Τα τρένα που φύγαν..αμέτρητες αναμνήσεις πήρανε!!

Κάθε καλοκαίρι το κόκκινο τρενάκι των παιδικών μου αναμνήσεων, ταξιδεύει στην ξεχασμένη σιδηροδρομική γραμμή, ξεκινώντας από την Ανδραβίδα με προορισμό το Γλυκορρίζι στη Μεσσηνία. Εκεί συναντάει το σιδηρόδρομο εκείνο το μακρόσυρτο μεταφορικό μέσο που ήταν τόσο μα τόσο γραφικό αλλά και απαραίτητο στην Ελλάδα. Απλά η αναφορά γίνεται προς την Πελοπόννησο επειδή εκεί το τρένο δε σφυρίζει πια. Η διείσδυση στον πλούτο που είχαν εκείνα τα ταξίδια ανταμώνει αμύθητους πνευματικούς και συναισθηματικούς θησαυρούς. Οι σταθμοί των τρένων, παραδομένοι στην πλήρη απαξίωση και εγκατάλειψη ανήκουν στις πιο νοσταλγικές σελίδες πόλεων, κωμοπόλεων και χωριών. Πόσα μυστικά κρατάνε στο λυπημένο τους ύφος; Kαι τι δεν έχουν να μας διηγηθούν. Αποχαιρετισμούς μεγάλους αυτών που έφευγαν για την ξενιτιά, αγωνίας αλλά και λεβεντιάς του αγοριού που πήγαινε για την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας, καλωσορίσματα, νέα ξεκινήματα, χωρισμούς, αγκαλιές, γέλια και δάκρυα. Συνήθως τα γραφικά σπιτάκια με τη δική τους αρχιτεκτονική, στέγαζαν τα εκδοτήρια, την αποθήκη για τα εμπορεύματα, το γραφείο αλλά και το σπίτι του σταθμάρχη, ο οποίος είχε σημαντική θέση στην κοινωνία του τόπου.
Το τρένο αποτελούσε τον πιο ρομαντικό τρόπο μετακίνησης των ανθρώπων από το ένα μέρος στο άλλο. Είχε συνδεθεί όμως και με την υπενθύμιση της ώρας, καθόσον τότε σπάνια καθυστερούσε και απεργίες ακόμη σπανιότερα γινόντουσαν. Σ' αυτό το ρόλο βασιζόντουσαν οι γιαγιές της γειτονιάς που την λήψη των φαρμάκων τους, την πραγματοποιούσαν σύμφωνα με το σφύριγμα του τρένου.Απίστευτες στιγμές...τις θυμάμαι να βγάζουν από την τσέπη τους το χάπι που ήταν τυλιγμένο στη χαρτοπετσέτα και μόλις πέρναγε το τρένο, έπαιρναν το χάπι!! Τα ταξίδια με τον σιδηρόδρομο ήταν ειλικρινά ρομαντικά. Οι επιβάτες σ' όλη τη διαδρομή ζούσαν μεγαλεία καταστάσεων, περνούσε από χωριά και πόλεις, από ολάνθιστες αυλές που τα παιδιά το χαιρετούσαν, από γεφύρια, δάση, βουνά , από τις εξοχές.Εγώ θυμάμαι αυτή την αλλαγή της γραμμής στο ζευγολατιό, ως τόσο σπουδαία υπόθεση που απορούσα πως το πετύχαιναν!!Αφήστε τους τουρίστες που θαύμαζαν ότι έβλεπαν. Οι ελεγκτές με το μηχάνημα που τρύπαγε το εισιτήριο, τι σκηνές ζούσαν μ' αυτούς που κοιμόντουσαν και δεν ξυπνούσαν για τον έλεγχο!!!!Τα τρένα και οι σταθμοί αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης σπουδαίων καλλιτεχνών του χώρου της λογοτεχνίας, της μουσικής, της ζωγραφικής.
Η ιστορία του τρένου ή του ωτομοτρίς ή του καρβουνιάρη ξεκινάει... στις αρχές του 1835 ο Γάλλος Φραγκίσκος Φεράδης, είχε προτείνει την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής στην Ελλάδα.Οι πρώτες ράγες για τη μεταφορά αγαθών και επιβατών στρώθηκαν το 1850.Ουσιαστικά  η λειτουργία του σιδηροδρόμου στη χώρα μας ξεκίνησε με το πρώτο δίκτυο Αθηνών - Πειραιώς το 1869. Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου έχει ταυτιστεί με την ελληνική ιστορία.Γνώρισε πολέμους, κατοχή,εμφύλιο,αστυφιλία για να έρθει το 2011 το οριστικό του τέλος, ως θύμα των τεράστιων πολιτικών λανθασμένων καταστάσεων. Το 1890 ολοκληρώθηκε η σύνδεση της Πάτρας με τον Πύργο. Έως το 1892 είχαν κατασκευαστεί και λειτουργούσαν προσωρινά τα τμήματα Καλαμάτα - Διαβολίτσι και Μύλοι - Τρίπολη. Τον Αύγουστο του 1891 ο σιδηρόδρομος έφτασε στην Ολυμπία και την Κυλλήνη και στα λουτρά της Κυλλήνης το 1892. Αν αυτό δεν ήταν πολιτισμός; να υπάρχει σταθερό μέσο προς επίσκεψη τόσο αξιόλογων χώρων... πως αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε σύγκριση με τη σημερινή αναλγησία.....δεν θα βρούμε ευγενείς εκφράσεις..Το 1902 ολοκληρώθηκε η γραμμή Πύργος-Καλό Νερό-Κυπαρισσία και το 1904 η γραμμή Μύλων - Καλαμών φτάνει έως το λιμάνι της Καλαμάτας.
Στην κατασκευή και στην λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου σπουδαία ήταν η συμβολή του Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος κατάφερε μέσα από πολλές συγκρούσεις με τους αντιπάλους του να πραγματοποιήσει ένα από τα οράματά του.
Επανερχόμενη στη σημερινή εικόνα των σιδηροδρομικών σταθμών, που στέκουν σαν βουβοί σεισμογράφοι ατομικών και κοινωνικών γεγονότων σε χορταριασμένο και λεηλατημένο τοπίο, εκφράζω την πικρία μου....αν οι τοπικοί φορείς ενδιαφερόντουσαν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι ιστορικοί αυτοί χώροι, προτάσεις άπειρες...η εξέλιξη δεν ξεκινάει ή σταματάσει όταν δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Στο Γλυκορρίζι δεν υπήρχε σταθμός αλλά προαιρετική στάση. Παραμένουν άσβεστες οι εικόνες στο μυαλό μου, της θείας ή του θείου που έρχονταν με το μουλάρι να μας παραλάβουν.Στην Ανδραβίδα ο σταθμός βρίσκεται σε κεντρικό σημείο, λίγα μόλις λεπτά από την πλατεία της όμορφης κωμόπολης.Το κτίριο που αποχαιρέτισε κόσμο και κόσμο, που υποδέχτηκε όμως άλλους τόσους στέκει ως κακό ξωτικό, περιμένοντας την οριστική του κατάρρευση. Στη νοσταλγία της φεγγαράδας και σ' αυτό το κείμενο, ως έργο που αποπνέεται απλά από άδολα συναισθήματα κλείνω μ' αυτό το γεγονός. Μέσα Ιανουαρίου του 1987 πήγαμε με την μάνα μου στο σταθμό, με προορισμό την Αθήνα όπου θα νοσηλευόταν σε μεγάλο νοσοκομείο προκειμένου με χειρουργική επέμβαση να αντιμετωπιζόταν κάποιο σοβαρό πρόβλημα της υγείας της. Μας ακολούθησε από το σπίτι η " επιστήμη" η πολυαγαπημένη της γατούλα, η οποία από την ώρα που της παρουσιάστηκε η ασθένεια δεν έφευγε από την αγκαλιά της. Η γάτα δεν ξαναγύρισε στο σπίτι, έλειπε και τις σαράντα ημέρες που λείπαμε και εμείς. Όμως όταν επιστρέψαμε και κατεβήκαμε στον σταθμό, η " επιστήμη" ήταν εκεί και κουλουριαζόταν στα πόδια της. Γι' αυτό λοιπόν χαρακτηρίζω ως " σεισμογράφους" ποικίλων γεγονότων στους σταθμούς ( φυσικά και  αυστηρά προσωπικών....όπως ήθελε η κοινωνική κριτική του τόπου).



  Διάφοροι στίχοι από γνωστά τραγούδια

 ΤΑ ΤΡΕΝΑ ΠΟΥ ΦΥΓΑΝ

Στίχοι:   Βαγγέλης Γκούφας & Βασίλης Ανδρεόπουλος

Μουσική:   

Σταύρος Ξαρχάκος

Πρώτη εκτέλεση:

Βίκυ Μοσχολιού

Το τρένο σε πήρε
πουλί, χελιδόνι μου.
Σε τύλιξ' η νύχτα
κι ορφάνεψα μόνη μου.

------------------------------------------

Στίχοι:   Τάσος Μπουλμέτης

Μουσική:   

Ευανθία Ρεμπούτσικα

Πρώτη εκτέλεση:

Νατάσα Θεοδωρίδου

Πες μου τι ζητάς
στους σταθμούς που αγάπησες
ό, τι κι αν σου πουν
οι πυξίδες δείχνουν πάντα το βοριά

---------------------------

Στίχοι:   Άκης Πάνου

Μουσική:   

Άκης Πάνου

	Εκτέλεση:	Στράτος Διονυσίου
		Άκης Πάνου

Στο σταθμό του Μονάχου
με πέταξε άχου
η μαύρη μοίρα μου
μάνα κακομοίρα μου

Όπου να `ναι σουρουπώνει
το Ακρόπολις θα φτάσει
να `ταν και να κατεβάσει
ένα φίλο ή γνωστό

-------------------

Στίχοι:   Μάνος Ελευθερίου

Μουσική:   

Μίκης Θεοδωράκης

Πρώτη εκτέλεση:

Μαρία Δημητριάδη

Το τρένο φεύγει στις οχτώ
μα εσύ μονάχος σου έχεις μείνει
σκοπιά φυλάς στην Κατερίνη
μεσ’ στην ομίχλη πέντε οχτώ
μεσ’ στην ομίχλη πέντε οχτώ
μαχαίρι στη καρδιά σου εγίνει
σκοπιά φυλάς στην Κατερίνη

-----------------

Στίχοι:   Υπόγεια Ρεύματα

Μουσική:   

Υπόγεια Ρεύματα

Πρώτη εκτέλεση:

Υπόγεια Ρεύματα

Κάποτε έρχετ’ ένα τραίνο
Και λες αυτό επιτέλους ήρθε για μένα
Μα το εισιτήριο είναι κομμένο
Τι ξέρεις άλλωστε εσύ από τρένα

...και άλλα πολλά...........