Κυριακή 14 Μαρτίου 2021

Καθαρά Δευτέρα, ένα σύντομο αφιέρωμα.

Με την Καθαρά Δευτέρα γνωριζόμαστε παιδιόθεν, τότε που περίμενα τη λαγάνα με ιδιαίτερη χαρά, τότε που ο ταραμάς, οι γίγαντες,ο σιμιγδαλένιος χαλβάς είχαν την αύρα της μαμάς, οι γεύσεις οι οποίες παραμένουν στο ασημοκεντημένο ντουλαπάκι των αναμνήσεων κι όταν έρχονται....περνάνε από μπροστά μου οι ανεκτίμητες εικόνες της ζωής μου.
Όσο για το χταποδάκι που έφερνε από την αγορά ο πατέρας μου και το έψηναν στα κάρβουνα του ξυλόφουρνου όπου είχε προηγηθεί η λαχανόπιτα με τον χυλό, δεν μπορώ να περιγράψω τίποτα γιατί ήταν η εποχή όπου γεύσεις και συναισθήματα δημιούργησαν ένα μπουκέτο από πολύχρωμες ανεμώνες με τη διαφορά ότι ποτέ έως σήμερα δεν μαράθηκαν, ποτέ δεν μάδησαν τα πέταλά τους, αλλά παραμένει στα λιβάδια της ψυχής μου.
Γενικά η μέρα αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη νηστεία και τη φύση λόγω του εθίμου του χαρταετού αλλά και της  ανοιξιάτικης χρονικής περιόδου.

Η Καθαρά Δευτέρα έχει το σημαντικότερο μήνυμα για τους Χριστιανούς, αυτό που θέλει να είμαστε καθαροί στην ψυχή και στο σώμα.Το μήνυμα που συνδέεται με τη φράση των Αρχαίων " νους υγιής εν σώματι υγιεί" αφού πρόκειται περί αλληλένδετης σχέσης.
Αποτελεί την αφετηρία της νηστείας έχοντας προηγηθεί η ενθύμηση του μεγάλου αγαθού της συγχώρεσης για το οποίο κάθε χρόνο αναφέρω ότι δεν ισχύει για μια Κυριακή,αλλά ότι αυτή η Κυριακή μας θυμίζει πως όλο τον χρόνο μέχρι να ξανανταμώσουμε μαζί της...είναι ευοίωνο για την ψυχή και τη ζωής να συγχωρούμε.
Έτσι αυτή η Δευτέρα είναι ο σημαντικός κρίκος για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή , την περίοδο όπου ο νους πλημμυρίζει με σκέψεις που διανθίζονται από τους αγγελικούς ψαλμούς των Χαιρετισμών (περισσότερα σε άλλο κείμενο), την περίοδο όπου μαζί με τη διατροφική νηστεία η οποία κατ' εμέ έχει αξία όταν στερείσαι τις τροφές που σου αρέσουν κι όχι όταν βρίσκεις υποκατάστατα, μαζί με την εγκράτεια σε θέματα που αφορούν τον ψυχικό τομέα, ετοιμαζόμαστε για να ανηφορίσουμε μαζί με τον Θεάνθρωπο την πορεία του Γολγοθά.
Όπως πάντα έτσι και την Καθαρά Δευτέρα η παράδοση έχει φροντίσει να την  κάνει ακόμη πιο πλούσια σε εντυπώσεις.
Ο γνωστός όρος "κούλουμα" είναι αυτός που οδηγεί στον εορτασμό στη φύση και στο πέταγμα του χαρταετού που δίνει χαρά σε μικρούς και μεγάλους, που συμβολίζει την καθαρή ψυχή η οποία  μπορεί ν΄αγγίξει τα ουράνια...

Σ' όλα τα μέρη ο κόσμος συνηθίζει να συγκεντρώνεται σε εξοχικά μέρη στεριάς ή θάλασσας. Στην Αθήνα η γνωστή τοποθεσία για τα κούλουμα ήταν (και είναι) πέριξ της Ακρόπολης κι ο λόφος Φιλοπάππου. Παλιότερα στήνονταν γλέντια υπό την μουσική πλανόδιων μουσικών και το βραδάκι οι Ρουμελιώτες γαλατάδες χόρευαν λεβέντικο τσάμικο στις στήλες του Ολυμπίου Διός.
Στη Θήβα (και σ' άλλα μέρη) γνωστό είναι το δρώμενο του Βλάχικου Γάμου με ρίζες γύρω στο 1.830 το οποίο αποτελεί μνημείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Σε πολλές περιοχές την Καθαρά Δευτέρα λαμβάνουν χώρα τα καρναβάλια , χορεύουν το γαϊτανάκι που ως έθιμο ήρθε από την Μικρά Ασία.
Στη Μεθώνη πραγματοποιείται η αναπαράσταση ενός γάμου του 14ου αιώνα που ακουστικά γνωρίζουμε όλοι , "του Κουτρούλη ο γάμος".
Το Γαλαξίδι είναι γνωστό για τα αλευρομουτζουρώματα ή αλευροπόλεμο που ριζώνει στο 1.800 ή 1.801  περίπου.
Στον Τύρναβο το Μπουρανί που είναι μια χορτόσουπα χωρίς λάδι αλλά κατά την ώρα της προετοιμασίας οι λεγόμενοι μπουρανίδες κάνουν διάφορα παίγνια με επίκεντρο φαλλικά σύμβολα.






Για όλους μας η Καθαρά Δευτέρα είναι το κλείσιμο το κύκλου των αποκριάτικων εκδηλώσεων ή βακχικών εορτών σύμφωνα με τους λαογράφους.

Καλή Καθαρά Δευτέρα σε όλους, με υγεία και επιθυμία για αληθινή κάθαρση να οδηγηθούμε στην Ανάσταση αφού βιώσουμε τα Άγια Πάθη.

Πέμπτη 11 Μαρτίου 2021

1955! η Ομόνοια χωρίς ανθοπωλεία,πενταώροφο κτίριο δίπλα στην Ακρόπολη και άλλα νέα..

 

Συνεχίζοντας το παρελθοντικό ταξίδι στη δεκαετία του '50, σήμερα θα μεταφερθούμε στην ανοιξιάτικη Αθήνα του 1955 με βαρύτητα στην Πλατεία της Ομoνοίας και στα ανθοπωλεία της.

Αξίζει να αναφέρω ότι η άνοιξη της εν λόγω χρονιάς ήταν αντίθετη με τις όμορφες κλιματολογικές συνθήκες που μας προετοιμάζουν για την ήπια εποχή της μετάβασης από τον χειμώνα. Ο Μάρτης για όσους τον έζησαν όπως έχει αποτυπωθεί σε διάφορες πηγές έφερε ισχυρές χιονοπτώσεις και έντονο κρύο.

Η πλατεία Ομονοίας ήταν περιστοιχισμένη από ανθοπωλεία και περίπτερα που για την πλειονότητα των πολιτών αποτελούσαν μια ξεχωριστή νότα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Για χάρη των αλλαγών της πλατείας, η οποία σύμφωνα με τις δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού έπρεπε από εδώ και στο εξής θα είχε μια εντελώς κυκλική μορφή, τα ανθοπωλεία έπρεπε να μεταφερθούν κι ως τον κατάλληλο τρόπο επέλεξαν την πλατεία Κοτζιά μπροστά στο κτίριο του Δημαρχείου της Αθήνας.

Σχετικά με τα ανθοπωλεία η Ρένα Βλαχοπούλου, η γνωστή ηθοποιός, τραγουδούσε στις επιθεωρήσεις της 

" Και τ' ανθοπωλεία σειρά στην πλατεία

τριάντα περίπτερα πλάι,

κι από κάτω μετρό που περνάει"

Τον Απρίλιο έγινε η μετεγκατάσταση των ανθοπωλείων αλλά στους Αθηναίους δεν άρεσε καθόλου αυτή η αλλαγή και έτσι για τους εμπνευστές της  και για όσους την πραγματοποίησαν,  άσκησαν σκληρή κριτική.

Από τον  Τσιφόρο που δεν άφηνε κανένα γεγονός χωρίς να το περιγράψει με τον ξεχωριστό του τρόπο: 

"τώρα πια είναι μια πλατεία όπως όλες ο πλατείες που πρέπει να την περνάμε βιαστικοί,χωρίς το δικαίωμα να χαζεύουμε στα πεζοδρόμιά της"

και

" ότι θα βλαστημάνε όσοι υποχρεώνονται ν' ανεβοκατεβαίνουν στα σκαλοπάτια των υπογείων της διαβάσεων"

Μια από τις ειδήσεις που σκόρπισαν θλίψη στην κοινωνία της Αθήνας ήταν αυτή του μεγάλου ταξιδιού του Φλέμιγκ, εφευρέτη της πενικιλίνης χάρη στην οποία σώθηκε όλη η ανθρωπότητα γι' αυτό και ο εκλιπών ανήκει στους ευεργέτες της.  Ο Φλέμιγκ ήταν 74 ετών και αιτία της αιώνιας αναχώρησής του ήταν η καρδιακή προσβολή αφήνοντας πίσω του την Ελληνίδα  σύζυγό του Αμαλία ηλικίας 43 χρονών.

Αυτή η χρονιά ήταν της  αναμόρφωσης της πόλης καθώς και της διαμόρφωσης πολλών τομέων. Η λεωφόρος Κηφισίας, η οδός Πατησίων,η νέα λεωφόρος Κωνσταντίνου, άλλα σημεία κυκλοφοριακών κόμβων, η διαμόρφωση της πλατείας του Σταδίου και του χώρου της Ακρόπολης κι άλλα πολλά έργα δημιουργούσαν μια κατάσταση αλλοφροσύνης..

Η ζωή των κατοίκων της Αθήνας με το κύμα της αστυφιλίας έχανε την άνεσή της, η δυσκολία της ήταν όλο και πιο έντονη (άρα -αστειευόμενη- δικαιολογημένη η σημερινή κατάσταση αν το 1955 ήταν δύσκολη η ζωή)..Γι' αυτό πολλές προσωπικότητες πρότειναν τρόπους, διάφορα μέτρα με σκοπό τον καλύτερο τρόπο διαβίωσης.



 Εκεί που επικρατούσε μια άναρχη θα έλεγε κανείς κατάσταση και έπρεπε να συμμορφωθεί ήταν στον χώρο απέναντι από τον Ιερό Βράχο.

Υπήρχαν κέντρα αγοραίου έρωτα, υπήρχαν έμποροι τσαντών, ξεφύτρωσε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ένα πενταώροφο κτίριο αφού η αστυφιλία απαιτούσε χώρους κατοικίας (η καταστροφή της Αθήνας..πολυκατοικίες, λες και δεν μπορούσαν να είναι έως τρεις ορόφους το πολύ με κάποιο χώρο για πράσινο).Για να είμαι ακριβής το κτίριο ήταν στο πλαϊνό μέρος του θεάτρου του Διονύσου...παρά λίγο να ήταν επάνω στον Παρθενώνα!!!Τόση αναισχυντία..

Σ' αυτό το σημείο αξίζει να γράψω κάποια παραπάνω στοιχεία.

Για την προστασία του χώρου της Ακρόπολη οι αγώνες είχαν προπολεμικές ρίζες αλλά απ' ότι φαίνεται οι αρμόδιοι της εποχής ..άφησαν το κτίριο να προχωρήσει...Ευτυχώς όμως σε καίρια θέση του δήμου Αθηναίων ήταν ο αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, λαογράφος,αθηναιολόγος Κώστας Μπίρης (1899-1980), ένας άνθρωπος που έδινε μάχες με όλους εκείνους που κατέστρεφαν την πόλη...Όπως λέγεται είχε βάλει σκοπό του να μην επιτρέψει την καταστροφή γύρω από τον Ιερό Βράχο με βοηθούς του άλλους αρχιτέκτονες αλλά και αρχαιολόγους, όχι όμως τους αρμοδίους του υπουργείου Δημοσίων Έργων!Όπως βλέπουμε για ακόμη μια φορά. η ρίζα του κακού της ασυδοσίας είναι βαθιά...

Ο Μπίρης εκτός από τεχνικές γνώσεις είχε άριστο τρόπο γραφής και διατύπωσης γενικότερα του λόγου καθώς και της τεκμηρίωσης των εγγράφων που ως συντάκτης τους έστελνε στους αρμοδίους προκειμένου να σώσει ότι μπορούσε από την πόλη. Οι εφημερίδες που ήταν φιλικές προς την κυβέρνηση του είχαν κηρύξει τον πόλεμο.Η ΕΣΤΙΑ όμως ήταν δίπλα του.



Από την «Εστία»: "Το απίστευτον σκάνδαλον της πολυκατοικίας των 20 μέτρων, που θα καλύψη την θέαν της Ακροπόλεως ─ καθώς κατήγγειλαν επισήμως η Ανωτάτη Σχολή Αρχιτεκτόνων και το Αρχαιολογικόν Συμβούλιον─ αποσιωπάται επιμελώς από τας κυβερνητικάς εφημερίδας, αφ’ ής επληροφορήθησαν αύται, ότι η άδεια εδόθη κατά διαταγήν του τέως Υπουργού Δημοσίων Έργων, του αποκαλουμένου και “νέου Περικλέους” (σ.σ. Κων/νος Καραμανλής) υπό τον Άγγλων της Κύπρου".

"Και όμως το σκάνδαλον είναι ακόμη μεγαλείτερον από ό,τι είχομεν αρχικώς πιστεύσει. Εν πρώτοις, η έκτασις επί της οποίας κτίζεται είναι χώρος αρχαιολογικός, δεδομένου ότι, καθ’ όλους τους αρχαίους και νεωτέρους συγγραφείς, ευρίσκεται εκεί περίπου το Ωδείον των κλασσικών αθηναϊκών χρόνων, που έπρεπε να έχη ήδη ανασκαφή. Δεύτερον δε, φαίνεται ότι ο “νέος Περικλής”, ο οποίος έδωκε την άδεια να κτισθή ο απαλλοτριωτέος αυτός χώρος ─ και δη με ένα μεγαθήριον, που θα καταστρέψη αισθητικώς το πολυτιμότερον σημείον των Αθηνών ─ την έδωκε χάριν ωρισμένων προσώπων, εγγύτατα προς την Κυβέρνησιν ισταμένων".

"Οφείλει, λοιπόν, να κατονομάση η Κυβέρνησις τον τε ιδιοκτήτην, ως και τους μετ’ αυτού συνεταιρισθέντας, διά την τερατώδη οικοδομήν. Να ανακοινώση δε, διατί εδόθη η άδεια και τι αληθεύει από τα ψιθυριζόμενα, περί του εν Πικερμίω γεύματος!…".


Μετά από κυριολεκτική μάχη που ξεκίνησε ο Μπίρης και αφού ακολούθησαν πολλές διαβουλεύσεις δεδομένου πως οι αρμόδιοι φορείς και εκπρόσωποι της Κυβέρνησης δεν ήθελαν να εμποδίσουν το έργο (της ντροπής), μετά από υψηλή αποζημίωση το καλοκαίρι του 1956 το κτίριο κατεδαφίστηκε και εκεί δημιουργήθηκε προς κοινό καλό το αλσύλλιο που βρίσκεται σχεδόν απέναντι από την είσοδο του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης.

Δυστυχώς....το ακίνητο αυτό ήταν ιδιοκτησίας της κόρης του τότε υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος το καλοκαίρι της κατεδάφισης έφυγε σε ηλικία πενήντα έξι ετών από καρδιακή ανακοπή.
Η ματαιοδοξία, ένας από τους χειρότερους εχθρούς του ανθρώπου και της κοινωνίας.


Κλείνω αυτή την αναδρομή  με τη δυσκολία μετακίνησης των πολιτών της Αθήνας καθόσον υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στις συγκοινωνίες με αποτέλεσμα τον χειμώνα η κατάσταση να είναι πιο δυσχερής, να δυσκολεύονται στις αγορές τους και διάφορα άλλα. Επίσης μια ακαλαίσθητη εικόνα αποτελούσαν οι βιτρίνες των καταστημάτων καθόσον δεν υπήρχαν διακοσμητές αλλά οι καταστηματάρχες δημιουργούσαν το δικό τους διάκοσμο! Αυτή την κατάσταση περιέγραφε σ' ένα χρονογράφημά της, στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ η Ελένη Βλάχου   (18 Δεκεμβρίου 1911- 14 Οκτωβρίου 1995) γνωστή εκδότρια , δημοσιογράφος, χρονογράφος στο οποίο πρότεινε να γίνει το ωράριο των καταστημάτων συνεχές, τουλάχιστον για τη χειμερινή περίοδο!! Πόσο μπροστά ήταν!!!

Πηγές αποτελούν διάφορα αποκόμματα εφημερίδων εκείνης της εποχής που ανήκουν στη συλλογή μου.


Τρίτη 9 Μαρτίου 2021

1953!O χορός "Μάμπο". Στον παλμό των καλλιστείων στην Αθήνα.


Η δεκαετία του '50 όπως είναι γνωστό σε όλους καθόσον αποτελούσε την επαναφορά της "ζωής" σε όλους τους τομείς, χαρακτηριζόταν από πολλές δυσκολίες στην καθημερινότητα της κοινωνίας. 
Το 1953 ήταν μια χρονιά αρκετά χαμηλή οικονομικά, ο κόσμος είχε φτώχεια όπως λέγεται.
Έτσι εκείνη τη χρονιά οι καρναβαλικές εκδηλώσεις, τα αποκριάτικα δρώμενα δεν έδειχναν να πραγματοποιούνται όπως ήθελε ο κόσμος της Αθήνας.

Περιορίστηκε ο εορτασμός και η ψυχαγωγία σε χορούς  στις μεγάλες αίθουσες. Μάλιστα αναφέρεται σε αρκετές πηγές αλλά επιβεβαιώνουμε όλοι όσοι είχαμε την τύχη να ακούσουμε τις αφηγήσεις φίλων και συγγενών, πως απαγορεύτηκε η χρήση και η ρίψη κέρινων αυγών που ήταν γεμάτα χαρτοπόλεμο γιατί κόστιζαν όσο τρία φρέσκα αυγά που αποτελούσαν το γεύμα για μια οικογένεια, εκείνα τα χρόνια...Επίσης για οικονομικούς λόγους απαγορεύτηκαν και οι μάσκες.

Οι χοροί της εποχής ήταν το τανγκό ή τάνγκο, το βαλς βεβαίως!! το φοξ τροτ κι άλλοι γνωστοί χοροί.
Όμως τα προγνωστικά της εποχής ήταν πως ο κόσμος θα επιδίδονταν και σε νέους χορούς που είχαν έρθει στη χώρα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, από τη νότια Αμερική και όμορα εξωτικά μέρη. Έτσι στη ζωή των Αθηναίων εκ των οποίων πολλοί ήταν λάτρεις των χορών, ήρθε το "Μάμπο",η "Κόγκα", η "Ρούμπα".

Κυρίως το "Μάμπο" που είχε ως κύρια πηγή προέλευσής του την Κούβα έγινε ο αγαπημένος χορός για όλους και όλες που ήθελαν να δημιουργούν όμορφες εντυπώσεις!!!
Ανατρέχοντας σε διάφορες πηγές ιστορίας και πολιτισμού βλέπουμε ότι όταν τελείωνε η δεκαετία του '40 στην Αβάνα ο μουσικός Πέρες Πράδο, ήταν αυτός που βρήκε τον κατάλληλο χορό για τη μουσική μάμπο. Η μουσική και ο χορός δεν άργησαν να προχωρήσουν στο Μεξικό και στη Νέα Υόρκη. Το 1950 γενικότερα το λάτιν στοιχείο ήρθε και στην Ελλάδα.


















Τα καλλιστεία του 1953 στην Αθήνα.
Η Μις Αθήνα ήταν ο τίτλος για την απόκτηση του οποίου οργανώθηκαν κι έγιναν τα Καλλιστεία σε μια ταβέρνα.
Επειδή Καλλιστεία είχαν γίνει και το 1952 με όλες σχεδόν τις διαγωνιζόμενες να "ντυθούν" με τίτλους ομορφιάς, με τον κόσμο να έχει ξεσηκωθεί για λόγους ηθικής-σεμνοτυφίας, σχεδόν κανένας δεν πίστευε πως θα επαναληφθεί το δρώμενο.
Ο τύπος - οι εφημερίδες της εποχής είχαν βρει τα καλλιστεία ως ένα θέμα που ενδιέφερε τους πολίτες αφού ήθελαν να μαθαίνουν όχι μόνο τα αποτελέσματα αλλά και την εξέλιξη όλων όσων συμμετείχαν..ποια ήταν η πορεία τους και όλα τα σχετικά.

Κάποιες από τις διαγωνιζόμενες για τον παραπάνω τίτλο, αντί να συνεχίζουν τις σπουδές τους στη Νομική ή στην Ιατρική Σχολή που ήταν το όνειρό τους, τις κέρδισε ο κινηματογράφος και ο καλλιτεχνικός χώρος. Κάτι παρόμοιο βέβαια συνέβηκε με τις υποψήφιες αλλά και νικήτριες των μεγάλων καλλιστείων που έγιναν το καλοκαίρι.
Τα καλλιστεία του Ιουνίου του 1953 είχαν ως σκοπό τη διεκδίκηση του "Τίτλου της Καλλίστης" και ήταν η δεύτερη φορά που πραγματοποιούνταν στη μεταπολεμική Ελλάδα.
Υπήρξαν σοβαρές διαμαρτυρίες, γεγονότα, συλλήψεις καθόσον είχαν ξεσηκωθεί κάποιοι από τους πολίτες με την υποστήριξη ενός ιερωμένου και διαδήλωναν έξω από το κέντρο που γινόταν η εκδήλωση.Ακόμη πολλοί αμφισβητούσαν το αποτέλεσμα οπότε και γι' αυτό υπήρξαν αντιδράσεις.Επεισοδιακό δηλαδή το ξεκίνημα της διοργάνωσης των Καλλιστείων.
Για την ακρίβεια φασαρία έγινε και μέσα στον χώρο του διαγωνισμού!
Ο λόγος όπως προέγραψα ήταν η αμφισβήτηση από αρκετούς για τα αποτελέσματα.
Πρόεδρος της επιτροπής των αποτελεσμάτων ήταν η Μαρίκα Κοτοπούλη. Η συνεδρίαση έγινε σε πολύ δυνατούς ρυθμούς.
Τα αποτελέσματα ήθελαν: τη Ντορέτα Ξηρού με τον τίτλο της Σταρ Ελλάς, την Αντουανέτα Ροντοπούλου

Μις Ελλάς ,την Ερμίνα Δαμάσκου ως Αναπληρωματική Σταρ Ελλάς και την Αλεξάνδρα Λαδίκου ως Αναπληρωματική Μις Ελλάς. 
Το κοινό διαμαρτυρήθηκε έντονα γιατί υποστήριζε την Αλεξάνδρα Λαδικού που ήταν η Αναπληρωματική για μια ψήφο διαφορά από την Σταρ Ελλάς.
Προς την επιτροπή εκσφενδονίστηκαν διάφορα πράγματα από τα τραπέζια.
Η εξέλιξη ήθελε την Ντορέτα Ξηρού να μην προχωρήσει στο εξωτερικό..αντίθετα με την Αλεξάνδρα Λαδίκου η οποία στον διαγωνισμό "Μις Κόσμος 1953" είχε τη δεύτερη θέση και πάλι για μια μόνο ψήφο διαφορά!!

Οι πηγές για το παρόν άρθρο είναι περιοδικά που κατά καιρούς έχω προμηθευτεί από παλαιοβιβλιοπωλεία.
Οι φωτογραφίες από διαδικτυακή πηγή, χωρίς δικαιώματα.






Κυριακή 7 Μαρτίου 2021

Γυναίκα και αξιοπρέπεια.

Γυναίκα,άνθρωπος του θηλυκού γένους σύμφωνα με το λεξικό. 

Θηλυκό γένος...η φύση, η γαία,η θάλασσα,η βροχή, η αστραπή, η σελήνη,η φωτιά,η εστία,η μάνα,

η αδερφή,η σύντροφος,η ερωμένη,η αγάπη, η ελπίδα,η Ανάσταση,η Παναγιά.

Αξιοπρέπεια σύμφωνα με το λεξικό σημαίνει κοσμιότητα, ευγένεια ήθους που εννοείται πως το ιδανικό είναι να μας χαρακτηρίζει όλους ανεξαρτήτου φύλου.

Στο παρόν κείμενο δράττομαι της ευκαιρίας από την Παγκόσμια Ημέρα για να αναφερθώ στον σύνδεσμο της γυναίκας με την αξιοπρέπεια  καθόσον για την ισότητα των δυο φύλων, τους αγώνες για τα δικαιώματα που δεν είχαν οι γυναίκες, για το σημαντικό θέμα περί κακοποίησης κάθε μορφής, έχω αναφερθεί σε παρελθοντικά κείμενα αλλά υπάρχουν λόγω της ημέρας πολλές αναφορές γενικότερα.


Η γυναίκα ως ύπαρξη εκπροσωπεί την αξιοπρέπεια, χαρακτηρίζεται από ομορφιά ψυχής, από λεπτότητα, από ευγένεια συμπεριφοράς,τρυφερότητα, από το ένστικτο της προστασίας όπως λέμε το μητρικό ένστικτο, το οποίο δεν έχει σχέση με την τεκνοποίηση αφού υπάρχουν γυναίκες που δεν τεκνοποιούν αλλά μέσω αυτού του ένστικτου βοηθούν τον συνάνθρωπο και γυναίκες που έχουν τεκνοποιήσει και κακοποιούν, παραμελούν ή εγκαταλείπουν τα παιδιά τους. Είναι αυτή που η δυναμικότητά της περικλείεται στον μανδύα των προαναφερομένων χαρακτηριστικών.
Κάθε άνθρωπος με την αξιοπρέπειά του εκπέμπει τον σεβασμό προς τους άλλους και προκαλεί τον σεβασμό των άλλων. Έτσι συμβαίνει και με την κάθε γυναίκα της οποίας την αξιοπρέπεια δεν έχει δικαίωμα να θίγει βέβαια κανένας. Γεγονός είναι όμως ότι οφείλει και η ίδια να προστατεύει την αξιοπρέπειά της , να την καλλιεργεί, να την μεταλαμπαδεύει με την ομορφιά της συμπεριφοράς της στην κοινωνία.


Η κάθε μορφή βίας (λεκτική, συναισθηματική, σωματική) εννοείται ότι υπονομεύει τα θεμελιώδη δικαιώματα της κάθε γυναίκας και φυσικά την αξιοπρέπεια που είναι ένα από αυτά.
Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω ότι στις περιπτώσεις βίας ή κακοποίησης δεν χάνει την αξιοπρέπεια το θύμα (γυναίκα αφού σ' αυτήν αναφέρομαι), αλλά ο θύτης (άνδρας ή γυναίκα) χάνει τη δική του αξιοπρέπεια (ή αποδεικνύει ότι δεν την είχε ποτέ) και επιπλέον προσβάλει , καταπατά την αξιοπρέπεια του θύματος (γυναίκας).

Για τον λόγο αυτό καμιά γυναίκα που είναι θύμα βίας (κανένα θύμα γενικά) δεν πρέπει να ντρέπεται, να νιώθει μειονεκτικά κι αυτό να στέκεται ως εμπόδιο στην καταγγελία του περιστατικού. Αντιθέτως που ο κάθε θύτης (άνδρας ή γυναίκα) πρέπει να ντρέπεται και επιπλέον να γνωρίζει ότι όσο ζει θα είναι έτοιμος να υποστεί τις ανάλογες με το αδίκημα, με την ή τις πράξεις του συνέπειες. Είναι επιεικώς απαράδεκτο αυτό που συμβαίνει τουλάχιστον στην ελληνική κοινωνία ακόμα και σήμερα, να απομονώνουν το θύμα (πολλές αληθινές ιστορίες επ' αυτού), να του εντείνουν την άσχημη ψυχολογία, να το κάνουν να νιώθει ότι έχασε την αξιοπρέπειά του αντί αυτή τη συμπεριφορά να την έχουν προς τον θύτη, ευελπιστώντας πως ίσως  έτσι υπάρχει ελπίδα για το καλύτερο..
Μέσα από την εθελοντική μου πορεία έχω βιώσει απίστευτες καταστάσεις, όπως πλήθος συγγενών να εξαπολύει ύβρεις, να μειώνει, να περιφρονεί το κοριτσάκι - θύμα ή το αγοράκι - θύμα, λέγοντάς του "που είναι η αξιοπρέπειά σου;" , ενώ τον συγγενή - θύτη δεν τον ενοχλούν, δεν του κλείνουν την πόρτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα κάποιο, αγαπημένης προσωπικότητας..
Το επόμενο λεπτό αλλά καταλυτικό σημείο είναι αυτό στο οποίο η κάθε γυναίκα δείχνει, καλλιεργεί , μεταλαμπαδεύει την αξιοπρέπειά της.
Δυστυχώς τα φθηνά πρότυπα γυναικείας παρουσίας που προάγονται για ιδιοτελείς σκοπούς , όχι μόνο δεν καλλιεργούν την αξιοπρέπεια αλλά παρασύρουν τις γυναίκες σ' έναν απίστευτο ξεπεσμό. 
Η γυναικεία αξιοπρέπεια δεν φύεται στην επίδειξη των εξωτερικών χαρακτηριστικών, δεν καλλιεργείται στις φυσικές ή τεχνητές καμπύλες, στα σημεία της θηλυκότητας, στο προκλητικό στήσιμο αλλά στη φωτεινή ψυχή, στην ευγενική συμπεριφορά, στην καλοσύνη, στη μετριοφροσύνη, σε κάθε τι από το οποίο παράγονται στοιχεία αυτοβελτίωσης και στη συνέχεια βελτίωσης του κοινωνικού συνόλου.Θεωρείται αυτονόητο πως μια γυναίκα πρέπει να είναι καθαρή, περιποιημένη, με όμορφα ρούχα , μπιζού, όμορφο μακιγιάζ (αν της αρέσει βέβαια) που θα συνδυάζονται με την απαλότητα, την ευωδιά του εσωτερικού της κόσμου, του καλλιεργημένου νου της.

Προστατεύεται η αξιοπρέπεια όταν δεν προσπαθείς με δόλιους τρόπους να αναδειχθείς, όταν συμπεριφέρεσαι καθαρά και ξάστερα σαν τα γάργαρα νερά της θάλασσας πριν την έλευση του πλήθους των λουόμενων, όταν τιμάς τη γυναικεία φύση, όταν απολαμβάνεις τον έρωτα σ' όλο του το μεγαλείο κρατώντας τις στιγμές σου σαν άγιο φυλαχτό, δίχως να γίνεσαι κοινό θέαμα και θέμα, όταν ξέρεις τι θέλεις και που βρίσκεσαι. Όταν έχεις συνειδητοποιήσει ότι όλοι οι αγώνες που πραγματοποιήθηκαν για την ισότητα, για τα κοινωνικά, για τα εργασιακά δικαιώματα δεν έγιναν για να λάβει η γυναίκα ανώτερη θέση από τον άνδρα αλλά ίση όπως είναι το αυτονόητο για όλους τους ανθρώπους.
Επίσης αξιοπρέπεια της γυναικείας υπόστασης είναι ο σεβασμός προς κάθε γυναίκα του πλανήτη ανεξαρτήτως φυλής , θρησκείας, γλώσσας. Πως είναι δυνατόν να βροντοφωνάζουμε για δικαιώματα , για την ισότητα κι άλλα πολλά ακόμη, όταν εμείς οι ίδιες δεν νιώθουμε ίσες με τις άλλες γυναίκες στον κόσμο;
Μαζί λοιπόν με όλα όσα απέκτησε το γυναικείο φύλο,όλα όσα του ανήκαν αλλά είχαν καταπατηθεί....οφείλει να φωτίζει την κοινωνία με την αξιοπρέπειά του. Δεν οφείλουν μόνο οι άλλοι σε εμάς αλλά και εμείς στο εαυτό μας.

Τέλος αξιοπρέπεια λέγεται η συμπεριφορά μας προς τούτη τη μέρα και τις μελαψές γυναίκες που άναψαν τη φλόγα, η μνήμη με σεβασμό στην Καλιρρόη Παρρέν, στις ηρωίδες του '21,στις αγωνίστριες του Έπους του '40 , στις γυναίκες από τις οποίες στα χρόνια του Πολέμου και μετά τους παρουσίασαν τα μωρά ως νεκρά και ουσιαστικά τα "έκλεψαν" για να τα πουλήσουν σε πλούσια ζευγάρια του εξωτερικού..τα μωρά που αποτελούσαν γεννήματα βιασμών ή αποτυχημένων σχέσεων, σ' όλες εκείνες που έγιναν η μεγάλη γέφυρα για να  απολαμβάνουμε τη ζωή. Αξιοπρέπεια λέγεται ο σεβασμός σ' όλες τις γυναίκες που πεθαίνουν ή βλέπουν τα παιδιά τους να πεθαίνουν από την πείνα στις λεγόμενες υποανάπτυκτες χώρες, σ' εκείνες που έπεσαν θύματα της παγκόσμιας κατάστασης....κι άλλα πολλά ακόμα.
Έτσι η μέρα αυτή δεν έχει τόση σχέση με ξέφρενα γλέντια (ανεξαρτήτως αν λόγω της κατάστασης δεν πραγματοποιούνται) αλλά με ουσιαστικές εκδηλώσεις μνήμης και αγωνιστικούς στόχους.

Με αγάπη, σεβασμό και την ελπίδα καθημερινά όλο και περισσότερες γυναίκες να τιμούν και να προστατεύουν (με καταγγελίες όπου πρέπει) την αξιοπρέπειά τους, με την ευχή να πάψουν να υπάρχουν γυναίκες - θύματα στον πλανήτη.

Σάββατο 6 Μαρτίου 2021

Παρελθοντικό ταξίδι στη δεκαετία του ΄50, περί πνευματικής κίνησης και αποκατάστασης πολιτικών αναπήρων!

 

Εδώ κι αρκετό καιρό έχω αρχίσει να παρουσιάζω κείμενα με διάφορα θέματα για την Αθήνα του '50 (θα ακολουθήσουν και για άλλες εποχές). Αυτή η ιδέα γεννήθηκε από διάφορα συγγράμματα που διαθέτω στη βιβλιοθήκη μου, μνήμες από τις αφηγήσεις αγαπημένων συγγενών μου και φυσικά βιβλία που κατά καιρούς έχω μελετήσει. Η αλήθεια είναι ότι επειδή στην Αθήνα ερχόμουν από πολύ μικρή, ως πόλη την αγαπώ και πραγματικά πονώ για την καταστροφή της ..που ήταν ο νόμος της αντιπαροχής και άλλοι ιδιοτελείς σκοποί.Όταν ανεβαίνω (πριν της περιόδου που ζούμε) στην Ακρόπολη ή στον Λυκαβηττό και ακούω τους τουρίστες να θαυμάζουν τη φυσική ομορφιά με τους λόφους, τα βουνά, τα ποτάμια που κλείστηκαν..και να δηλώνουν την απορία και την θλίψη τους για την άναρχη, την απάνθρωπη τσιμεντούπολη όπως την κατάντησαν, νιώθω θλίψη.
Με κάποια θέματα ακόμη θα ολοκληρώσω το ταξίδι στη δεκαετία του '50 και στην Αθήνα εκείνης της εποχής. 


Στο σημερινό κείμενο κάνοντας μια αναδρομή θα παρουσιάσω στοιχεία για την πνευματική κίνηση και κατόπιν για ένα θέμα που λίγοι γνωρίζουν και θυμούνται " την αποκατάσταση των πολιτικών αναπήρων".

Ένας θείος μου μας έλεγε ότι τότε...όταν έφευγε για το αιώνιο ταξίδι κάποιος λογοτέχνης ή άνθρωπος των γραμμάτων γενικότερα, όλη η κοινωνία με κάθε τρόπο προσπαθούσε να εκδηλώσει τη θλίψη της, να δείξει την εκτίμησή της. Όμως στη ζωή δεν έδιναν ιδιαίτερη σημασία στις προσωπικότητες της λογοτεχνίας ή της ποίησης. Το  γιατί  δεν  το   θυμάμαι  αλλά  το  ανακάλυψα   χρόνια  αργότερα   όταν 
σ' ένα απόκομμα  της εφημερίδας "Προοδευτική Αλλαγή" της 4ης  Ιανουαρίου 1952 που έπεσε στα χέρια μου πριν από λίγα χρόνια, ο μεγάλος μας Νικηφόρος Βρεττάκος έγραφε :
"H απόσταση μεταξύ λογοτεχνών και κοινού που υπήρχε έγινε περισσότερο εμφανής. Η σημασία των λογοτεχνών για το κοινό στηρίζεται στο έργο τους. Το φτώχαιμά τους συνεπώς μαζί με την άμβλυνση των ηθών που έκαμαν ό,τι μπορούσαν για να μη διαφύγει ούτε και από την αντίληψη του τελευταίου ενδιαφερομένου για τα Γράμματα, έκαμαν τον κόσμο να χάσει το ενδιαφέρον του και να διακόψει την επικοινωνία του σχεδόν με το ελληνικό βιβλίο. Εδημιουργήθη ένα είδος κρίσεως που έγινε προσπάθεια να ερμηνευθεί  κατά διαφόρους τρόπους. Απεδόθη στην εποχή ή στην οικονομική κατάσταση, ενώ δεν πρόκειται για κρίση του κοινού,αλλά για κρίση αυτών τούτων των δημιουργών.Η έλλειψη σοβαρότητος στην πνευματική μας ζωή έχει ως αποτέλεσμα την αδιαφορία του κόσμου".
Λόγια σημαντικά τα οποία έχω συναντήσει και σ΄άλλους λόγιους.

Αυτού του είδους η κρίση ήταν και στον θεατρικό τομέα αφού το 1951 δεν είχε δημιουργεί κάτι που να μπορούσε κανείς να το θεωρήσει αξιόλογο.
Ως επιτυχίες της χρονιάς εκείνης που γράφηκαν από Έλληνες συγγραφείς ,έχουν αναφερθεί 
οι "Τρεις κόσμοι" του Διονύση Ρώμα το οποίο ως παράσταση παίχτηκε στην Εθνική σκηνή και ένα ακόμη , η κωμωδία " Δελησταύρου και υιός" των Γιαννακόπουλου - Σακελλάριου που γυρίστηκε από το θίασο που είχε ο Βασίλης Λογοθετίδης.
Αυτά τα θεατρικά έργα για τη χρονιά αναφέρονται εκτός από άλλες πηγές και απ' τον Πέλο Κατσέλη στον απολογισμό του θεατρικού του 1951.
Εκείνη την χρονιά, τον Αύγουστο του '51 δηλαδή στο Παναθηναϊκό στάδιο θα γίνονταν διεθνείς αγώνες και έτσι ο δήμαρχος της Αθήνας ο Κώστας Κοτζιάς είχε σκεφτεί να αναβιώσει τη γιορτή των Παναθηναίων, μετά από 2.000 χρόνια!!!Τη σκέψη αυτή την έκανε για να βοηθήσει την τουριστική ανάπτυξη της πόλης. Οι άνθρωποι τους οποίους ήθελε για σύμβουλους γι΄αυτό το βήμα ήταν ο σκηνοθέτης ο Πέλος Κατσέλης και η χορογράφος η Ραλλού Μάνου. Αυτή η ιδέα όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Μια θεία μου έλεγε πως κάποιοι επαινούσαν τον Κοτζιά γι' αυτή την προσπάθεια κι άλλοι τον σιχτίριζαν..
Το δεύτερο θέμα..

Ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που είχε αφήσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Εμφύλιος αλληλοσπαραγμός στη συνέχεια ήταν αυτό της αποκατάστασης των αναπήρων του άμαχου πληθυσμού.
Στη περιοχή του Παλαιού Ψυχικού είχε ιδρυθεί το " Κέντρο Αποκατάστασης Πολιτικών Αναπήρων"  από το Υπουργείο Πρόνοιας και το Αμερικανικό Ίδρυμα Εγγύς Ανατολής, το οποίο συντηρούσε η διοίκηση οικονομικής συνεργασίας της Αμερικανικής αποστολής. Το κέντρο είχε ως σκοπό να εφοδιάζει με σιδερένια βοηθήματα τους ανάπηρους , είχε γυμναστή ώστε να τους βοηθά σε μια όσο γινόταν ποιοτική ζωή και διέθετε εργοτάξια για διάφορες τέχνες - επαγγέλματα όπως υποδηματοποιούς, ραφτάδες, ωρολογοποιούς. 

Όλες οι πηγές από τον Γιάννη Καιροφύλα έως διάφορες αφηγήσεις αναπήρων και επιστημόνων που εργάστηκαν και συνεργάστηκαν στο κέντρο, αναφέρονται με μοναδικά εγκώμια στον διευθυντή του ΚΑΠΑΨ που κυριολεκτικά θυσίασε πολλά απ' τη ζωή του για τον τομέα των αναπήρων, τον Σπύρο Θεολόγο. Τον χαρακτηρίζουν ως φωτισμένο άνθρωπο, ως σωστό ιεραπόστολο (Γ.Καιροφύλας), επίσης στον ιστότοπο "Εργοθεραπεία στην Ελλάδα" αναφέρεται ότι ο Σπύρος Θεολόγος, ήταν εμπειρογνώμονας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στην Αποκατάσταση Ανάπηρων και υπηρέτησε στη Μαλαισία και σε άλλες χώρες της Άπω Ανατολής, παίρνοντας άδεια από το νέο Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης Ανάπηρων.Ακόμη στην ίδια πηγή γράφεται ότι ο εν λόγω διευθυντής ήταν ένας πολύ εμπνευσμένος και κινητοποιημένος στην αποκατάσταση, άνθρωπος.

Το συγκλονιστικό σχετικά με το θέμα είναι το κείμενο που έγραψε το 2019 σε κάποια διαδικτυακή σελίδα, ένας κύριος που αναφέρεται με λεπτομέρειες στο έργο του αείμνηστου Σπύρου Θεολόγου, τον ονομάζει οραματιστή ως ιδρυτή του Εθνικού Ιδρύματος Αποκατάστασης Ανάπηρων το οποίο φέρει το όνομά του και βρίσκεται στην οδό Σπύρου Θεολόγου 1 στο Ίλιον. Φυσικά αναφέρεται με συγκινητικά λόγια στον ανθρωπισμό και στην καλοσύνη του, στο ότι ο μόνος του σκοπός ήταν η στήριξη των ανθρώπων που είχαν προβλήματα αναπηρίας και το όνειρό του να λειτουργεί το Ίδρυμα και οι σχολές ή εργοτάξια ή εργαστήρια με διάφορες ειδικότητες. Όμως όπως γίνεται πάντα, όταν ο οραματιστής, ο ιδρυτής φεύγει απ΄τη ζωή...τα πράγματα τροποποιούνται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των συνεχιστών και των εποχών! 

Ξέφυγα λίγο από το θέμα αλλά θεωρώ ουσιώδη των αναφορά στον άνθρωπο που θυσιάστηκε για τους συνανθρώπους του ...είναι ιδιαίτερη η συγκίνησή μου μ' αυτές τις ανακαλύψεις στη σημερινή μου αναζήτηση καθόσον ο Σπύρος Θεολόγος είναι ο άνθρωπος που εγγονή του είναι η αγαπημένη μου βαφτιστήρα στην Ελλάδα...
Μακάρι να υπήρχαν σήμερα τέτοιοι άνθρωποι κι ο πόνος θα ήταν μικρότερος στην κοινωνία (σχεδόν μέχρι το 1994 που έφυγε από τη ζωή προσπαθούσε και μάχονταν για την αποκατάσταση των ανάπηρων συνανθρώπων, με απόλυτη τιμιότητα, με αληθινή θυσία, δίχως σκέψεις ιδιοτέλειας και μεγαλείων..).
Το αφιέρωμα στη δεκαετία του ' 50 θα συνεχιστεί...


 


"Σκόρπιες σκέψεις", Σεπτέμβριος 2024

 Οι "Σκόρπιες σκέψεις", θα παρουσιάζονται συγκεντρωτικά κάθε τέλος του μήνα! Δεν πιστεύω στους αλάνθαστους, αλλά σε όσους αποδέχον...