Κάνοντας τον κύκλο του καλοκαιριού ήρθε η ώρα να υποδεχτούμε τον Σεπτέμβριο, να ετοιμαστούμε για την εκπαιδευτική χρονιά, να τρυγήσουμε, να ταξιδέψουμε σε άλλα, ρομαντικά μονοπάτια αυτά που γεννά η νέα εποχή.
Η Εκκλησία μας γιορτάζει την αρχή της Ινδικτιώνος που προέρχεται από την λατινική λέξη indictio, που σημαίνει ορισμός, το ξεκίνημα του εκκλησιαστικού έτους για αυτό και η χριστιανοί λέμε "καλή χρονιά".
Απ' ότι καταγράφεται στις ιστορικές πηγές ο όρος δημιουργήθηκε από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες οι οποίοι θέσπιζαν για δεκαπέντε έτη το χρηματικό ποσό της ετήσιας φορολογίας, που εισέπρατταν για να συντηρήσουν τον στρατό κάθε τέτοια εποχή.
Έτσι καθιερώθηκε και οι δεκαπέντε κύκλοι που ξεκίνησαν από τον Καίσαρα Αύγουστο ονομάζονταν ινδικτιώνες (τρία χρόνια πριν από την γέννηση του Χριστού).
Αυτός ο μήνας χαρακτηρίζεται από την συγκομιδή των καρπών καθώς και από την προετοιμασία για έναν καινούριο κύκλο, αυτόν της βλαστήσεως (όργωμα, σπορά). Έτσι συνδυάζοντας τις καταστάσεις οι χριστιανοί γιόρταζαν την αρχή της γεωργικής χρονιάς και απέδιδαν της ευχαριστίες τους στον Θεό.
Ως συνήθεια διατηρήθηκε και συνεχίστηκε στα Βυζαντινά χρόνια όπου το 313 μ.Χ καθιερώθηκε ως αρχή του εκκλησιαστικού έτους η 1η Σεπτεμβρίου.
Την εποχή που το ρωμαϊκό έτος άρχιζε τον Μάρτη, ο Σεπτέμβριος ήταν ο έβδομος μήνας, όπως δείχνει και τ' όνομά
του αφού septem στα λατινικά σημαίνει εφτά. Όταν πρώτος μήνας
καθιερώθηκε από το Νουμά Πομπίλιο ο Γενάρης, τότε ο Σεπτέμβρης έγινε
ένατος.
Οι Ρωμαίοι ακόμη και στα παιδιά έδιναν ονόματα σύμφωνα με την σειρά γέννησής τους.
Οι Έλληνες έδιναν χαρακτηρισμούς σύμφωνα με τις ασχολίες τους έτσι και ο Σεπτέμβρης ονομάζεται τρυγητής, τρυγομηνάς, πετμεζάς, Σταυρίτη (Ύψωση του Τιμίου Σταυρού).
Η εποχή του τρύγου είχε επίσημη μορφή από την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Στην Κωνσταντινούπολη γινόταν μια σπουδαία γιορτή όπου λάμβανε μέρος ο αυτοκράτορας και ο πατριάρχης. Ο πατριάρχης ευλογούσε τα σταφύλια, τα δοκίμαζε ο αυτοκράτορας, τα μοίραζε στους αυλικούς του και ο λαός φώναζε διάφορες ευχές (προσωπικά θα προτιμούσα να τα μοιράζει στον λαό....φυσικά κάτι τέτοιο δεν γινόταν..).
Την πρώτη μέρα αυτού του μήνα οι αγρότες σε πολλά μέρα υποτίθεται πως "καλούσαν" με τρόπους που είχαν επινοήσει ή που βρήκαν από τους παλιότερους, το πνεύμα της βλάστησης.
Από την άλλη, πάντα ο σπόρος που θα χρησιμοποιούσαν στο χωράφι έπρεπε να ευλογηθεί από την εκκλησία. Διάβασα σε κάποια μέρη όπως και στην Κω στο εικονοστάσι κρεμούν το σύμβολο της "Αρκιχρονιάς" δηλαδή μια αρμαθιά από ρόδι, σταφύλι, κυδώνι, σκόρδο και φύλλο από τον πλάτανο του Ιπποκράτη.
Στην Θράκη την πρώτη ημέρα του Σεπτέμβρη υποδεχόντουσαν με τύμπανα και τραγούδια.
Λάμβαναν μέρος παρέες που φορούσαν προσωπίδες και θύμιζαν αρχαία δρώμενα (Οσχοφόρια), άλλοι είχαν στεφάνια αμπέλου (όσχους) και ξεκινώντας από τον ναό του Διονύσου όδευαν προς τους αμπελώνες και τα πατητήρια.
Μιας και αναφέρθηκα στον τρύγο, θα είναι παράλειψη να μην πω ότι
αυτή η εργασία ριζώνει στην αρχαιότητα..το αμπέλι και ο οίνος είχαν ιερή
θέση.Λέγεται πως οι αρχαίοι Έλληνες από το 1700 π.Χ περίπου ασχολήθηκαν
με την οινοποιία η οποία συνδέεται διά της μυθολογίας και με τον
Διόνυσο.
Ο Σεπτέμβρης για τις πόλεις
σηματοδοτούσε και την επιστροφή των κατοίκων από τις εξοχές όπου
περνούσαν τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Οι δρόμοι εκείνες...τις εποχές
γέμιζαν από τις σούστες και τα κάρα. Κάπως
έτσι ήταν και στη γενέτειρά μου όπου τα καλοκαίρια μέναμε στο μικρό
σπιτάκι στο κτήμα αφού εκεί ήταν οι δουλειές αλλά με το που έμπαινε ο
Σεπτέμβρης επιστρέφαμε με το κάρο του πατέρα μου που κουβαλούσε όλη η
γειτονιά τα υπάρχοντά της.
Ο αναφερόμενος γλυκός μας μήνας, είναι γεμάτος από εορτές!!
Από σήμερα που εορτάζουν οι Αγίες 40 Παρθένες και ο διδάσκαλός τους Αμμούν, στις 2 του μήνα η εορτή του Αγίου Μάμαντος, στις 8 του μήνα το Γενέθλιον της Θεοτόκου, στις 14 η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, στις 17 της Αγίας Σοφίας και των τριών θυγατέρων της, του Αγίου Ευσταθίου, της Αγίας Θέκλας..
Κάποιες από τις παροιμίες του μήνα.
..Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.
..Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
..Αν βρέξει ο τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
..Τον τρυγητή τ' αμπελουργού, πάνε χαλάλι οι κόποι.
..Στον τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
Καλή εκκλησιαστική χρονιά για όσους το επιθυμούν και το πιστεύουν!
Χαρούμενη εκπαιδευτική χρονιά για όλους, μικρούς και μεγάλους!!!!
