ΟΙ ΓΙΟΡΤΙΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ.

 Όλη η βιβλιογραφία καθώς και τα γραπτά της λαογραφίας, που αναφέρονται στο Δωδεκαήμερο στη Μικρά Ασία γενικά, παρουσιάζουν μια πολύ πλούσια εθιμολογία. Γινόταν ένα συναπάντημα των χριστιανικών εθίμων καθώς και παγανιστικών, στο θέμα της έλευσης του Νέου Χρόνου και στα "αναμενόμενα" από αυτόν.

 Το απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων, τα παιδιά με τουμπελέκια, σιδερένια τρίγωνα, σήμαντρα και φαναράκια κρεμασμένα σε κοντάρια, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν τα κάλαντα.Η ατμόσφαιρα στις γειτονιές πλημμύριζαν από τις παιδικές φωνούλες, που μαζί με τα κάλαντα διέδιδαν την αισιοδοξία και την αγάπη παντού. Οι νοικοκυρές τους έδιναν χρήματα

 (παράδες), ξηρούς καρπούς και φοινίκια (μελομακάρονα). Έλεγαν και οι μεγάλοι τα κάλαντα, κρατώντας ένα φωτισμένο χειροποίητο από χαρτί ή ξύλο καραβάκι, του οποίου το μήκος κάποιες φορές έφτανε και τα τρία μέτρα.

 Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά,

πρώτη γιορτή του χρόνου.

Για βγείτε, δείτε, μάθετε,

όπου Χριστός γεννάται.

Γεννάται κι ανατρέφεται

με μέλι και με γάλα.

Το μέλι τρώγουν άρχοντες,

το γάλα οι αφεντάδες......και τελείωναν με το "Και εις έτη πολλά. Και του Χρόνου να 'στε καλά.

 Μέρες πριν τα Χριστούγεννα, οι νοικοκυρές άρχιζαν την προετοιμασία των σπιτιών.Μοσχοβολούσαν οι γειτονιές από το άσπρισμα και τις μπουγάδες. Για τον κυρίως στολισμό χρησιμοποιούσαν καραβάκι ενώ οι κάτοικοι του Πόντου συνήθιζαν να στολίζουν δέντρο.Το δέντρο αυτό είχε χρυσοβαμμένες κουκουνάρες, μανταρίνια κι άλλους καρπούς, βαμβάκι για χιόνι, χρυσαφιές καραμέλες. Δίπλα από το δέντρο, ξεχώριζε το τραπέζι της Παναγίας όπως το έλεγαν.΄Έστρωναν με το καλύτερο τραπεζομάντηλο ένα τραπέζι που είχε επάνω μια εικόνα της Παναγίας και τις πιατέλες με τα γλυκά των ημερών. Ήταν οι μέρες γλυκές, οι μαχαλάδες μοσχοβολούσαν από τις λαμαρίνες που πηγαινοέφερναν οι νοικοκυρές στους φούρνους για να ψήσουν γλυκά και φαγητά. Και τι δεν έφτιαχναν εκείνες οι γυναίκες!Σαραγλί, μπακλαβάδες, φοινίκια, κουραμπιέδες, σεκέρ λουκούμια, κανταϊφια, ψητό γουρουνόπουλο, σέλινο με κρέας, σαρμάδες..

 Στην Καππαδοκία καθώς και σε άλλες περιοχές, κάποιες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, άρχιζαν τα "γουρουνοσφαξίματα". Το χοιρινό ανήμερα γινόταν ψητό με χυμό νεράντζι.Απαράβατος κανόνας ήταν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι να αρχίζει με σούπα από βραστό.

 Κυλούσαν οι μέρες σ' ένα κλίμα θαλπωρής, ανταλλαγής ευχών, επισκέψεων, και έφτανε η παραμονή της πρωτοχρονιάς.Την παραμονή το βραδάκι πάλι οι μαχαλάδες ζωντάνευαν από τις χαρούμενες παιδικές φωνούλες που τραγουδούσαν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.

Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά,

ψιλή μου δεντρολιβανιά

κι αρχή καλός μας χρόνος,

εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος..

Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε

πέτρα να μην ραγίσει

Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού

χίλια χρόνια να ζήσει...

 Τα σπίτια στη Σμύρνη, έκαναν μια ιδιαίτερη προετοιμασία για να υποδεχτούν τον Άγιο Βασίλη. Στόλιζαν ένα τραπέζι που επάνω τοποθετούσαν ξηρούς καρπούς και γλυκά. Επίσης οι νοικοκυρές ράντιζαν με ξηρούς καρπούς το σπίτι κι έλεγαν "Κάλαντα του καλού σκαίρα και πάντα και του χρόνου .Ανήμερα, όλη η οικογένεια πήγαινε στην εκκλησία και ο πατέρας έπαιρνε μαζί του ένα ρόδι, που το έσπαζε στο κατώφλι του σπιτιού ή πίσω από την πόρτα όταν επέστρεφαν, λέγοντας "καλημέρα και εις έτη πολλά".

Ἐδιναν μεγάλη σημασία στο θέμα του ποδαρικού για τη Νέα Χρονιά. Έκαναν ποδαρικό πατώντας ένα σίδερο και έλεγαν " σίδερο πάνω, σίδερο κάτω, σίδερο οι άνθρωποι που είναι μέσα, σίδερο η μέση μου, σίδερο το κεφάλι  μου". Ο νοικοκύρης έκανε το σταυρό του, σταύρωνε με το μαχαίρι τρείς φορές την πίτα και έκοβε τόσα κομμάτια, όσα ήταν τα μέλη της οικογένειας. Το πρώτο κομμάτι πάντα, ήταν του Χριστού, ακολουθούσε της Παναγίας, του Αγίου Βασιλείου, του σπιτιού και του φτωχού. Είχαν μια ακόμη όμορφη συνήθεια που ήθελε κομμάτια από τη βασιλόπιτα μαζί με ξηρούς καρπούς, να τα αφήνουν στις δημόσιες βρύσες της πόλης , ώστε να τα παίρνουν οι φτωχοί.Κατόπιν επέστρεφαν στο σπίτι αμίλητες,με το νερό της βρύσης, έτσι ώστε όλο το χρόνο να τρέχουν τα αγαθά στο σπίτι.

 Το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι κατά τα έθιμα, απαιτούσε κόκκορα κοκκινιστό στην κατσαρόλα, κεμπάπ με ρύζι, και φαγητά με ρύζι ώστε ο καινούριος χρόνος να είναι γεμάτος από χαρές που θα ριζώσουν..

 Οι περιγραφή των γιορτινών ημερών συνεχίζονται, με όλη την ομορφιά που είχαν τα έθιμα στη Σμύρνη.Τις παραμονές των Θεοφανείων, οι εικασίες, οι παραδόσεις, οι μυθοπλασίες για τους καλικάντζαρους, ήταν τόσο αγαπητές στα παιδιά..που περίμεναν από τους μεγαλύτερους με ανυπομονησία, άλλες φορές με χτυποκάρδι φόβου, κάπου - κάπου με χωρατά, να τις ακούσουν.

 Κυρίως οι παππούδες και οι γιαγιάδες, καλούσαν τα εγγόνια τους και άρχιζαν την αφήγηση για τα μικρά, αποστεωμένα, κακάσχημα και μαυριδερά όντα με τα πεταχτά δόντια που όλο έτρεχαν, φώναζαν, τραγουδούσαν και γκρίνιαζαν. Τους έλεγαν πως αν δεν θυμιάτιζαν την παραμονή των Χριστουγέννων, αυτά τα απαίσια δημιουργήματα θα κατέβαιναν από την καμινάδα με σκοπό να ταλαιπωρήσουν όλη την οικογένεια.Το δωδεκαήμερο έκλεινε με την εκκλησία, τον αγιασμό των υδάτων, τον αγιασμό του σπιτιού από τον ιερέα της ενορίας...Αφήνοντας τις γιορτές  οι οικογένειες..σχεδίαζαν τα επόμενα σχέδια που περιείχαν τη Σαρακοστή με όλα τα σχετικά.

ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!!Ο ΝΕΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΝΑ ΣΗΜΑΝΕΙ ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΡΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΜΑΣΤΙΖΕΤΑΙ.