Κοσμικές ταβέρνες,χασαποταβέρνες, μπακαλοταβέρνες στην παλιά Αθήνα.

 Κοσμικές ταβέρνες,χασαποταβέρνες, μπακαλοταβέρνες στην παλιά Αθήνα.

 

Η λέξη ταβέρνα στην Αθήνα,με την δική της ξεχωριστή έννοια και τα χαρακτηριστικά που τη διακρίνουν, δεν είναι τόσο συχνή πλέον στο καθημερινό λεξιλόγιο..υπάρχει τάση αντικατάστασης από το εστιατόριο, το καφέ που είναι και εστιατόριο και άλλα καταστήματα εστίασης, όπως τα θέλει η νέα (όχι σε όλα ωραία) εποχή. Λίγο η οικονομική κρίση, λίγο η αντιγραφή ξένων προτύπων, λίγο η κρίση του ιού, οι αλλαγές διαδέχονται η μια την άλλη, σε όλους τους τομείς. Κάποιες καταστάσεις ήθελαν ανανέωση και κάποιες απλά θυσιάστηκαν στον βωμό των κρίσεων. Όπως και να 'χει, ας κρατάμε τις ανεκτίμητες εμπειρίες, τις εικόνες, τις αναμνήσεις κι ας τις παραδίδουμε μέσω αφηγήσεων προφορικών και γραπτών στα νέα παιδιά.Άλλωστε η ιστορία κινείται κυκλικά και επαναλαμβάνεται. Να μην ξεχνάμε ότι " τα πάντα ρει" σύμφωνα με τον Ηράκλειτο τον Εφέσιο, τον προσωκρατικό Έλληνα φιλόσοφο. 

Ευτυχώς που υπάρχουν νέοι άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν και επιχειρούν να δημιουργούν χώρους ευπρεπείς με παραδοσιακό ύφος. Ακόμη υπάρχουν και οι επιχειρήσεις που διατηρούν όσο περισσότερο μπορούν τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά σε όλη την Ελλάδα.

Το θέμα προέκυψε κοιτάζοντας κάποια χειρόγραφα με αναμνήσεις από τις υπέροχες πλακιώτικες ταβέρνες, το υπόγειο του κυρ Αλέκου στην οδό Μομφεράτου στου Γκύζη, καθώς και άλλα στέκια προσώπων του θεάτρου, των γραμμάτων, της πολιτικής, της γειτονιάς. Μου ήρθε στη σκέψη εκείνο το αυθεντικό και αγνό ύφος που βρισκόταν στη διακόσμηση, στον τρόπο σερβιρίσματος, σε όλο το σκηνικό των μαγαζιών. Η ζεστή ατμόσφαιρα που δεν υπάρχει στα νέα καταστήματα - εκτός ελάχιστων που αποτελούν εξαίρεση- όσο ακριβά είδη κι αν έχουν, όσο μοντέρνα σερβίτσια κι αν διαθέτουν. Ακόμη η ανεπανάληπτη προσωπική επαφή με τον ταβερνιάρη και τους σερβιτόρους που μόνο  στις ταινίες βλέπουμε.

Στη δεκαετία του '50 που αποτελεί την μεταπολεμική περίοδο, την περίοδο όπου η Αθήνα άλλαξε όψη..τότε που σημειώθηκαν καθοριστικά λάθη με επιπτώσεις που είναι αισθητές και σήμερα, ο αριθμός των ταβερνών δεν μπορούσε να υπολογιστεί. Οι κοσμικές ταβέρνες όπως μου έλεγαν οι θείοι μου ήταν περισσότερο για τη μουσική, γνωστή η αγάπη του κόσμου τότε για την κιθάρα αλλά και το μπουζούκι. Για να ακούνε ρεμπέτικα και πενιές της εποχής. Αυτοί οι χώροι με τα ξύλινα δοκάρια συνήθως έστρωναν λευκά λινά τραπεζομάντιλα. Η Πλάκα ήταν η πιο φημισμένη περιοχή για τέτοιου είδους ταβέρνες αλλά και καπηλειά. Κυρίως τις Απόκριες πού ήταν όλες στολισμένες με σερπαντίνες και κομφετί τα γλέντια κρατούσαν ως το πρωί,με κέφι και γέλια. Θεωρώ τύχη την ευκαιρία που είχα από παιδί να έρχομαι στην Αθήνα, να ζήσω το γραφικό κλίμα κι αυτό το είδος διασκέδασης.

Οι χασαποταβέρνες ήταν οι ταβέρνες στις γειτονιές όπου εκεί η βαρύτητα δινόταν στις γεύσεις. Είχαν για  σαγήνη, την ψησταριά σχεδόν στην είσοδο καταστήματος και φυσικά η ατμόσφαιρα μεθούσε ..πριν να πιουν την κεχριμπαρένια όπως έλεγαν την ρετσίνα ακόμη και σε τραγούδια. Οι μπριζόλες, τα παϊδάκια, τα γλυκάδια και τα κοψίδια γενικότερα όπως τα έλεγε ο λαός, έφερναν τους πελάτες που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στις ευωδιές κι ούτε στο κρασί αργότερα.

Το είδος της ταβέρνας που μου περιέγραφαν οι θείοι μου στην Αθήνα και ως παιδί μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι η μπακαλοταβέρνα γνωστή στις ελληνικές ταινίες.. Εκεί το ωράριο λειτουργίας είχε την εξής ιδιαιτερότητα..λειτουργούσε η ταβέρνα, όταν έκλεινε το μπακάλικο (σημερινό mini market). Τότε πήγαιναν, όσοι ήθελαν να απολαύσουν το καλό κρασί από τα βαρέλια που συνήθως ήταν στο υπόγειο. Βέβαια κρασί δίχως ωραίο, νόστιμο μεζέ δεν γίνεται. Εδώ οι γεύσεις ήταν αυθεντικές, χωρίς τις ακριβοπληρωμένες συνταγές και τους σπουδαίους σεφ. Τι άλλο από ελιές, τουρσί, ταραμά, φέτα και κεφαλοτύρι κατευθείαν από τον παραγωγό χωρίς καμιά αφαίρεση των λιπαρών...Μα μόνο αυτά;Όχι βέβαια, στην μεζεδοπαρέα ήταν η λακέρδα, η ρέγκα, οι σαρδέλες, κρεμμύδι χοντροκομμένο αλλά και σκόρδο.Πολλές φορές για τους πιο απαιτητικούς αλλά και καλοπληρωτές πελάτες υπήρχε κρέας από κονσέρβα κι αυγά τηγανιτά. Το κρέας το περνούσε λίγο από το τηγάνι ο ταβερνιάρης που το πρωί ήταν μπακάλης. Το κλείσιμο στις γεύσεις το έκανε ο χαλβάς όπου έριχναν κανέλα και λίγο λεμόνι..έτσι πήγαινε κάτω πιο ευχάριστο το τελευταίο ποτήρι.

Λέγεται από τους παλιούς Αθηναίους αλλά και γράφεται σε έντυπα αφιερωμένα στην Αθήνα, ότι ελάχιστες γειτονιές ήταν αυτές που δεν διέθεταν μπακαλοταβέρνες. Τις μπακαλοταβέρνες εκτός από τους γείτονες, τις υποστήριζαν και πολίτες από άλλες συνοικίες, αρκεί να είχαν τη φήμη του καλού κρασιού!!

Υπάρχουν σημερινοί επιχειρηματίες στον χώρο της εστίασης που ξεκίνησαν από τα μικρά υπόγεια ταβερνάκια, τα απλά καφενεία (σε άλλο αφιέρωμα), τα μπακάλικα.
 

Υπάρχουν κάποιοι χώροι που τιμούν το παραδοσιακό ύφος και αξίζει να τους επισκεπτόμαστε.

 

Σημ. Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακή πηγή χωρίς δικαιώματα.