Καύσωνες στην Αθήνα, δεκαετία '50,70,80
ΔΕΚΑΕΤΙΑ '50
Το 1952 ένα μήνας όπου η πόλη αποτελούσε καμίνι ήταν ο Ιούλιος. Οι πολίτες ένιωθαν έντονη την ανάγκη για να βρεθούν κοντά στη θάλασσα, για μπάνιο αλλά και για τη δροσιά πίνοντας καμιά παγωμένη μπύρα. Για τους περισσότερους όμως δεν ήταν κάτι εύκολο καθόσον τα κέντρα που ήταν κοντά στη θάλασσα είχαν πολύ ακριβές τιμές. Όπως σήμερα σε πολλές παραλίες δεν μπορεί κανείς αν δεν ακριβοπληρώσει να απολαύσει τα φυσικά στοιχεία που έδωσε για όλους ο Θεός, τη θάλασσα, το αεράκι έτσι και τότε..Κοινά των ανθρώπων τα χαρακτηριστικά που τελικά δημιουργούν καταστάσεις οι οποίες ανακυκλώνονται μες στα χρόνια.
Τον Αύγουστο τότε, είχε παρατηρηθεί το φαινόμενο των ταξιδιών από τους Αθηναίους προς το εξωτερικό γιατί τα έξοδα των διακοπών ήταν τα ίδια με καλύτερες παροχές. Ο ελληνικός τουρισμός δεν είχε αναπτυχθεί τόσο..Η χώρα που προσέλκυε περισσότερο κόσμο ήταν η Ιταλία. Αυτός ήταν ο μήνας όπου πολλοί ήταν εκείνοι που έπαθαν αφυδάτωση από την υπερβολική ζέστη.Εννοείται ότι ταυτόχρονα υπήρχαν πολλά θέματα που απασχολούσαν τους πολίτες εκείνη την περίοδο, πολιτικά, καλλιτεχνικά,κοινωνικά στα οποία θα αναφερθώ σε άλλο αφιέρωμα.
Το καλοκαίρι του 1953, οι Αθηναίοι ήθελαν να το περάσουν σε ένα εξοχικό κοντά στην πόλη. Όμως ήταν δύσκολο γιατί ο κόσμος άρχισε να μένει μόνιμα στα εξοχικά και δεν τα νοίκιαζαν. Με την άνοδο της θερμοκρασίας στους 35 και παραπάνω, κάποιες φορές αρκετοί αναζητούσαν για το νυχτερινό τους ύπνο, λίγη δροσιά στις ταράτσες. Έτσι άλλοι τοποθετούσαν τα κρεβάτια τους κι άλλοι στρώματα.Το κοινό ήταν πως όλοι απολάμβαναν τον αστροφώτιστο ουρανό της Αθήνας. Από αυτή την αναγκαστική έξωση από τα υπνοδωμάτια, δεν απουσίαζαν τα αστεία όπως το δυνατό ροχαλητό κάποιων και την προσπάθεια να τους σιωπήσουν οι άλλοι ήρεμα ή και με δυνατές βρισιές..Επίσης οι κραυγές τρόμου που έβγαζαν τα μικρά παιδιά βλέποντας τις μεγαλοκυρίες με τα φαρδιά νυχτικά να περπατούν σαν φαντάσματα, έχοντας αϋπνία.
ΔΕΚΑΕΤΙΑ '70
Το 1970 το καλοκαίρι οι περισσότεροι κάτοικοι εγκατέλειπαν την πόλη αλλά πολλοί ξένοι την προτιμούσαν για τις διακοπές τους. Το δυσάρεστο χαρακτηριστικό ήταν ο αυξημένος αριθμός πνιγμών, νέων και μεγάλων ανθρώπων οι οποίο πήγαιναν στη θάλασσα λόγω ανάγκης για δροσιά, αλλά δεν γνώριζαν μπάνιο. Τον Αύγουστο τότε, έκαναν περιήγηση στα νησιά περίπου δύο χιλιάδες τουρίστες , αρκετοί επώνυμοι, οι οποίοι ναύλωναν ή φιλοξενούνταν σε θαλαμηγούς. Θέση είχαν και οι φωτιές στο αθηναϊκό καλοκαίρι όπου από τσιγάρα είχαν προκληθεί πάνω από τριάντα σε διάστημα τεσσάρων ημερών. Οι υψηλές θερμοκρασίες εκείνη τη δεκαετία ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1975 και τότε αρκετοί ήταν αυτοί που έτρεξαν να προμηθευτούν κλιματιστικό καθόσον δεν μπορούσαν να μείνουν στο σπίτι τους. Η περιοχή που ήταν γνωστή για τα ανάλογα καταστήματα ήταν η οδός Δραγατσανίου, στην πλατεία Κλαυθμώνος. Πολλοί κάτοικοι ασφυκτιούσαν πλέον στο τσιμέντο...και παρουσιάζονταν ως νοσταλγοί των παλιών δροσερών εσωτερικών αυλών που είχαν τα σπίτια (σε παλιές οικίες αυτές οι αυλές πραγματικά με μαγεύουν).
Το 1979 ο υδράργυρος το δίμηνο Ιουλίου , Αυγούστου άγγιξε τους 39 βαθμούς και ήταν λογικό όσοι μπορούσαν να εγκαταλείψουν την πόλη.Όσοι δεν είχαν εξοχικό ή κάποιον τρόπο να ξεφύγουν από την πόλη, δεν κυκλοφορούσαν τη μέρα αλλά το βραδάκι σε κάποιο ζαχαροπλαστείο,στα σουβλατζίδικα που ήταν νέα μόδα ή και στα θερινά σινεμά. Το βέβαιο είναι ότι ολημερίς κινούνταν οι τουρίστες που έρχονταν από τόσο μακριά για να απολαύσουν την Ακρόπολη κλπ. Ο Αύγουστος ήταν κυρίως ο μήνας που η πόλη έμοιαζε έρημη. Την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου μου έλεγαν οι θείοι μου και το επιβεβαιώνω από διάφορα έντυπα και βιβλία, σε κάποιες συνοικίες δεν υπήρχε τίποτα ανοιχτό, ούτε φούρνος. Όμως οι λίγοι που έμεναν ήταν τυχεροί γιατί απολάμβαναν την ηρεμία και την καθαρότητα της ατμόσφαιρας.
ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1980
Αυτό που θυμάμαι όμως είναι ο φονικός καύσωνας του 1987.Η θερμοκρασία στους 44 και άνω βαθμούς. Από τις 19 Ιουλίου η θερμοκρασία ανέβαινε και από τις 20 έως τις 27 η κατάσταση ήταν τραγική. Το βράδυ δεν έπεφτε κάτω από τους 32 βαθμούς κι αυτό έκανε πιο δυσχερή τον χειρισμό του προβλήματος. Στις μεγάλες πόλεις το καυσαέριο - μετρό δεν υπήρχε- η απουσία κλιματιστικών για τα περισσότερα διαμερίσματα δυσχέραινε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η θερμοπληξία, τα αναπνευστικά θέματα υγείας , κυρίως στους μεγαλύτερους ήταν πλέον δίχως έλεγχο..Τρομερή εντύπωση έκανε τότε το γεγονός ,ότι από τις υψηλές θερμοκρασίες , η διαστολή που είχαν υποστεί λόγω του υλικού τους οι ράγες του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου από την Αθήνα για Πειραιά, κατέστησαν αδύνατη την κυκλοφορία για αρκετές ώρες εκείνες τις καυτές μέρες. Δυστυχώς θρηνήσαμε νεκρούς..περί τους 1.300 , από τους οποίους οι 1.115 στην περιοχή της Αττικής. Κάτι το θλιβερό που μου θύμισε σε μια συζήτηση, μια μεγάλη κυρία φίλη μου, ήταν η πρωτοφανής εικόνα των πτωμάτων...Τα νοσοκομεία όπως ήταν λογικό, δεν διέθεταν τόσους νεκροθάλαμους και επιστρατεύτηκαν τα στρατιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα, καθώς και βαγόνια - ψυγεία του ΟΣΕ.
Πηγές αποτελούν οι μαρτυρίες συγγενών μου, όπως μου τις είχαν αφηγηθεί πριν από χρόνια καθώς και βιβλία του συγγραφέα και αθηναιογράφου Γιάννη Καιροφύλα.
