Περί ενσυναίσθησης.

Ενσυναίσθηση, 

ένας όρος που χρησιμοποιούμε και ακούμε συχνά στην καθημερινότητα. Μια λέξη που εάν της επιτρέψουμε να επαναπροσδιορίσει τον συναισθηματικό μας κόσμο, θα έχουμε προχωρήσει ένα βήμα μπροστά για μια πραγματικά, αρμονικότερη ζωή.

Είναι ελαφρώς υποκριτικό να συμπεριλαμβάνουμε στο λεξιλόγιό μας την ενσυναίσθηση -κάτι που γίνεται συχνά- αλλά να μην έχουμε κατανοήσει τι σημαίνει,πως πρέπει να λειτουργούμε σύμφωνα με την έννοιά της. 

Τι ονομάζεται ενσυναίσθηση;

Είναι μια ικανότητα η οποία μας κάνει να νιώθουμε τα συναισθήματα του συνανθρώπου μας, του ανθρώπου κάθε ηλικίας. Να αισθανόμαστε σαν να είμαστε εμείς οι ίδιοι στη θέση του όταν χαίρεται, όταν πονάει, όταν λυπάται κλπ. Τότε μόνο μπορούμε να κατανοούμε τις αντιδράσεις του, τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις καταστάσεις που προκύπτουν, τη συμπεριφορά του γενικότερα. Τότε καλλιεργείται περισσότερο και η δική μας συμπεριφορά, ο συναισθηματικός κόσμος.

Αν η συμπεριφορά μας στενοχωρεί κάποιον και το εκφράζει, πρέπει να αλλάξουμε συμπεριφορά.  Αν συνεχίζουμε σημαίνει ότι μας λείπει η ενσυναίσθηση. Κάπως έτσι συμβαίνει στα περιστατικά λεκτικής, συναισθηματικής, σωματικής βίας..Βασανίζουμε τον άλλο άνθρωπο (όποιος κι αν είναι) διότι δεν έχουμε την ικανότητα της ενσυναίσθησης, που θα μας φέρει στη θέση του ώστε να τον νιώσουμε (βέβαια σ΄αυτές τις περιπτώσεις κρύβονται και πολλά  άλλα προβλήματα, ψυχοπαθητικές προσωπικότητες..). Ο συναισθηματικός μας κόσμος γίνεται πιο πλούσιος αλλά απαιτείται δουλειά για να πούμε ότι έχουμε πραγματικά ενσυναίσθηση. Σύμφωνα με την ταπεινή μου άποψη , μέσα από την εμπειρία μου θα πρέπει να καλλιεργείται από το σπίτι και από το σχολείο. Αν γινόταν αυτό, δεν θα υπήρχαν τόσα περιστατικά βίας από ανήλικους.Πόσο δύσκολο είναι να κατανοήσει ένα παιδί, ότι τότε που ταλαιπωρεί (κοροϊδεύει,  χτυπάει και άλλα πολλά...) τον συνομήλικό του, τον μικρότερο ή μεγαλύτερο, αυτός στενοχωριέται, πονάει, πληγώνεται; Δυστυχώς όμως, η λέξη δεν υπάρχει στις οικογένειες αλλά ούτε στα σχολείο, καθόσον το μη υγιές σύστημα παιδείας, οδηγεί τα παιδιά στην απόκτηση βαθμών και γνώσεων που δεν προάγουν τη συναισθηματική και κοινωνική του υπόσταση.

Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που από τις πρώτες συμβουλές είχαμε το " να μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν" επεξηγώντας τη φράση. Με το πέρασμα των χρόνων διαπιστώνω ότι αυτό που ακούνε συχνά τα παιδιά είναι οτιδήποτε καλλιεργεί την εγωπάθεια..

Γεννήθηκα και ενηλικιώθηκα σε μικρή περιοχή, σε μικρές περιοχές έζησα κάποιο διάστημα..στο κοινωνικό σύνολο εκεί, η απουσία ενσυναίσθησης είναι πιο έντονη.Εδώ θα κάνω μια αναδρομή στα χρόνια όπου οτιδήποτε υπήρχε διαφορετικό, οι άλλοι (οι όμορφοι, οι λογικοί, οι έξυπνοι, οι φυσιολογικοί.....όλοι οι αχαρακτήριστοι δηλαδή) το περιγελούσαν. Έτσι δεκάδες άνθρωποι υπέφεραν (φοβίες, ένιωθαν κατώτεροι, σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούνταν στην αυτοχειρία) όχι γιατί ήταν προβληματικοί οι ίδιοι,  αλλά γιατί οι γύρω τους δεν διέθεταν ενσυναίσθηση, δεν διέθεταν συναισθηματικό κόσμο, ήταν οι αληθινά αμόρφωτοι!!Αυτό το χαρακτηριστικό κάποτε ήταν μαγκιά  ..να κοροϊδεύεις τον άνθρωπο που γεννήθηκε δίχως χέρι ή δίχως ακοή, τον ψυχοπαθή, τον τυφλό, αυτόν που οι σεξουαλικές του επιλογές ή εκ γενετής τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά, δεν ταίριαζαν με τους άλλους. Οι δήθεν μάγκες, δεν λογίζονται όλοι ψυχοπαθητικές προσωπικότητες γιατί τότε πρέπει να δικαιολογούνται όσοι κακοποιούν..

Είναι πάρα πολύ σημαντικό προκειμένου να ζούμε καλύτερα, αρμονικότερα, προκειμένου να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε πιο ομαλά στις εποχές των κρίσεων να ασχοληθούμε με την ενσυναίσθηση. Να την καλλιεργήσουμε στα παιδιά, που αποτελούν το μέλλον. Τι κόσμο θα δημιουργήσουν δίχως ενσυναίσθηση;

Δίχως γνώση των δικών μας συναισθημάτων βέβαια, δεν γίνεται να έχουμε ενσυναίσθηση.H ενσυναίσθηση, καθόσον συνδέεται άρρηκτα με την συναισθηματική μας νοημοσύνη και την εξέλιξη αυτής, βοηθά να διαχειριζόμαστε με ωριμότητα και ψυχραιμία τις ανθρώπινες σχέσεις σε κάθε επίπεδο. Εξασκούμε την υπομονή που έχει καλά αποτελέσματα για εμάς, για το σύνολο. Εξωτερικεύεται η ευαίσθητη πλευρά που έρχεται πιο κοντά στον όρο άνθρωπος. Άλλωστε ποιος είναι αυτός που δεν θέλει να τον κατανοούν οι άλλοι; (εξαιρούνται όπως προανέφερα άτομα με κλονισμένο ψυχικό κόσμο). 

 Πολλές φορές λέμε ότι αν δεν έχεις περάσει κάποιες καταστάσεις στη ζωή, δεν μπορείς να έρθεις στη θέση του άλλου..Ακριβώς και για αυτό (μαζί με άλλα) η ενσυναίσθηση δεν είναι ένας κανόνας ή ένα ρητό που το μαθαίνεις και ολοκληρώνεται εκεί η σχέση, αλλά σε όλη τη ζωή καλλιεργείται, σε όλη τη ζωή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις, νέους προβληματισμούς οι οποίοι για να αντιμετωπιστούν, απαιτούν ένα υγιή συναισθηματικό κόσμο, μια προσέγγιση μέσα από την αυτογνωσία μας.

Ας κάνουμε αυτή τη χρονιά μια νέα αρχή, βοηθώντας τα παιδιά να γνωρίσουν την ενσυναίσθηση, κάτι που δεν πετυχαίνει ο σκληρός υλικός κόσμος.  Μπορούμε σε συνδυασμό με την εποχή που ζούμε να τα βοηθήσουμε..Βέβαια πρώτα να προβούμε εμείς στην αυτοκριτική και στην αυτογνωσία!

Αυτονόητο ότι όσοι διακρίνονται από ενσυναίσθηση, δεν ταλαιπωρούν ούτε τα ζωάκια...

 

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

 Όσο καλύτερα γνωρίζεις τον εαυτό σου, τόσο περισσότερη υπομονή έχεις για αυτά που βλέπεις στους άλλους.  Erik Erikson

 Ο Έρικ Χομπουργκερ Έρικσον ήταν Αμερικανός αναπτυξιακός ψυχολόγος και ψυχαναλυτής γεννημένος στη Γερμανία, γνωστός για τη θεωρία του σχετικά με την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των ανθρώπων.

και

Μην κάνετε στους άλλους αυτό που θα θέλατε να κάνουν σ’ εσάς. Τα γούστα τους μπορεί να διαφέρουν από τα δικά σας. Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω

Ο Τζορτζ Μπέρναρντ Σω ήταν Ιρλανδός στην καταγωγή και υπήρξε κριτικός, δραματουργός και θεατρικός συγγραφέας, που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1925.

Υ.Σ Φωτογραφίες από διαδικτυακή πηγή, χωρίς δικαιώματα.

 

Σημ. Οι αναφορές μου κατά καιρούς σε θέματα ψυχολογίας πηγάζουν από την ενασχόλησή μου μέσω σεμιναρίων και σχετικής μελέτης, πολλά χρόνια.