Μπορούμε να γιορτάζουμε αληθινά;

Μπορούμε να γιορτάζουμε αληθινά;

Βρισκόμαστε στις παραμονές του εορταστικού κύκλου του Δωδεκαημέρου, που αρχίζει στις 25 Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 5 Ιανουαρίου, την παραμονή των Θεοφανίων.Μια λατρευτική χρονική περίοδος γεμάτη από σπουδαίες εορτές, έθιμα και δοξασίες.

Αυτές τις μέρες του χειμώνα τις περιμένουν με χαρά οι Χριστιανοί όλης της ανθρωπότητας. Αποτελούν μέρες όπου το θεμελιώδες μήνυμα για μια αρμονική ζωή, η πάταξη του κακού και η αναγέννηση της ψυχής μας, συνδέονται με το εορταστικό κλίμα, με τη χαρά των μικρών και των μεγάλων.Με την ξεκούραση και την ευκαιρία για συνάντηση των ανθρώπων, λόγω των αργιών που μας χαρίζουν.

Ο κύκλος περιλαμβάνει τη Γέννηση του Ιησού, τη Σύναξη της Θεοτόκου,την εορτή του Πρωτομάρτυρα Αγίου Στεφάνου, του Αγίου Βασιλείου, των Θεοφανίων και άλλες εορτές ενδιάμεσα.

Τα έθιμα στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου είναι ποικίλα. Oφείλουμε να διατηρούμε την πολύτιμη εορταστική μας παράδοση,όπως και να τη μεταλαμπαδεύουμε στις νέες γενιές. 

Γυρνώντας στα παιδικά μου χρόνια, μου έρχεται στη μνήμη σαν ουράνιο δώρο όλη η προετοιμασία για τις γιορτές, που ακολουθούσαμε στην οικογένειά μου. Ποτέ δεν έπαψε να μοσχοβολά το χριστόψωμο όπου ήταν στολισμένο με καρύδια και αμύγδαλα!Ποτέ δεν έπαψα να νιώθω τη θαλπωρή της ξυλόσομπας και της αγάπης των δικών μου. Κάθε χρόνο που έρχεται ο Δεκέμβριος βλέπω μπροστά μου τις χρυσαφένιες χάρτινες τσάντες από τα βιβλιοπωλεία της Αθήνας με τα παραμύθια και τα νέα μου παιχνίδια.

Κι άλλα πολλά που όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει δεν έχουν υποστεί καμιά φθορά ....εκείνες οι εικόνες, οι γεύσεις, τα χρώματα κι οι ήχοι από τις μελώδικες και τις φυσαρμόνικες των Χριστουγέννων.

Εορταστικό τραπέζι σε όλες τις γιορτές. Η μαμά έτρεχε να  μοιράσει στη γειτονιά πράγματα από τα γεμάτα δέματα που έστελναν οι συγγενείς της. Είχε έτοιμα στο σερβάν τα άσπρα κεντητά σεντόνια, τις μαξιλαροθήκες, τις πετσέτες για τους επισκέπτες μας. Έστρωνε το βυσσινί βελούδινο τραπεζομάντιλο και τα υφαντά, τα απλάδια.

Στοιχεία της ζωής, των σχέσεων, του εορταστικού υφαντού με τα οποία μεγάλωσα και φυσικά κρατώ σαν φυλαχτό.

Γιορτάζαμε  εμείς στο σπίτι, γιόρταζαν όλοι κι οι ευωδιές από τους κουραμπιέδες, από τις δίπλες, από τις τηγανίτες ξεχώριζαν την ατμόσφαιρα των Άγιων Ημερών.

Γιορτάζαμε κι ας μην υπήρχαν περίσσια πλούτη!

Γιορτάζαμε γιατί δεν είχε εισχωρήσει στη ζωή, τόσο πολύ ο καταναλωτισμός, δεν είχε αναπτυχθεί τόσο η εγωπάθεια. Ποτέ η ανθρώπινη κοινωνία δεν ήταν τέλεια, ούτε και θα είναι. Απλά διατηρούνταν κάποιες αρχές κι αξίες. Η κατάλυσή τους και η απουσία τους είναι που λείπει και πλέον οι άνθρωποι δεν γιορτάζουν αληθινά. Μπορούν αλλά νομίζουν ότι δεν μπορούν ή αρνούνται βυθισμένοι στην κατάθλιψη που με "άνεση" σερβίρει η νέα εποχή.

Πολλοί χρησιμοποιούν την εμφάνιση του ιού  ως αφορμή για να μην χαμογελούν, να μην έχουν διάθεση να εορτάσουν, να περιποιηθούν, να δημιουργήσουν, να συναντήσουν φίλους και συγγενείς, να ανοίξουν τα σπίτια τους, να βγουν έξω. Επίσης βρίσκουν ως δικαιολογία την κούραση απ' τη δουλειά και ετούτες τις λαμπρές μέρες σαν δικαιολογία ξεκούρασης.

Τα αίτια βρίσκονται στην επιρροή των ειδήσεων όπου με μανία και στόμφο λανσάρουν κάθε είδους διαστροφή, όπου βομβαρδίζουν καθημερινά με όσα πρόκειται να συμβούν...με τα οικονομικά και τις συνέπειες του πολέμου (λες και η επονομαζόμενη οικονομική κρίση, η κρίση των ασθενειών δεν είναι άλλα είδη πολέμου...).

Με την υποκρισία και το φαίνεσθαι που διαφημίζονται ως ικανότητες για πρόοδο..

Τα αίτια βρίσκονται ακόμη στον έρωτα με το χρήμα , κάτι που αναφέρω συνεχώς..Φοβούνται να θυσιάσουν και το ελάχιστο..(εκείνοι που δεν έχουν οικονομική άνεση, ζουν αληθινά..).

Δεν είναι σημερινή αυτή η κατάσταση αλλά αποτελεί γεγονός των τελευταίων δεκαετιών..με αποκορύφωμα την πρόσφατη , αυτή που διανύουμε.

Η γιορτή γεννιέται στης ψυχής τον καθάριο ουρανό, στα αστέρια όπου θυμίζουν ότι οι άγγελοι είναι ζωντανοί και κάθε νύχτα προσεύχονται για εμάς, στην αέναη φλόγα της πίστης για το καλύτερο, στην αγάπη για εμάς η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αγάπη για τον συνάνθρωπο και το περιβάλλον.

Πιστεύω ότι μπορούμε να γιορτάζουμε αληθινά!

Γιορτές δεν είναι τα ξέφρενα γλέντια, είναι όλα όσα κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, όλα όσα σηματοδότησαν τα παιδικά μας χρόνια. Μα πάνω απ' όλα είναι εκείνα τα λεπτά σιωπής όπου μεταφερόμαστε στο νεογέννητο βρέφος που ήρθε με τόση αγάπη!!!για μια ανθρωπότητα που την προδίδει, που την εκπορνεύει!Αλλά η ελπίδα μένει αναμμένη από όσους πολεμούν το κακό και δεν είναι τόσο λίγοι όσο νομίζουμε!

Μπορούμε να γιορτάζουμε αρκεί να σκεφτούμε τις παλιότερες γενιές που γιόρταζαν , που ξεχώριζαν τις μέρες τους, που στολίζονταν για να πάνε στην εκκλησιά ή στις μικρές εκδηλώσεις της εποχής, μέσα σε εποχές φτώχειας και ανέχειας. Έλαμπαν τα πρόσωπά τους γιατί ακριβώς ήταν κοντά στο αληθινό νόημα των εορτών.  

Σε κάποια πόλη της Ελλάδας πριν από κάποια χρόνια, έζησα τον καημό μιας μάνας που έχασε ξαφνικά το παιδί της ..και στόλισε τα Χριστούγεννα..και μας έδινε μαθήματα ζωής.

Δεν μπορώ λοιπόν να δεχτώ ότι...επειδή θα έρθουν δυσκολίες, θα και θα ......θανατηφόρα αυτά τα θα, αν συνειδητοποιήσουμε πόσους ανθρώπους οδηγούν στην κατάθλιψη και στην αυτοκτονία, δεν γιορτάζουμε!!

Αγαπητοί μου φίλοι και αναγνώστες, γιορτάζουμε και βιώνουμε την ενθύμηση των Θείων γεγονότων, περιποιούμαστε και φοράμε το λαμπερό θεοδώρητο χαμόγελο που πηγάζει από τη Γέννησή Του!

Γεμίζουμε το σπίτι ευωδιές κι αρώματα, χρώματα άχνης και κανέλας!

Ανοίγουμε για να δεχτούμε τους φίλους μας ή τους συγγενείς μας!

Βγαίνουμε για να συναντηθούμε με αγαπημένα πρόσωπα!

Η ζωή είναι μικρή για να σας ρίχνουν όλα αυτά τα θα....., είναι άδικο να χάνετε μοναδικές στιγμές οι οποίες ποτέ δεν επαναλαμβάνονται ακριβώς οι ίδιες!! 

Όσοι λοιπόν, δεν γιορτάσατε τα Χριστούγεννα, έχετε ευκαιρία όλες αυτές τις μέρες έως και τα Φώτα. Όσοι προσπαθείτε να είστε κοντά στους ναούς και στις λατρευτικές εκδηλώσεις, ας σκεφθείτε ότι ο Χριστός έφερε τη ζωή και τη χαρά, όχι τον θάνατο και τη θλίψη!

Ο Χριστός έφερε την αγάπη κι όχι το μίσος προς την ίδια τη ζωή...διότι η άρνηση του εορτασμού αυτό δείχνει.

Όσο για την κούραση λόγω δουλειάς; Θα έρθει η στιγμή που μόνο θα ξεκουράζεστε....

Με πολλή αγάπη και σεβασμό

 

Σοφία 

Υ.Σ Ως εορτασμό δεν εννοώ τίποτα το υπερβολικό και το ξέφρενο, σε όλες μου τις εκφάνσεις ακολουθώ το " μέτρον άριστον".

 

ΟΙ ΓΙΟΡΤΙΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ.

 Όλη η βιβλιογραφία καθώς και τα γραπτά της λαογραφίας, που αναφέρονται στο Δωδεκαήμερο στη Μικρά Ασία γενικά, παρουσιάζουν μια πολύ πλούσια εθιμολογία. Γινόταν ένα συναπάντημα των χριστιανικών εθίμων καθώς και παγανιστικών, στο θέμα της έλευσης του Νέου Χρόνου και στα "αναμενόμενα" από αυτόν.

 Το απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων, τα παιδιά με τουμπελέκια, σιδερένια τρίγωνα, σήμαντρα και φαναράκια κρεμασμένα σε κοντάρια, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν τα κάλαντα.Η ατμόσφαιρα στις γειτονιές πλημμύριζαν από τις παιδικές φωνούλες, που μαζί με τα κάλαντα διέδιδαν την αισιοδοξία και την αγάπη παντού. Οι νοικοκυρές τους έδιναν χρήματα

 (παράδες), ξηρούς καρπούς και φοινίκια (μελομακάρονα). Έλεγαν και οι μεγάλοι τα κάλαντα, κρατώντας ένα φωτισμένο χειροποίητο από χαρτί ή ξύλο καραβάκι, του οποίου το μήκος κάποιες φορές έφτανε και τα τρία μέτρα.

 Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά,

πρώτη γιορτή του χρόνου.

Για βγείτε, δείτε, μάθετε,

όπου Χριστός γεννάται.

Γεννάται κι ανατρέφεται

με μέλι και με γάλα.

Το μέλι τρώγουν άρχοντες,

το γάλα οι αφεντάδες......και τελείωναν με το "Και εις έτη πολλά. Και του Χρόνου να 'στε καλά.

 Μέρες πριν τα Χριστούγεννα, οι νοικοκυρές άρχιζαν την προετοιμασία των σπιτιών.Μοσχοβολούσαν οι γειτονιές από το άσπρισμα και τις μπουγάδες. Για τον κυρίως στολισμό χρησιμοποιούσαν καραβάκι ενώ οι κάτοικοι του Πόντου συνήθιζαν να στολίζουν δέντρο.Το δέντρο αυτό είχε χρυσοβαμμένες κουκουνάρες, μανταρίνια κι άλλους καρπούς, βαμβάκι για χιόνι, χρυσαφιές καραμέλες. Δίπλα από το δέντρο, ξεχώριζε το τραπέζι της Παναγίας όπως το έλεγαν.΄Έστρωναν με το καλύτερο τραπεζομάντηλο ένα τραπέζι που είχε επάνω μια εικόνα της Παναγίας και τις πιατέλες με τα γλυκά των ημερών. Ήταν οι μέρες γλυκές, οι μαχαλάδες μοσχοβολούσαν από τις λαμαρίνες που πηγαινοέφερναν οι νοικοκυρές στους φούρνους για να ψήσουν γλυκά και φαγητά. Και τι δεν έφτιαχναν εκείνες οι γυναίκες!Σαραγλί, μπακλαβάδες, φοινίκια, κουραμπιέδες, σεκέρ λουκούμια, κανταϊφια, ψητό γουρουνόπουλο, σέλινο με κρέας, σαρμάδες..

 Στην Καππαδοκία καθώς και σε άλλες περιοχές, κάποιες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, άρχιζαν τα "γουρουνοσφαξίματα". Το χοιρινό ανήμερα γινόταν ψητό με χυμό νεράντζι.Απαράβατος κανόνας ήταν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι να αρχίζει με σούπα από βραστό.

 Κυλούσαν οι μέρες σ' ένα κλίμα θαλπωρής, ανταλλαγής ευχών, επισκέψεων, και έφτανε η παραμονή της πρωτοχρονιάς.Την παραμονή το βραδάκι πάλι οι μαχαλάδες ζωντάνευαν από τις χαρούμενες παιδικές φωνούλες που τραγουδούσαν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.

Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά,

ψιλή μου δεντρολιβανιά

κι αρχή καλός μας χρόνος,

εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος..

Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε

πέτρα να μην ραγίσει

Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού

χίλια χρόνια να ζήσει...

 Τα σπίτια στη Σμύρνη, έκαναν μια ιδιαίτερη προετοιμασία για να υποδεχτούν τον Άγιο Βασίλη. Στόλιζαν ένα τραπέζι που επάνω τοποθετούσαν ξηρούς καρπούς και γλυκά. Επίσης οι νοικοκυρές ράντιζαν με ξηρούς καρπούς το σπίτι κι έλεγαν "Κάλαντα του καλού σκαίρα και πάντα και του χρόνου .Ανήμερα, όλη η οικογένεια πήγαινε στην εκκλησία και ο πατέρας έπαιρνε μαζί του ένα ρόδι, που το έσπαζε στο κατώφλι του σπιτιού ή πίσω από την πόρτα όταν επέστρεφαν, λέγοντας "καλημέρα και εις έτη πολλά".

Ἐδιναν μεγάλη σημασία στο θέμα του ποδαρικού για τη Νέα Χρονιά. Έκαναν ποδαρικό πατώντας ένα σίδερο και έλεγαν " σίδερο πάνω, σίδερο κάτω, σίδερο οι άνθρωποι που είναι μέσα, σίδερο η μέση μου, σίδερο το κεφάλι  μου". Ο νοικοκύρης έκανε το σταυρό του, σταύρωνε με το μαχαίρι τρείς φορές την πίτα και έκοβε τόσα κομμάτια, όσα ήταν τα μέλη της οικογένειας. Το πρώτο κομμάτι πάντα, ήταν του Χριστού, ακολουθούσε της Παναγίας, του Αγίου Βασιλείου, του σπιτιού και του φτωχού. Είχαν μια ακόμη όμορφη συνήθεια που ήθελε κομμάτια από τη βασιλόπιτα μαζί με ξηρούς καρπούς, να τα αφήνουν στις δημόσιες βρύσες της πόλης , ώστε να τα παίρνουν οι φτωχοί.Κατόπιν επέστρεφαν στο σπίτι αμίλητες,με το νερό της βρύσης, έτσι ώστε όλο το χρόνο να τρέχουν τα αγαθά στο σπίτι.

 Το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι κατά τα έθιμα, απαιτούσε κόκκορα κοκκινιστό στην κατσαρόλα, κεμπάπ με ρύζι, και φαγητά με ρύζι ώστε ο καινούριος χρόνος να είναι γεμάτος από χαρές που θα ριζώσουν..

 Οι περιγραφή των γιορτινών ημερών συνεχίζονται, με όλη την ομορφιά που είχαν τα έθιμα στη Σμύρνη.Τις παραμονές των Θεοφανείων, οι εικασίες, οι παραδόσεις, οι μυθοπλασίες για τους καλικάντζαρους, ήταν τόσο αγαπητές στα παιδιά..που περίμεναν από τους μεγαλύτερους με ανυπομονησία, άλλες φορές με χτυποκάρδι φόβου, κάπου - κάπου με χωρατά, να τις ακούσουν.

 Κυρίως οι παππούδες και οι γιαγιάδες, καλούσαν τα εγγόνια τους και άρχιζαν την αφήγηση για τα μικρά, αποστεωμένα, κακάσχημα και μαυριδερά όντα με τα πεταχτά δόντια που όλο έτρεχαν, φώναζαν, τραγουδούσαν και γκρίνιαζαν. Τους έλεγαν πως αν δεν θυμιάτιζαν την παραμονή των Χριστουγέννων, αυτά τα απαίσια δημιουργήματα θα κατέβαιναν από την καμινάδα με σκοπό να ταλαιπωρήσουν όλη την οικογένεια.Το δωδεκαήμερο έκλεινε με την εκκλησία, τον αγιασμό των υδάτων, τον αγιασμό του σπιτιού από τον ιερέα της ενορίας...Αφήνοντας τις γιορτές  οι οικογένειες..σχεδίαζαν τα επόμενα σχέδια που περιείχαν τη Σαρακοστή με όλα τα σχετικά.

ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!!Ο ΝΕΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΝΑ ΣΗΜΑΝΕΙ ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΡΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΜΑΣΤΙΖΕΤΑΙ.