Στον απόηχο της εορταστικής περιόδου του Πάσχα!

 

Ο χρόνος σύμφωνα με την Ορθοδοξία αποτελείται από έναν υπέροχο κύκλο εορτών που συνοδεύονται από μια ποικιλία εθίμων, που ντύνονται στα πανέμορφα χρώματα, στους αισθαντικούς ήχους της ελληνικής παράδοσης. Τα σπουδαιότερα θρησκευτικά γεγονότα τα οποία ενθυμούμαστε και μέσα από την ενθύμηση βιώνουμε μοναδικές στιγμές σε συναισθήματα αλλά και ως άνθρωποι, ξεχωριστές μέρες στον κοινωνικό τομέα.

Οι παραδόσεις και τα έθιμα του θρησκευτικού περιεχομένου, περιλαμβάνουν τελετουργίες συμβολικού χαρακτήρα που σχετίζονται με τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν, καθώς με τη γονιμότητα και την ευφορία.

Η άνοιξη συνδέεται άρρηκτα με την Μεγάλη Τεσσαρακοστή και στη συνέχεια με το Πάσχα. Στον ιερό όρο Πάσχα ο λαός συμπεριλαμβάνει τις εννέα μέρες από το Σάββατο του Λαζάρου. Το Σάββατο που αποτελεί την έναρξη για τα Άγια Πάθη τα οποία οδηγούν στην Ανάσταση.

"Από την παραμονή του Λαζάρου που ψήνουμε τα Λαζαράκια, που ψέλνουμε τα κάλαντα, έως τη Λαμπρή, μια εβδομάδα και κάτι..είναι παιδί μου, μια εβδομάδα όμως, τόσο γεμάτη από αγάπη, από προετοιμασίες, από σπάνια λόγια που απορώ πως χωράνε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα" μου είχε πει κάποτε μια κυρία που άγγιζε τον έναν αιώνα, σε έναν από τους ιστορικούς ναούς της Αθήνας, η οποία έφερε ανεξίτηλες τις μνήμες από τη Σμύρνη."Αυτή τη γλυκιά απορία την έχω σε όλη μου τη ζωή..".

Η Αγία Εβδομάδα κλείνει με την Λαμπρή στην οποία οδηγεί η Ανάσταση..και η χαρά της  έρχεται να συναντήσει την αγαλλίαση της ανοιξιάτικης φύσης.

Κάθε που έρχεται αυτή η ευλογημένη εποχή, έρχονται στη σκέψη μου τα λόγια της και ευγνωμονώ τον Θεό γιατί κατάφερα υγιής, ψυχικά και σωματικά να ξαναζήσω το ύψιστο σημείο της ελληνικής άνοιξης!

"Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: 

μια Ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα''.

Γιώργος Σεφέρης (Δοκιμές Β', 1994)

Ποιος είναι αυτός που δίνοντας αληθινή σημασία, στο θρησκευτικό γίγνεσθαι της κάθε μέρας από τη Μεγάλη Εβδομάδα:

δεν νιώθει στο τέλος πως ξαναγεννιέται μέσα από τα αγκάθια που βρίσκονται στον δρόμο του και τον φαρμακώνουν;  

που δεν προβαίνει στον προσωπικό του απολογισμό όσον αφορά τις σκέψεις και τις πράξεις του; 

που δεν συλλογίζεται για τη ζωή του και τους Ιούδες που τον έζωσαν;

που δεν βλέπει τα πάθη και τα λάθη του;

που δεν νιώθει ευγνωμοσύνη γιατί έπεσε και ξανασηκώθηκε;

που δεν είδε το πλήθος να τον χειροκροτά, να τον επαινεί κι όταν αρνήθηκε να ερωτευτεί το χρήμα, την μισαλλοδοξία, την υποκρισία, την ατιμία...το ίδιο πλήθος ευθύς να τον λαβώνει;

Το γεγονός ότι η φύση κάθε τέτοια εποχή φοράει τον πιο λεπτοκεντημένο μανδύα της δε χωρά αμφισβήτηση. Όπου κι αν στρέψουμε το βλέμμα μας κάθε γωνιά της γης έχει διαφορετικό χρώμα, μα και κάθε χρώμα αποτελείται από μια παλέτα δεκάδων αποχρώσεων, μια κλίμακα ειδών ανθέων. Τα κεντίδια της Μεγάλης Εβδομάδας γίνονται αισθητά στην ύπαιθρο αλλά και σε κάθε σημείο των μεγαλουπόλεων.Στον αύλειο χώρο των αρχαιολογικών χώρων, η πανδαισία χρωμάτων και αρωμάτων δεν έχει όρια.

Στη θεοδώρητη αυτή εβδομάδα, με την υποδοχή και την υποκρισία, με τη μετάνοια, με την προδοσία..έρχεται η ώρα της Σταύρωσης όπου από το ακάνθινο στεφάνι ρέει το αίμα Του κι η γη βάφεται κόκκινη...έρχονται οι παπαρούνες να μαρτυρήσουν και να προοιωνίσουν το χαρμόσυνο γεγονός...

Βουρκώνοντας θωρούμε τον Εσταυρωμένο, γνωρίζοντας ότι τα έθνη αιώνες τώρα...σταυρώνονται καθόσον χάθηκε η φωτεινή πορεία..η μόνο οδός της σωτηρίας, της ανακούφισης, της ζωής!

Βουρκώνοντας ψέλνουμε και τα εγκώμια, σκεπτόμενοι τη θέση της Παναγίας...σκεπτόμενοι που βρήκε Εκείνος τη δύναμη και τους συγχώρησε;Κι όμως, αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι..να συγχωρούμε....ο μόνος τρόπος για να ξεριζώσουμε το σαράκι που μας τρώει την ψυχή, απ' αυτούς που μας πλήγωσαν. 

Από τον απολογισμό των ημερών που πέρασαν, ας κρατήσουμε σαν το άγιο μύρο σε μαλαματένιο δοχείο το βαθύ νόημα της Αγίας Ανάστασης που δεν είναι άλλο από την αληθινή αγάπη η οποία γεννά την αισιοδοξία, την πάταξη του Άδη και την επικράτηση της αιώνιας ζωής, την ανάταση της ψυχής (βάση για κάθε μας πράξη), τη συγχώρεση, τη συνύπαρξη της χαράς και της λύπης,τα αγαθά του κόσμου, τη νίκη του καλού!!

Πάσχα σημαίνει πέρασμα...από το κακό στο καλό, από τον εαυτό που έπεσε...σ' εκείνον που όρθωσε το ανάστημά του , βασιζόμενος σε μια ψυχή λαμπερή όπως το Άγιο Φως.

Κλείνω λόγια του Νίκου Καζαντζάκη
"Για να ανέβεις στον Ουρανό, πρέπει να πάρεις φόρα από τον πάτο της Κόλασης".
(Από το βιβλίο "Ο φτωχούλης του Θεού", 1923 - 1924)

Μακάρι όλοι μας να δίνουμε αυτή τη φόρα...

μακάρι να μην επιτρέπουμε τον εαυτό μας να κυλά στην κατηφόρα. 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ για πάντα!

Με τη γεύση των εορτών που πέρασαν!

 

 

Όλα στη ζωή μας είναι ένας μικρός ή μεγάλος κύκλος..ακόμη κι αυτή, η ίδια η ζωή. Όλα έχουν αρχή και τέλος, εκτός απ' την ψυχή, εκτός απ' την αγάπη που ταξιδεύουν για πάντα, στην αιώνια πορεία. Γι' αυτό επισκέπτονται συνεχώς το ανθρώπινο βασίλειο.. με τα κοτσύφια την άνοιξη και τις κατακόκκινες παπαρούνες, με τα κοχύλια και τα φιλήματα των κυμάτων το καλοκαίρι, με τα κυκλάμινα και το ουράνιο τόξο του φθινοπώρου, με τις χιονονιφάδες, τις ανεμώνες, το παγερό άγγιγμα του χειμώνα και τον απίστευτα όμορφο ουρανό του πρωί και βράδυ.

Έτσι συμβαίνει με τις αγαπημένες εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Κάθε φορά που ολοκληρώνεται ένας κύκλος, ένα ταξίδι, σκέφτομαι ότι τελικά η προετοιμασία  είναι το ανεκτίμητο διάστημα, αυτό που δημιουργεί συναισθήματα χαράς και γλυκιάς προσμονής. Γνωστό θα μου πείτε..αλλά και πάλι θα το αναφέρω, απλά γιατί ανήκει στις αγαθές σκέψεις, στην αγνή ομορφιά που μας χαρίζει η δυνατότητα να ζούμε την επανάληψη. Κάτι που τονίζω είναι ότι δεν πρέπει να περιγράφουμε βαριεστημένα τις μέρες μας λέγοντας "τα ίδια και τα ίδια" καθόσον πολλοί θα ήθελαν να επαναλαμβάνουν τις καταστάσεις της καθημερινότητας αλλά δεν πρόλαβαν.Ας είμαστε ευγνώμονες.

Αρχές Νοεμβρίου όσοι ασχολούμαστε με τον εθελοντισμό,προγραμματίζουμε τη συμμετοχή μας σε διάφορες δράσεις, καταστρώνουμε τα σχέδια των επισκέψεων σε εορταγορές για φιλανθρωπικούς σκοπούς καθώς και για προστασία ζώων και περιβάλλοντος, επισκεπτόμαστε μουσεία και πολιτιστικούς φορείς για να έχουμε ιδία άποψη για χριστουγεννιάτικα ενθύμια, γούρια κτλ. 

Λίγο αργότερα έρχεται η συζήτηση με τους οικείους μας για τις μέρες των εορτών και τον εκκλησιασμό αυτών, για τα δωράκια, για τον στολισμό που όλο κάτι καινούριο έχει.Μόλις φθάνει ο Δεκέμβριος ήδη η διακοσμητική προετοιμασία ξεκινάει με ένα πολύ καλό καθάρισμα λίγο πριν στηθεί το δέντρο.Άλλοι το βγάζουν από το πατάρι ή την αποθήκη, κάποιοι κόβουν κλάρες από κυπαρίσσια, άλλοι περιμένουν να έρθουν οι έμποροι με τα έλατα. Στους τελευταίους εξ ανάγκης , τα τρία τελευταία χρόνια ανήκουμε και εμείς..έτσι με πολύ χαρά μέσα Δεκεμβρίου αφού το σπίτι είναι έτοιμο, φέρνουμε το έλατο από το Πεδίον του Άρεως.

Απερίγραπτη αίσθηση όταν με τη συνοδεία χριστουγεννιάτικων τραγουδιών από τη συλλογή των δίσκων βιννυλίου ο στολισμός ξεκινάει, διαρκώντας αρκετά...αφού εκτός από το έλατο στολίζεται και όλο το σπίτι.Πόσο μακρινά μας φαίνονται κάθε φορά, τα προηγούμενα Χριστούγεννα..αλλά και πόσο κοντά είναι!!!Φροντίζουμε να λαμβάνει χώρα ,Σάββατο αυτή η βραδιά ώστε να μην υπάρχουν σχολικές ή άλλες υποχρεώσεις..κι έτσι στο τέλος, να ανάβουν τα φωτάκια και το τσαγερό με μείγμα μπαχαρικών και κόκκινο ιβίσκο..να αποτελεί το ποτό όπου θα ευχηθούμε για όλους.

Η κάθε μέρα από τις εορτές περιλαμβάνει το δικό της χρώμα που γίνεται από το θρησκευτικό γεγονός της ημέρας, τα δρώμενα, τα έθιμα, τα πρόσωπα που θα συναντήσουμε. Η ανεκτίμητη αξία σε όλα βρίσκεται στην αίσθηση γαλήνης που μένει στην ψυχή μας..

Η διαπίστωσή μου όλα τα χρόνια που θυμάμαι τον εαυτό μου είναι πως..αληθινές γιορτές δίχως την ενθύμηση των θρησκευτικών γεγονότων δεν γίνονται.Τα γεγονότα αυτά μαζί με τα έθιμά μας είναι που κάνουν εκτός από το χρώμα και της  γεύση των ημερών εντελώς ξεχωριστή. Είναι η ταπεινή Φάτνη που φέρνει τον επαναπροσδιορισμό στις σκέψεις μας, το λαμπερό αστέρι που φωτίζει την ψυχή μας, όπως το φως του καντηλιού στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη..αλλά και τα διηγήματά του που κάθε χρόνο διαβάζουμε μπροστά από το δέντρο...τις ώρες που ξαναγινόμαστε παιδιά γιατί δίχως αυτά τα ευτυχισμένα διαλείμματα ...θα ήταν όλα ψυχρά και άγευστα. 

Διαβάζουμε ακόμη την ιστορία του Σκρουτζ, τα παραμύθια του Άντερσεν, τα λόγια του Κόντογλου, ξεφυλλίζουμε το Εδεσματολόγιον της Σμύρνης με πλήρη αναφορά στο Δωδεκαήμερο σε εκείνα τα νοικοκυριά, σε εκείνες τις γειτονιές...Είναι όλα τα σπουδαία για εμένα βιβλία που φέρουν την υπογραφή του Ανδρέα (του μεγάλου μου αδερφού που έφυγε το 2019) αλλά και τις άπειρες αναμνήσεις που ενίσχυσαν τον χαρακτήρα μου και θα με συνοδεύουν για πάντα.

Κάθε βράδυ στις εορταστικές μέρες, όταν μένουμε με τη θαλπωρή από τα φωτάκια του δέντρου, του μικρού χριστουγεννιάτικου χωριού, του καρουζέλ παρελαύνουν όλα τα Χριστούγεννα και οι Πρωτοχρονιές της ζωής μου, μαζί πολυαγαπημένα πρόσωπα που πλέον συνεορτάζουν μαζί μας από τη δική τους διάσταση..Τα Χριστούγεννα που ήμουν παιδί και η φωνή του Ανδρέα ήταν σαν να κατέβαινε απ΄ τον ουρανό ψάλλοντας " Η Παρθένος σήμερον...", η γεύση απ΄ το χριστόψωμο της μάνας μου που ποτέ δεν έφυγε από κοντά μου..Παρόλο που πολλές γιορτές τις πέρασα σε επώνυμους χώρους...ανεξίτηλες μνήμες αποτελούν τα παιδικά μου χρόνια με την ξυλόσομπα, το κυπαρισσένιο δέντρο, τις κατασκευές από τα γυαλιστεριά χαρτόνια, τις προχριστουγεννιάτικες βόλτες στο ΜΙΝΙΟΝ με την θεία Αθηνά και τη Γιούλα μου, την λατρεμένη μου ξαδέρφη, το νεοκλασσικό στην πλατεία Αμερικής της θείας θέτιδος και τον θείο τον γιατρό που με γέμιζαν  πρωτόγνωρα δώρα για την εποχή, αργότερα τις υπέροχες γιορτές στου Γκύζη με την αδερφή μου, τα ανίψια μου, την πολυαγαπημένη μου θεία Πέπη...Πιο πρόσφατα σχετικά..μια ανεπανάληπτη αλλαγή του χρόνου με τη νεογέννητη Μαριλίζα, μια κούκλα μιγαδούλα που κέρδισε το φλουρί κι άλλα πολλά..Για πολλά χρόνια η παραμονή της Πρωτοχρονιάς γινόταν σπίτι μας με εξαιρετικούς φίλους και απίστευτο γέλιο!

Αν και δύσκολα τα δυο χρόνια για την παγκόσμια κοινότητα, αξιωθήκαμε και πάλι να έρθουμε στο τέλος των εορτών όπου θα ξεστολίσουμε...για να ετοιμαστούμε για τις Απόκριες, μετά για το Πάσχα (υγεία να έχουμε). Βρισκόμενοι σε αυτούς του δύστοπους καιρούς δεν θα συγκρίνω την κατάσταση με το άνετο και ελεύθερο παρελθόν αλλά με τον περασμένο χρόνο όπου οι γιορτές ήταν μελαγχολικές κι η αγορά νεκρή.Έτσι, ας είμαστε ευχαριστημένοι που φέτος βιώσαμε το εορταστικό κλίμα καλύτερα..ας προσπαθούμε κι ας ευχόμαστε ώστε το Φως το αληθινό να παραμείνει κοντά μας..

Η γεύση των εορτών αποτελείται από τα όμορφα συναισθήματα που φωλιάζουν στην καρδιά μας και της δίνουν δύναμη για να ανταπεξέρχεται στις χειμωνιάτικες καταιγίδες! Είναι η  ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος, είναι η αναγέννηση που μας οδηγεί σε καλύτερα μονοπάτια, είναι η αγάπη όπου ντύνει την ψυχή μας με κάθε λογής άνθη για να έχουμε να ραίνουμε τους καημούς του κόσμου, των συνανθρώπων που μαστίζει η κάθε ασθένεια, η ανέχεια...

Εύχομαι σε όλους με υγεία, χαρά και αισιοδοξία να γευτούμε ξανά και για χρόνια πολλά το αγγελόσταλτο Δωδεκαήμερο!