αμόλυτη ή απολυτή, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν από τον Κάτω Κόσμο κι έρχονται στον Επάνω.

Επίσης τρώμε όλες τις μέρες αυτά που θέλουμε, δίχως να τηρείται η νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής.

 

Η δεύτερη εβδομάδα του Τριωδίου ονομάζεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Κρεατοφαγίας, γίνεται «κατάλυσις εις πάντα» όλες τις ημέρες εκτός της Τετάρτης και της Παρασκευής. Την Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας στην Ελλάδα έχουμε το έθιμο της Τσικνοπέμπτης  σύμφωνο με το οποίο καταναλώνονται ψητά κρεατικά, καθόσον μετά από τρεις ημέρες αρχίζει ουσιαστικά η νηστεία. Η εβδομάδα τελειώνει με το Ψυχοσάββατο. 

 

Η τρίτη εβδομάδα του Τριωδίου ονομάζεται της Τυροφάγου ή Τυρινής και όλες τις ημέρες γίνεται κατάλυση στα γαλακτοκομικά, στο αυγό, στα ψάρια, στο λάδι.

 

Η τέταρτη εβδομάδα  αρχίζει με την Καθαρά Δευτέρα όπου αποτελεί την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Καθαρά Δευτέρα συνδέεται με υπέροχα έθιμα όπου θα ασχοληθώ εκτενέστερα σε ειδικό αφιέρωμα. Την Κυριακή της Αποκριάς είναι η τελευταία ημέρα που τρώμε κρέας έως την Κυριακή του Πάσχα.

 

Περί νηστείας με την ευκαιρία της αρχής του Τριωδίου 

 

Η  αξία της νηστείας είναι σημαντική αρκεί να συνειδητοποιήσουμε το αληθινό, το βαθύ της νόημα κι όχι αυτό που θέλουν οι θρησκόληπτοι...η νηστεία δεν πρέπει να γίνεται με τάσεις επίδειξης. Επίσης ότι πρέπει η ζωή μας να χαρακτηρίζεται από συγχώρεση (να αφήνουμε περιθώριο και για τις σκέψεις του άλλου), αρετές και ελεημοσύνη.

Η νηστεία έχει το νόημα της εγκράτειας από κάθε τι που κάνει κακό στην ψυχή μας. Δεν αρκεί ο περιορισμός των τροφών. Δεν έχει νόημα να μη φάμε κρέας αλλά να τρώμε μεγάλες ποσότητες υποκατάστατων τροφών. Ο περιορισμός στο φαγητό θα είναι πολύ καλό για την ψυχική μας ευφορία, όταν συνδυάζεται με περιορισμό σε λάθη και πάθη.

Παλιότερα την Κυριακή του Τριωδίου, ξεκινούσαν οι εορταστικές εκδηλώσεις για τα καρναβάλια και τις απόκριες γενικότερα. Σήμερα σε πολλά μέρη, ξεκινούν αμέσως μετά τις εορτές του 12ημέρου....δε συνηγορώ μ' αυτήν την τακτική.
Με υγεία, χαρά, πνευματική αγαλλίαση, μετάνοια, συγχώρεση, αυτοκριτική, να διανύσουμε την περίοδο του Τριωδίου.