Ο μεγάλος έρωτας του πεζογράφου, ποιητή, λόγιου Γεώργιου Βιζυηνού.

 

Ο Γεώργιος Βιζυηνός ανήκει στους σπουδαίους Έλληνες του χώρου των Γραμμάτων που λόγω της ψυχασθένειάς του έφυγε σαράντα επτά ετών.., ήταν λόγιος, πεζογράφος, ποιητής που γεννήθηκε το 1849 στη Βιζύη της Τουρκίας και απεβίωσε στις 15 Απριλίου 1896 στην Αθήνα, στο Δρομοκαΐτειο όπου νοσηλευόταν. Τα παιδικά του χρόνια ήταν πάρα πολύ δύσκολα αλλά κατάφερε χάρη στη βοήθεια κάποιων συγγενών και φίλων της οικογενείας του να έχει μια πολύ αξιόλογη εκπαίδευση που έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Στους περισσότερους είναι γνωστός ως ο ποιητής που ήταν ψυχασθενής και νοσηλεύτηκε στο Δρομοκαΐτειο χωρίς να γίνεται λόγος για την υπόλοιπη ζωή του.

Μια γλυκιά και συνάμα θλιβερή ερωτική ιστορία ξεκινά από την ώρα που έχοντας ανάγκη να εργαστεί για να ζήσει αποδέχτηκε τη θέση (κυριολεκτικά κακοπληρωμένη) του καθηγητή της δραματολογίας και αισθητικής στο Ωδείο Αθηνών. 

Δυστυχώς για τον ευαίσθητο, ευαίσθητο αυτό άνθρωπο των Γραμμάτων αντιμετώπισε τεράστια προβλήματα που σίγουρα είχαν τον ρόλο τους στον κλονισμό της ψυχικής του υγείας. νώ ήταν εφοδιασμένος με όλα τα προσόντα  δεν τον διόρισαν καθηγητή στο πανεπιστήμιο μα ούτε στο γυμνάσιο...υπήρχαν  οι λεγόμενες " πνευματικές" κλίκες που εξυπηρετούσαν όποιον ήθελαν..το ελληνικό στοιχείο δεν βλάστησε τώρα..

Ο Βιζυηνός δεν είχε ιδιόκτητη κατοικία και νοίκιαζε ένα σπίτι από τον Ιταλό ΦραΒασίλη, πολύ καλό άνθρωπο κατά τα άλλα μα σκληρό ιδιοκτήτη γι΄αυτό πίεζε και πρόσβαλε τον ποιητή που ήταν τραγική η οικονομική του κατάσταση.Αναγκάστηκε να δώσει ως ενέχυρο τα βιβλία του και φυσικά να φύγει από αυτό το σπίτι, κάτι που του δημιούργησε επιπρόσθετη στενοχώρια γιατί ήταν ερωτευμένος με την κόρη του ΦραΒασίλη που την είχε μαθήτρια στο Ωδείο Αθηνών.

Η Μπετίνα ήταν ένα όμορφο κορίτσι για την οποία ο δάσκαλός της στη μουσική, νύχτες και νύχτες ξενυχτούσε κάτω από μια θαμπή λάμπα γράφοντάς της ποιήματα, δάκρυζε ατελείωτα καθόσον δεν μπορούσε να της εκμυστηρευτεί το πάθος του.

Μια μέρα αφού είχε τελειώσει  το μάθημά τους, ο Ποιητής πήγε ευθύς στο σπίτι της Μικρής και ήταν τόσο αναστατωμένος που το κορίτσι τρόμαξε όταν τον είδε. Της είπε ότι θέλει να μιλήσει με τη μητέρα της  όπως κι έγινε.Η κυρία ΦραΒασίλη τον δέχτηκε στο σαλόνι της κι αυτός της είπε χωρίς καμιά αργοπορία τον λόγο της επίσκεψης, πως δηλαδή ήταν σφόδρα ερωτευμένος με την κόρη της και ήθελε να συνάψει γάμο μαζί της.

Η γυναίκα δεν μπορούσε να αρθρώσει λέξη και ενώ προσπαθούσε να του πει ότι πρέπει να το συζητήσει με τον σύζυγό της , ο Βιζυηνός πολύ γρήγορα και συγχυσμένα  της έλεγε ότι η Μικρή κοντά του θα ζήσει σα βασίλισσα, θα έχει όλα τα πλούτη του κόσμου. Η κυρία ΦραΒασίλη του έκλεισε τη συζήτηση  και του υποσχέθηκε πως θα του απαντούσε αργότερα.

Ο ευαίσθητος Λόγιος δεν το άντεξε και κλείστηκε για πολλές ώρες στο δωμάτιό του και μέσα στις πολλές σκέψεις που έκανε ήρθε πάλι μια που από τότε που ήταν παιδί ουσιαστικά δεν έφυγε ποτέ..αυτή για το μεταλλείο χρυσού που δήθεν υπήρχε στο κτήμα της μητέρας του και το οποίο θα έσωνε από τα οικονομικά προβλήματα όλη του την οικογένεια. Επειδή πίστευε ότι αν ήταν πραγματικά πλούσιος δεν θα του αρνούνταν τον γάμο με την Μπετίνα, σκεφτόταν πως μπορούσε να βρει χρυσό.

Η μέρα που συναντήθηκε με την κυρία ΦραΒασίλη θεωρείται ως ορόσημο για την επιβάρυνση της ψυχικής του υγεία που ήδη ήταν σε άσχημη κατάσταση με τα τεράστια οικονομικά θέματα που αντιμετώπιζε . Λέγεται...ότι από τότε ο Βιζυηνός έκλαιγε συνεχώς, ότι η συμπεριφορά του ήταν ταραγμένη και νευρική, είχε αλλάξει τόσο που οι φίλοι του ανησυχούσαν για την κατάστασή του. 

Το 1892 αρχή της άνοιξης τον μήνα Μάρτιο οι κήποι, τα περιβόλια, οι λόφοι της Αθήνας μοσχοβολούσαν απ' τα λουλούδια και το μάτι δεν χόρταινε να θαυμάζει τα χρώματα. Η Πατησίων εκείνη την εποχή ήταν ένα από τα αγαπημένα μέρη των Αθηναίων όπου απολάμβανα τις ανοιξιάτικες βόλτες τους. Ο Βιζυηνός πήρε μια όμορφη άμαξα , λαντό για την ακρίβεια με δυο άσπρα άλογα και πήγε βόλτα στην Πατησίων.

Μετά το τέλος της αμαξάδας επέστρεψε στα Χαυτεία όπου ήταν αρκετοί φίλοι του λογοτέχνες. Η εικόνα που αντίκρισαν οι φίλοι του ενέπνεε σίγουρα ανησυχία.

Στο πίσω κάθισμα της άμαξας είχε απλώσει μια αγκαλιά τριαντάφυλλα που είχε αγοράσει και τώρα καθισμένος στη μέση από τα μπροστινά καθίσματα τα κοιτούσε με λυπημένο ύφος δίχως να παίρνει τα μάτια του, δίχως να νιώθει την παρουσία των άλλων ανθρώπων γύρω του. Η ενδυματολογική του επιλογή μαρτυρούσε πένθος με μαύρο πλατύγυρο καπέλο, μαύρο φιόγκο στον λαιμό, μαύρα ρούχα.

Προσπαθώντας να μάθουν τι του συμβαίνει  κάποιοι είπαν ότι το προηγούμενο βράδυ επισκέφθηκε τα γραφεία της εφημερίδας όπου εργαζόταν ο φίλος του ο Κωστής Παλαμάς. Τους ζήτησε χαρτί για να γράψει κάτι και ξεκίνησε να γράφει " Σήμερον την εσπέραν τελούνται οι γάμοι του μεγάλου ποιητού  Γεωργίου Βιζυηνού μετά της..." δεν ολοκλήρωσε αυτό που η φαντασία του είχε πλάσει. Όλοι πια γνώριζαν ότι δεν ξεπέρασε τον ανεκπλήρωτο έρωτά του με την μικρή Μπετίνα.

Μετά από όλη την ταραχή και τη σύγχυση που δεν έλεγε να περάσει ο διευθυντής του Ωδείου Αθηνών Γεώργιος Νάζος κι ο συμφοιτητής του από τα πανεπιστημιακά χρόνια της Γερμανίας Αλέξανδρος Ζαΐμης τον οδήγησαν στο Δρομοκαΐτειο το γνωστό Νοσοκομείο Ψυχικών Νοσημάτων. Από τον φόβο μήπως θέσει τέρμα στη ζωή του συμβουλευόμενοι τον αρμόδιο δικαστή ο Βιζυηνός κλείστηκε για νοσηλεία (κάποιοι γράφουν ότι είχε κάνει δυο απόπειρες αυτοκτονίας όπως κι ότι είχε προσπαθήσει να απαγάγει την Μπετίνα κάτι βέβαια που αρκετοί αμφισβητούν).

Το 1896 στις 15 Απριλίου με την άνοιξη να δείχνει την αναγέννηση της φύσης σε κάθε σημείο ο Μεγάλος Λόγιος έφυγε για την αιωνιότητα..

Η εξόδιος ακολουθία του έγινε στο Α' Νεκροταφείο της Αθήνας...χωρίς οι περισσότεροι από το πλήθος να γνωρίζουν τα βάσανα που είχαν λαβώσει την ευαίσθητη ψυχή του.

Σύμφωνα με αρκετά συγγράμματα και διάφορα βιβλία που έχω μελετήσει  ο έρωτας ήταν το αποκορύφωμα, η αφορμή για να ξεσπάσει ο οργανισμός...η αδικία που είχε υποστεί όταν έμεινε εκτός θέσεων στην εκπαίδευση (αφού όπως προέγραψα ..βόλεμα..επικρατούσε και τότε) με αποτέλεσμα την τραγική οικονομική του κατάσταση ήταν αυτό που άρχισε να καίει τον εσωτερικό του κόσμο...

 

Κλείνω με ένα αγαπημένο ποίημά του.

Υποθήκαι

 

Όπου θαρριέται για καλό,     
   και δίχως δοιάκι ανοίγεται,
τον βρίσκ' η μπόρα στο γιαλό 
   και ναυαγεί και πνίγεται.

 

Όπου σκαρώνει μια φωλιά
   σ' εν' άστατο κοτρόνι,
πριν η καθίσει μια σταλιά,
   γυρνά και τον πλακώνει.

 

Όπου γλιστρήσει, αν πιασθεί  
   στων αλλωνών την ανθρωπιά,
θα τον σκουντήσουν να χαθεί,
   να μην ορθοπατήσει πια.

 

Χαρά στον, που δεν αρμενά ,
   κι έχει στεριό το σπίτι του,
κι ουδέ τον ξένο προσκυνά,
   ουδέ τον συντοπίτη του!

Από τους μεγάλους έρωτες της παλιάς Αθήνας. Ερρίκος Σλήμαν και Σοφία Καστρωμένου ή Εγκαστρωμένου.

 

 Ο έρωτας από τη μυθολογία δημιουργούσε διάφορες καταστάσεις στην κοινωνία των θεών και των θνητών. Σε όλες τις εποχές ο ρόλος του ήταν σημαντικός. Ήταν  ο πανέμορφος θεός ή το γελαστό αγγελάκι όπου με τα βέλη του στόχευε τις καρδιές και μεθούσε τις σκέψεις, έφερνε καρδιοχτύπια και ταραχές, άλλες φορές πίκρα, άλλες φορές  οδηγούσε ους ερωτευμένους "εις γάμου κοινωνία". Ήταν...και είναι βέβαια.

Στο παρόν κείμενο θα αναφερθώ στον έρωτα του γνωστού από τις αρχαιολογικές ανασκαφές Γερμανού Ερρίκου Σλήμαν και της αρκετά πιο νέας Σοφίας Καστρωμένου ή Εγκαστρωμένου, όπως μου την είχε αφηγηθεί (και την είχα καταγράψει) περίπου τέσσερις δεκαετίες πριν μια θεία μου μεγάλη σε ηλικία, γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα με πλούσια κοινωνική ζωή γι΄αυτό γνώριζε από κοντά διάφορες ιστορίες!!  

Ο Ερρίκος Σλήμαν ανήκε στην επιχειρηματική δραστηριότητα της Γερμανίας, με πάθος για την αρχαιολογία και γεννήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1822 στο Neubukow.

Η ιστορία ενός από τους πιο γνωστούς έρωτες αρχίζει..

Ήταν παραμονή του Αγίου Παντελεήμονος του 1868 το βραδάκι όπου σε μια ατμόσφαιρα ντυμένη στα χρώματα του δειλινού τελούνταν ο εσπερινός στο ταπεινό ξωκκλήσι  της οδού Αχαρνών και εκεί βρέθηκε ο Σλήμαν. Ο αρχιμανδρίτης Θεόκλητος που αργότερα έγινε  Αρχιεπίσκοπος Αθηνών έψελνε τιμώντας την εορτή του Αγίου και μαζί του ήταν οι δυο ανιψιές του , οι κόρες του γνωστού Αθηναίου εμπόρου Γεώργιου Καστρωμένου ή Εγκαστρωμένου.

Ο Γερμανός φίλος του αρχιμανδρίτη καταγοητευμένος από τα δυο κορίτσια, του πρότεινε να τα συνοδεύσει με την άμαξά του, στο σπίτι τους που ήταν στη συνοικία Βλασαρούς (πλατεία Γιγάντων), Μοναστηράκι προς Πλάκα, πλησίον της Αρχαίας Αγοράς. Έτσι κι έγινε ο σύνδεσμος της οικογένειας Καστρωμένου με τον Σλήμαν ο οποίος είχε έρθει το 1859 στην Αθήνα και το 1868 επανήλθε για να μείνει μόνιμα.

        Μικρή παρένθεση....Ερρίκος Σλήμαν και αρχαιολογία

Με όνειρο να  ανακαλύψει σκάβοντας τους θησαυρούς στην Τροία όπως ανέφερε ο Όμηρος χρειάστηκε να σπουδάσει για πέντε χρόνια στο Παρίσι έως το 1864 και αργότερα μετά από επισκέψεις τους στη Μέση Ανατολή επέστρεψε πάλι προκειμένου αυτή τη φορά να ολοκληρώσει τις σπουδές του στην ελληνική αρχαιολογία.

Η ιστορία συνεχίζεται..

Μετά τους δεσμούς της φιλίας και τις προσκλήσεις για δείπνο αρκετές φορές από την οικογένεια του γνωστού Αθηναίου εμπόρου δεν άργησε ο Ερρίκος να ερωτευτεί τη Σοφία (μεγαλύτερη κόρη) που ως δασκάλα δίδασκε στον δημοτικό σχολείο της περιοχής του Αγίου Φιλίππου.

Για τις αρχές και τα ήθη εκείνης της εποχής βέβαια ο άνδρας των σαράντα έξι χρονών ήταν πολύ μεγάλος. Της έκανε πρόταση γάμου χωρίς να καθυστερήσει αλλά η κοπέλα αρνήθηκε όχι για την ηλικία μα για την εθνικότητα. Όμως ο Σλήμαν που προσπαθούσε αληθινά για ότι αγαπούσε, αντιλαμβανόμενος τη φιλομάθειά της, της πρότεινα να πάνε μαζί για τις σπουδές τους στο εξωτερικό. Έτσι η πλουσιοκόρη αποδέχτηκε την πρόταση του αρραβώνα.

Ο ευτυχισμένος Ερρίκος χρειάστηκε να φύγει από την Αθήνα για την Ιθάκη όπου και πραγματοποίησε τις πρώτες του ανασκαφές. Εννοείται ότι η σκέψη του δεν έφευγε από την αγαπημένη του που με την οικογένειά της  έκαναν όλες τις ετοιμασίες που άρμοζαν σ' έναν γάμο του επιπέδου τους και τον περίμενε. Επειδή τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης κοινωνίας είναι κοινά σε κάθε εποχή, ήταν αυτονόητο εκτός από τους φίλους και τους συγγενείς που έσπευδαν να δώσουν τις ευχές τους, πως υπήρχαν και εκείνοι που σχολίαζαν στα σαλόνια της εποχής το γεγονός ότι η κόρη του Καστρωμένου παντρευόταν το Γερμανό το γέρο.

Ότι και να έλεγαν οι άλλοι, τα κοινά ενδιαφέροντα του ζευγαριού ξεπερνούσαν τη διαφορά της ηλικίας και κάπως έτσι ξεκίνησαν να ταξιδεύουν στο εξωτερικό αφού πρώτα έγινε ο γάμος. Ο πρώτος τους σταθμός ήταν η Γερμανία για να γνωρίσει η Σοφία τη χώρα του αγαπημένου της με συνέχεια τη Γαλλία και την Ιταλία. Για την όμορφη δασκάλα η γνωριμία με τις πόλεις του εξωτερικού αποτέλεσε μια πλούσια επιμόρφωση και ταυτόχρονα γνωριμία με την αρχαιολογία καθόσον είχε αποφασίσει να βοηθάει τον σύζυγό της. 

Μαζί ταξίδεψαν στη Μικρά Ασία το 1870 για να προχωρήσουν σε ανασκαφές στον λόγο του Ισαρλίκ.Ταλαιπωρήθηκε γι' αυτή την ανασκαφή από τα λόγια άλλων συναδέλφων του που δεν πίστευαν ότι εκεί υπήρχαν ευρήματα αλλά κι από τους Τούρκους που του επέβαλαν πρόστιμο 50.000 φράγκων αφού πρώτα τον οδήγησαν σε δίκη.

Το έργο του στην Τροία, στις Μυκήνες, στην Ιθάκη, στον Ορχομενό,στην Τίρυνθα,στις Μυκήνες είναι πασίγνωστο. Η προσφορά του ανεκτίμητη.

Ο Σλήμαν διηγούνταν στην αγαπημένη του τα γεγονότα της ζωής του που έκρυβε ταλαιπωρίες και ταραχές κι αυτή τον αγαπούσε αληθινά ενώ ταυτόχρονα τον θαύμαζε.

Ένα γεγονός που τη συγκίνησε ήταν πως στα δεκαπέντε του χρόνια διέκοψε το σχολείο γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς αφού οι γονείς του δεν είχαν τη δυνατότητα να πληρώνουν τα δίδακτρα.

Ήταν ένας άνθρωπος που κυνηγούσε το όνειρό του και δεν τον καθήλωναν οι ταλαιπωρίες.Αφήνοντας το σχολείο έγινε εργάτης, αργότερα ταξίδεψε ως ναύτης σ' ένα πλοίο που ναυάγησε και σώθηκαν τρία άτομα, το ένα εξ αυτών ο Σλήμαν. Το όνειρο αυτό διακόπηκε  κι έτσι δούλεψε ως υπάλληλος. Δεν ξεχνούσε ποτέ τη θέληση για μάθηση, δούλευε και σπούδαζε ξένες γλώσσες, έμαθε ρωσικά και όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες.

Κατόπιν ανέλαβε τη διεύθυνση στην Πετρούπολη (1846) του παραρτήματος του εμπορικού οίκου που εργαζόταν και εκμεταλλευόμενος τα δεδομένα της πόλης κατάφερε στα τριάντα δύο του χρόνια να ιδρύσει δικό του εμπορικό οίκο και να ανήκει στους πλουσιότερους εμπόρους της Ρωσίας. Με όπλο αυτή την οικονομική άνεση έμαθε από μεγάλους δασκάλους την ελληνική γλώσσα στην αρχαία και νέα της μορφή. 

Με τη Σοφία που όσα περισσότερα μάθαινε για τον χαρακτήρα και τη ζωή του συζύγου της , τόσο περισσότερο ένιωθε γοητευμένη, απέκτησαν δυο παιδιά την Ανδρομάχη που παντρεύτηκε αδερφό του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και τον Αγαμέμνονα που παντρεύτηκε μια ξένη πανέμορφη γυναίκα τη μετέπειτα σύζυγο του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη. 

Η κοινή αγαπημένη πορεία του ζευγαριού έκλεισε με το θάνατου του Σλήμαν στη Νάπολη το 1890 αφού αρρώστησε στην επιστροφή από ένα ταξίδι του.

Στο σπίτι τους το γνωστό " Ιλίου Μέλαθρον" στην οδό Πανεπιστημίου, έργο του Τσίλερ, σε αναγεννησιακό ρυθμό είχε περάσει όλη η αφρόκρεμα της αθηναϊκής κοινωνίας. Πουλήθηκε από τη Σοφία στο ελληνικό δημόσιο το 1923 για είκοσι επτά εκατομμύρια δραχμές και φυσικά έγινε αντικείμενο συζήτησης στις συναντήσεις των Αθηναίων..Αυτό το σπίτι για ένα διάστημα αποτελούσε τον αγαπημένο χώρο του Βενιζέλου αφού η Σοφία είχε παραχωρήσει στον ίδιο και στους συνεργάτες του αρκετά δωμάτια. 

 

 

EΠΟΣ 1940-ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ,ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΙΑΤΡΟΥ.

Κλείνοντας τη σπουδαία μέρα της ανάμνησης του ιστορικού ΟΧΙ, θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφερθώ στις εμπειρίες από τα μαύρα χρόνια της Κατοχής όπως τα έζησε ένα παιδί τότε, στρατιωτικός γιατρός αργότερα.

Η ιδέα γι' αυτή τη γραπτή αναφορά γεννήθηκε από τη στιγμή που κράτησα με συγκίνηση στα χέρια μου, από τη στιγμή που διάβασα με τα δάκρυα να έρχονται πολλές φορές στα μάτια μου, δυο πονήματα του του αείμνηστου Υπτγου ε.α Δρ.Παύλου Θ. Σούμπαση.

Κατά την έναρξη του Πολέμου ο συγγραφέας ήταν μαθητής της δευτέρας τάξης του Ε' Δημοτικού Σχολείου της Θεσσαλονίκης όταν θυμάται τον πατέρα του αξιωματικό του Πεζικού να φεύγει έφιππος με τη Μονάδα του για το Νεστόριο της Μακεδονίας.

Ο μικρός Παύλος ήταν πολύ χαρούμενος καθόσον το φθινόπωρο που ήδη είχε έρθει, ήταν η αρχή για το σχολείο που αγαπούσε γιατί ήθελε να προχωρήσει στη ζωή του.

Εκείνο το φθινοπωρινό πρωινό της 28ης Οκτωβρίου του 1940 όλα τα παιδιά χαρούμενα σηκώθηκαν στην τάξη για να υποδεχτούν τη δασκάλα τους. Η ηλιαχτίδα της χαράς στα προσωπάκια τους μετατράπηκε σε σκούρο γκρίζο σύννεφο όταν η δασκάλα ταραγμένη τα ενημέρωσε ότι " οι Ιταλοί μας κήρυξαν πόλεμο, γιατί δεν δεχτήκαμε τους ταπεινωτικούς όρους τους" .

Τα παιδιά έφυγαν τρομαγμένα για τα σπίτια τους. Ο συγγραφέας έτρεξε στο σπίτι, στη μητέρα του μια αρχόντισσα, σκληρή γυναίκα Μανιάτισσα όπου στα σαράντα πέντε της χρόνια βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση σ' εκείνη τη μαύρη περίοδο που ξεκινούσε με τον σύζυγό της στο Μέτωπο, τον ένα της γιο στρατιώτη και τα πέντε παιδιά κοντά της.

Ο Παύλος άφησε τη μητέρα του στις σκέψεις της και ευθύς έτρεξε με τα άλλα παιδιά να τρέξουν όταν πάνω από τα κεφάλια τους πέρασε ένα σμήνος αεροπλάνων με ελληνική σημαία που ενθουσίασε τη μικρή παρέα μέχρι που σε λίγο άρχισε ο βομβαρδισμός στο κέντρο της πόλης.

Λίγο αργότερα η μητέρα του πήρε τα παιδιά και μετακόμισαν στην Αθήνα όπου εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Βοτανικού.Οι βομβαρδισμοί , η εξέλιξη του πολέμου, τα γράμματα από το Μέτωπο του λεβέντη αξιωματικού του πατέρα του δηλαδή ήταν τα θέματα της καθημερινότητας. Ο  κ. Θεόδωρος δυνατός μαχητής από το 1914, έλαβε επ' ανδραγαθία προαγωγή στη Μ. Ασία.

Ο ελληνικός στρατός πολεμούσε με τη βοήθεια της Παναγίας όπως έλεγαν πάντοτε, τη μορφή της οποίας πολλοί στρατιώτες έβλεπαν μπροστά τους.

Ο ρόλος των γυναικών ήταν πολύ σημαντικός αναφέρει ο συγγραφέας, πολλές απ΄αυτές έπλεκαν για να μπορούν να αντέξουν τη βαρυχειμωνιά στο Μέτωπο οι πολεμιστές.

Ο μικρός Παύλος από την Αθήνα βρέθηκε με την οικογένειά του στη Μάνη όπου υπήρχε η δυνατότητα καλύτερης διαβίωσης. Παιδιά και μεγάλοι έτρεχαν στα χωράφια, στις ελιές, στη θάλασσα για να έχουν τα προς το ζην.

Επέστρεψαν πάλι στην Αθήνα αργότερα όπου έζησαν τις κακουχίες, τα καμώματα των κατακτητών. Ένα διάστημα ο κ. Θεόδωρος (πατέρας) χάθηκε ώσπου ανακάλυψαν ότι ήταν κρατούμενος στις φυλακές Αβέρωφ. Στην ηλικία των δώδεκα χρόνων περίπου και τα βάσανα ήταν συνεχή, όμως έλαμπε στην ψυχή του νεαρού Παύλου η ελπίδα για το μέλλον.

Έζησε και την απελευθέρωση της Αθήνας με τη γαλανόλευκη να κυματίζει στον Ιερό Βράχο, την Ακρόπολη.Ο λαός περιγράφει ζούσε σε ατμόσφαιρα παραληρήματος από τη χαρά του κάτι που κλόνισε η βάρβαρη πράξη των Γερμανών σχεδόν προς το τέλος τους...να οδηγήσουν περίπου ογδόντα άτομα στο Χαϊδάρι (μεταξύ αυτών και η Λέλα Καραγιάννη).

Δέος προκαλεί η αναφορά του συγγραφέα στου " ΣΑΛΤΑΔΟΡΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ" .

Ήταν η περίοδος του 1942     με  1943, στην ηλικία των δέκα και έντεκα χρονών όταν ο πατέρας ήταν στις φυλακές Αβέρωφ όπως προαναφέρεται, η μάνα με τα τρία από τα παιδιά της αποκλεισμένη στη Μάνη και ο συγγραφέας με τα τρία του αδέρφια στην Αθήνα. Έπρεπε να επιβιώσουν τα παιδιά στην πρωτεύουσα...ο Παύλος πουλούσε κουλούρια, τσιγάρα, ο αδερφός του έγινε συνεργάτης των Σαλταδόρων που έκλεβαν τα λάστιχα και τα λουριά από τα αυτοκίνητα των Γερμανών όπου τα πουλούσαν στο Μοναστηράκι.Εκεί γινόταν η διακίνηση όλων των γερμανικών λάφυρων.

Μια μέρα βέβαια οι Γερμανοί κατάλαβαν ότι κάτι συμβαίνει και κρύβονταν μες στα αυτοκίνητα για να συλλάβουν τους Σαλταδόρους όπου και τους δολοφονούσαν.

Οι Σαλταδόροι , οι νεαροί δηλαδή που προσπαθούσαν να επιβιώσουν βοηθούσαν και τους γύρω τους, δίνοντάς τους από τα λιγοστά χρήματα που έβγαζαν για  να αγοράσουν ψωμί ή μπομπότα.

Οι Σαλταδόροι που αποτελούσαν τους φρουρούς της κάθε γειτονιάς στην Αθήνας κινδύνευαν κάθε ώρα και στιγμή, όμως η δάδα για την ελευθερία, ο πατριωτισμός, η αγάπη για τους συνανθρώπους τους, τους έκαναν να μηχανεύονται νέους τρόπους προκειμένου να ασκούν το έργο τους δίχως να πέσουν στα δίχτυα του εχθρού.Ρήμαζαν τις γερμανικές αποθήκες, περνούσαν τα "εμπορεύματα" με τα καρότσια τους από τον Ηλεκτρικό Σταθμός του Θησείου, στο Μοναστηράκι και οι Γερμανοί έστηναν τα οπλοπολυβόλα τους στην Πλατεία Μοναστηρακίου για εκφοβισμό.

Παιδιά και νέοι που φοβόντουσαν περισσότερο την πείνα από τον θάνατο..ποιος παραβλέπει πως το 1941 οι άνθρωποι κείτονταν νεκροί από την πείνα;

Είναι ιερό καθήκον όλων μας όσα γνωρίζουμε για εκείνα τα τραγικά χρόνια να τα γράψουμε έστω σε ένα τετράδιο, να μείνουν ως παρακαταθήκη στα παιδιά μας όπου θα τους μεταλαμπαδεύουμε την Αγάπη για την ειρήνη, αφού ο πόλεμος όπως κάθε πόλεμος φέρνει δεινά, γεννά τη βία.

Να ευχόμαστε κάποτε να σταματήσουν οι πόλεμοι στη γη.

Να ευχόμαστε πάντοτε και να ανάβουμε το καντηλάκι για όλες τις ψυχές , στον αγώνα των οποίων εμείς γνωρίσαμε άλλα χρόνια κι όχι εκείνα τα δυσοίωνα.

ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ

Δόξα και τιμή σ' αυτούς του ανθρώπους όπως ο αείμνηστος Υπτγος Σούμπασης που άφησαν τα σπουδαιότερα μηνύματα ζωής!Να είσαι παιδί μες στον πόλεμο, να αγωνίζεσαι, να κινδυνεύεις και να ελπίζεις, να προσδοκάς!!

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΕΙΡΗΝΙΚΑ,ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΑ,ΕΛΕΥΘΕΡΑ

και να μην ξεχνάμε...μέσα από τις δυσκολίες να προσδοκάμε πως θα γίνουμε καλύτεροι όπως το μικρό αγόρι του κειμένου!!

Μ' ένα στεφάνι από δάφνες. Γυναίκες του Έπους του '40.

 Οι Εθνικές εορτές σε κάθε τόπο αποτελούν την ανάμνηση για κάποια σημαντικά γεγονότα. 

Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι η ημερομηνία ορόσημο για μια τραγική χρονική περίοδο που σημάδεψε πολύ βαθιά τη χώρα μας.

Κατακτητές, πόλεμος, βομβαρδισμοί, Ολοκαυτώματα, βία, φτώχεια,πείνα, δυστυχία,τρόμος αλλά και "Αντίσταση"  όχι μόνο από τους άνδρες όπως θα ήταν φυσιολογικό σύμφωνα με τη γενικότερη θέση και ιδέα για τα δυο φύλα, αλλά κι από τις γυναίκες. 

Ήταν πολλές οι Ελληνίδες ηρωίδες,  οι μάνες , οι σύζυγοι, οι αδερφές, ήταν και οι ηλικιωμένες γυναίκες στα βουνά της Ηπείρου, στα χωριά της πατρίδας μας.Ακόμη γυναίκες των γραμμάτων και καλλιτέχνιδες.

Είναι αδύνατον κάποιος σε ένα μικρό κείμενο να αναφερθεί στο μεγαλείο της ψυχής εκείνων των άγνωστων αλλά ισχυρών προσωπικοτήτων.

Σ' αυτό το κείμενο θα γράψω λίγα λόγια για δυο μεγάλες προσωπικότητες της Εποχής εκείνης..τη Σοφία Βέμπο και τη Λέλα Καραγιάννη.

ΣΟΦΙΑ ΒΕΜΠΟ

Η γυναίκα που γνωρίσαμε από τις αφηγήσεις των προγόνων μας, από κάποιες εκδηλώσεις, από τα τραγούδια των σχολικών μας εορτών..έως και πριν λίγο καιρό..

Αυτή η δυναμική γυναικεία παρουσία, με την υπέροχη φωνή και τα μεγάλα μάτια γεννήθηκε το 1910 στην Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης και το πραγματικό της επίθετο ήταν Μπέμπου.

Τραγουδίστρια και ηθοποιός, η Σοφία Μπέμπου -όπως ήταν το πραγματικό της όνομα- γεννήθηκε το 1910 στην Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης..
Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/155

© SanSimera.gr

Οι γονείς της καπνεργάτες όπου μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ήρθαν στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, συγκεκριμένα στην Τσαριτσάνη και στη συνέχεια στον Βόλο.

Η Σοφία προκειμένου να συνεισφέρει στα οικονομικά της οικογένειάς της άρχισε να τραγουδάει σε ένα ζαχαροπλαστείο στη Θεσσαλονίκη. Τρία χρόνια αργότερα ήρθε στην Αθήνα  όπου την προσέλαβε ο γνωστός επιχειρηματίας της εποχής Φώτης Σαμαρτζής και συμμετείχε στην επιθεώρηση "ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ 1933". Σχεδόν αμέσως έκανε την πρώτη της δισκογραφική παρουσία στην COLUMBIA (δισκογραφική εταιρεία που μεσουρανούσε..) με επιτυχία καθόσον η μπάσα φωνή της ήταν μοναδική για το είδος της. 

Το 1940 όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος η Σοφία ανέλαβε την εμψύχωση των στρατιωτών στο Μέτωπο με τα τραγούδια της που ήταν εμψυχωτικά αλλά και σατυρικά. 

Βρέθηκε στη Μέση Ανατολή όταν ήρθαν στην Αθήνα τα Ναζιστικά Στρατεύματα και συνέχισε από εκεί τον αγώνα της.

Η προσφορά της ήταν σημαντικότατη καθόσον η τέχνη όταν εξωτερικεύεται με σωστό τρόπο αποτελεί πραγματικό όπλο δύναμης και θάρρους.

Το 1949 δημιούργησε τον δικό της καλλιτεχνικό χώρο - θεατρική σκηνή στο Μεταξουργείο και έτσι διατήρησε (επανέφερε ουσιαστικά) την επιθεώρηση που έτεινε προς εξαφάνιση γιατί άρχισαν να κλείνουν τα θέατρα και να αναδεικνύεται ο κινηματογράφος. Η Βέμπο μέσω αυτού του καλλιτεχνικού χώρου γνώρισε στο κοινό το " αρχοντορεμπέτικο" .

Το 1957 παντρεύτηκε τον Μίμη Τραϊφόρο στιχουργό και συγγραφέα για τον οποίο αποτελούσε έως το τέλος της ζωής τη μούσα του. Η ίδια έλαβε μέρος σε πολύ γνωστές ταινίες και η δουλειά της ήταν καθηγήτρια πιάνου (είχα την τύχη να γνωρίσω μια από τις μαθήτριές της όταν ήμουν έφηβη).

Η δυναμική αυτή προσωπικότητα έλαβε μέρος στον αγώνα εναντίον της Χούντας και δεν φοβήθηκε τη βραδιά του Πολυτεχνείου να κρύψει φοιτητές στο σπίτι της , τους οποίους δεν πρόδωσε όταν κάποια στιγμή οι απεσταλμένοι της ασφάλειας έφτασαν στο κατώφλι της.

Στις 11 Μαρτίου του 1978 ένα πολυάριθμο πλήθος αποχαιρέτισε τη Σοφία Βέμπο.

Ο ελάχιστος αυτός φόρος τιμής συνεχίζει με την ηρωική μορφή της Αντίστασης

τη ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, την Μπουμπουλίνα της Κατοχής 1941-1944.

Το 1898 στη Λίμνη Ευβοίας  γεννήθηκε η Λέλα Καραγιάννη η οποία πέρασε σχεδόν όλη τη ζωή της στην Αθήνα καθόσον παντρεύτηκε τον φαρμακοποιό εκ Σμύρνης Γεώργιο Καραγιάννη όπου απέκτησαν επτά παιδιά.

Η πολυαγαπημένη προσωπικότητα πριν τον πόλεμο είχε μεγάλη φιλανθρωπική δράση, ξυπνούσε και κοιμόταν με τη σκέψη " ποιον να βοηθήσω σήμερα".

Ιδιαίτερα φιλόπατρις και με αξίες βαθιά πνευματικές όταν κηρύχτηκε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος αφού δεν μπορούσε να φύγει για την πρώτη γραμμή του Μετώπου, πήρε τα τέσσερα μεγαλύτερα παιδιά της και κατατάχτηκαν στον Ερυθρό Σταυρό. Έτσι ως τραυματιοφορείς προσέφεραν τη βοήθειά τους στους τραυματίες του πολέμου που έφερναν τα τρένα.

Η Λέλα όμως δεν εφησύχαζε αλλά αναζητούσε τρόπους για να αντισταθεί, όπως σύμφωνα με τις απόψεις ήταν η ηθική υποχρέωση κάθε Έλληνα. Έτσι ξεκίνησε (1941) με τη δημιουργία μια μυστικής ομάδας  που αποτελούνταν από τα παιδιά της, τον σύζυγό της, τρεις γιατρούς, φίλους της οικογενείας της και κάποιους άλλους φίλους. Η έδρα αυτής της ομάδας ήταν το σπίτι της στην οδό Λήμνου κοντά στην πλατεία Αγάμων (πλατεία Αμερικής σήμερα). Μετά από ένα μήνα την ομάδα την ονόμασαν " ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ". Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα ήταν πρόγονος της Λέλας.

Για πρώτη φορά συνελήφθη  από τους κατακτητές μαζί με τον σύζυγό της τον Σεπτέμβριο του 1941 και τους πήγαν στις Φυλακές Αβέρωφ (σημερινό Εφετείο Αθηνών). Έξυπνο μυαλό όμως, δήλωσε το πατρικό της όνομα και είπε ότι με τον σύζυγό της ήταν σε διάσταση με αποτέλεσμα να καταφέρει σε δυο μήνες να αποφυλακιστεί εκείνος. Η ίδια όμως έμεινε μέχρι τον Μάρτιο του 1942  περνώντας πρώτα ιταλικό στρατοδικείο από το οποίο απαλλάχτηκε γιατί δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία για τις κατηγορίες που της είχαν προσάψει. Εννοείται ότι οι συνεργάτες της -έξω- συνέχιζαν τη δράση που ενίσχυε η ίδια από τη φυλακή.Κατάφερε να συστρατεύσει και του δεσμοφύλακες!!

 

Η αείμνηστη ηρωίδα πλέον ήταν βέβαιη για τις αποφάσεις της και η ομάδα της έγινε μεγάλη αφού πολλοί Έλληνες ήταν μαζί της. Ακολούθησε σχέδια κατασκοπείας και δολιοφθοράς και ήταν μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του Αγώνα που δεν ενέπλεκε συμφέροντα ή πολιτικά ρεύματα.Χάρη στη Λέλα επιτεύχθηκαν βασικά χτυπήματα στον εχθρό όπως ανατινάξεις αεροδρομίων, καταβυθίσεις υποβρυχίων και νηοπομπών. Ο σύζυγός της είχα οργανωμένη φαρμακαποθήκη και έτσι προμήθευαν τους αντάρτες της υπαίθρου. Δυστυχώς η οργάνωση διώχθηκε σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες από ανθρώπου που έζησαν μαζί της, από τη Διεύθυνση Ειδικής Ασφάλειας του Κράτους και τα μέλη οδηγήθηκαν σε δικαστική καταδίκη μετά τον Πόλεμο.

Το καλοκαίρι του 1944 κάποιοι αγωνιστές της αντίστασης μη αντέχοντας τα μαρτύρια από τους Γερμανούς , έδωσαν στοιχεία για τη δράση της..Ήταν η εποχή που νοσηλευόταν εξουθενωμένη αλλά δεν προσπάθησε να κρυφτεί όταν έμαθε ότι θα τη συλλάβουν. Έτσι βρέθηκε μα συνεργάτες και παιδιά στα γνωστά κρατητήρια της οδού Μέρλιν.

 

Η γυναίκα αυτή άκουσε τις βαριές κατηγορίες της από τους Γερμανούς χωρίς να αντιδράσει, παρέμενε με το κεφάλι ψηλά. 

Ήταν δειλινό της 7ης Σεπτεμβρίου του 1944 όταν τη μετέφεραν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου όπου με τη χαραυγή της επόμενης μέρας η Λέλα τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο, φωνάζοντας " Ζήτω η Πατρίδα" , δίνοντας θάρρος στους υπόλοιπους εβδομήντα αγωνιστές της Αντίστασης άφησε την τελευταία της πνοή..έφυγαν όλοι ...με την ψυχή καθαρή και το βλέμμα στη λευτεριά!!

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΕ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ.

Χρόνια πολλά Ελλάδα μου, αντέχεις και θ' αντέξεις!!!

Υ.Σ Η αγάπη μας για την πατρίδα σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με χλευαστικούς όρους, με μίσος για τους άλλους λαούς κτλπ..

Άγιοι Πάντες στην Αθήνα. Μια όαση ανάμεσα στις πολυκατοικίες.

Μικρά κτίσματα με μεγάλη ιστορία.

Όταν ζει κάποιος σε μια μεγαλούπολη ή τη γνωρίζει ως επισκέπτης, εκτός των κύριων χαρακτηριστικών της πάντοτε ανακαλύπτει μικρές γωνιές που αποτελούν οάσεις, όπως οι μικρές στιγμές στη ζωή που πολλές φορές είναι ωραιότερες απ' αυτές που ονομάζουμε μεγάλες.

Στην Αθήνα η πρώτη άποψη είναι τα ακαλαίσθητα κτίρια των πολυκατοικιών (δεν αναφέρομαι στα προάστια), τα βρώμικα πεζοδρόμια, τα νεοκλασικά - σπάνιας ομορφιάς- κτίρια που μαρτυρούν σε κάθε σημείο την περασμένη αίγλη τους και τώρα καταρρέουν.Ο επισκέπτης ή ο κάτοικος περπατώντας και έχοντας τον νου μακριά από τις σκέψεις του τσιμέντου και του γκρίζου σίγουρα θα βρεθεί μπροστά σε μικρά σημεία στα οποία στρέφεται το βλέμμα, μέρη που χαρίζουν ένα ουσιώδες διάλειμμα στην καθημερινότητα προσφέροντας γαλήνη και ελπίδα.

Μια από τις τοποθεσίες με τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά είναι ο  μικρός  καλαίσθητος ναός των Αγίων Πάντων στην περιοχή των Αμπελόκηπων, Μετόχι της Μονής Πετράκη, που βρίσκεται πολύ κοντά στον σταθμό του ΜΕΤΡΟ - στάση Αμπελόκηποι, στην οδό Τσόχα 39 και λίγα μέτρα από τη νοτιοανατολική γωνία του γηπέδου του Παναθηναϊκού όπως είναι γνωστό το στάδιο " Απόστολος Νικολαΐδης". Εννοείται ότι το εκκλησάκι είναι περικυκλωμένο από πολυόροφες πολυκατοικίες δημιουργώντας την εντύπωση πως αποτελεί τη γραφική αυλή τους. 

Ο Ναός ανεγέρθηκε σύμφωνα πάντα με τις πηγές τον 11ο αιώνα μ.Χ, ο τύπος του είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με οκταγωνικό τρούλο και βρίσκεται περί τα δυο μέτρα κάτω από το οδόστρωμα.
Βρισκόταν σχεδόν ερειπωμένος όταν το 1956 αναστηλώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Η διακόσμησή του περιλαμβάνει αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη και επιγραφές.

Όταν ανεγέρθηκε το εκκλησάκι, η περιοχή ήταν μακριά από τα τείχη της πόλεως των Αθηνών, πνιγμένη στο πράσινο και στους κήπους όμως καταμαρτυρεί το όνομά της. Κατά την περίοδο της αρχαιότητας εκεί που βρίσκεται ο ναός, υπήρχε Ιερό αφιερωμένο στην Ουράνια Αφροδίτη (θεά του αγνού έρωτα και της οικογένειας) και πηγή με δροσερό νερό.Αυτό το άγαλμα ήταν δημιούργημα του Αλκαμένη ο οποίος ήταν μαθητής του Φειδία όπου και τον επόπτευε όταν το κατασκεύαζε.

Από το Ιερό αρκετά μέλη ανακαλύφθηκαν σε ανασκαφές που έγιναν από το 1922 μ.Χ έως το 1964 μ.Χ  με σπουδαιότερο από αυτά τον μονολιθικό βωμό που σώζεται αριστερά από την κεντρική είσοδο του ναού, όπου εκεί άφηνε τα δώρα του το πλήθος προς τη θεά με κυριότερη ημέρα προσφοράς την εορτή των Αρρηφορίων ή Αρρητοφορίων.
Αξίζει να γνωρίζουμε την τελετουργία εκείνης της μέρας.

 Λάμβαναν μέρος δυο κοριτσάκια από επτά έως έντεκα χρονών όπου ξεκινούσαν από τον Παρθενώνα κρατώντας στα κεφαλάκια τους δώρα της θεάς Αθηνά, της Παλλάδος και τα έφερναν στην υπόγεια πηγή της Αφροδίτης (εν Κήποις) απ' όπου έπαιρναν άλλα δώρα και επέστρεφαν στην Ακρόπολη. Μ' αυτό το τελετουργικό συνέδεαν τις δυο θεές της αγάπης και της σοφίας.

Πηγές με λεπτομερή στοιχεία για τη θεμελίωση του χριστιανικού ναού αργότερα δεν υπάρχουν.

Σύμφωνα με τους μελετητές, με τους ιστορικούς κι αρχαιολόγους, με τα αρχαιολογικά ευρήματα,με τις επιστολές του Επισκόπου Αθηνών Αγίου Μιχαήλ Ακομινιάτου Χανιώτου (1181-1205 μ.Χ), γύρω από τον μικρό ναό είχε δημιουργηθεί η Μονή των Αγ. Ομολογητών.

 Αρχιτεκτονικά ο Ναός των Αγίων Πάντων, θεωρείται σύγχρονος της Καπνικαρέας, των Αγίων Θεοδώρων και της Ομορφοκλησσιάς.Εκεί, το 1186 μ.Χ κοιμήθηκε και ενταφιάστηκε ο ιερομόναχος Θεοφύλακτος Βελισσαριώτου, γόνος αρχοντικής οικογένειας.

Δεν γνωρίζουμε τίποτα για τη χρονική περίοδο από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα μ.Χ κι ως εκ τούτου παραμένει άγνωστη η ιστορία, η χρήση τότε του Ναού.
Για τον 19ο αιώνα μ.Χ πηγές από ξένους περιηγητές μαρτυρούν ότι παρόλο που το εκκλησάκι βρισκόταν σε σχεδόν ερειπωμένη κατάσταση καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου τελούνταν Λειτουργίες στον εξωτερικό χώρο.Επίσης το αγίασμα (νερό πηγής) το ευλαβούνταν πριν την Ελληνική Επανάσταση και οι Οθωμανοί Τούρκοι.

Το 1922 μ.Χ ο αείμνηστος αρχαιολόγος Γ.Σωτηρίου προχώρησε την πρώτη επίσημη ανασκαφή του ναού όπου και ανακάλυψε ερειπωμένο τον ναό αλλά αρκετούς τάφους μοναχών.
 
Ευτύχημα θεωρείται ότι το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων με επόπτη τον εξαιρετικό αρχαιολόγο Αν. Ορλάνδο, επιμελητές τον αρχιτέκτονα Ο. Φιντικάκη και τη βοήθεια του επιθεωρητή αναστηλώσεων Ε. Στίκα, ανέλαβε το 1957 την αναστήλωση του ναού.Μάλιστα το ξεκίνημα των εργασιών έγινε κατόπιν υπαίθριας Θείας Λειτουργίας και Αγιασμού την 1 Οκτωβρίου του 1956 και ολοκληρώθηκαν τέλος Ιανουαρίου του 1957.Στις 16 Ιουνίου του ιδίου έτους τελέστηκε η πρώτη Θεία Λειτουργία στον αναστηλωμένο πλέον Ναό και τα εγκαίνια έγιναν στην γιορτή των Αγίων Πάντων στις 8 Ιουνίου του 1958. Οι κάτοικοι της περιοχής ήταν αληθινοί αρωγοί σ' αυτή την προσπάθεια, δημιουργώντας και ομώνυμο σύλλογο.

 Τη δεκαετία του '50 όμως με την αλματώδη και καταστροφική σε αρκετό μέρος...ανοικοδόμηση της Αθήνας εντός του αρχαιολογικού χώρου και της αυλής του Ναού ανεγέρθηκαν πολυόροφες  πολυκατοικίες. Ακόμη και το 2006 που κατεδαφίστηκε ένα διώροφο κτίριο αν και οι κάτοικοι αντέδρασαν...άλλοι λόγοι όπως πάντα..βοήθησαν να οικοδομηθεί  άλλη μια πολυκατοικία.

 Ο Ναό εορτάζει κατά την ημέρα της κινητής εορτής των Αγίων Πάντων, 56 ημέρες δηλαδή μετά το Πάσχα.

Προσωπικά θεωρώ θαύμα σε συνδυασμό με μεγάλο αγώνα πιστών και αρχαιολόγων το ότι υπάρχει ο Ναός και ο χώρος που υπάρχει σ' αυτόν.

IΠΠΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ.ΣΚΕΨΕΙΣ - ΑΠΟΨΕΙΣ.

Η ΙΠΠΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ ο θεσμός που τιμά την ιππική ιστορία του τόπου από το 1928, συνδέεται άρρηκτα με το πανηγύρι όπως  λέμε, τον εορτασμό της Αγίας Σοφίας στις 17 Σεπτεμβρίου.

Η λειτουργία αυτής της δραστηριότητας έπαψε για τέσσερα χρόνια κατά τη μαύρη περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου όπως γνωρίζουμε όλοι.

ΑΝΔΡΑΒΙΔΑ ΚΑΙ ΙΠΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ.
Στα χρόνια του Ομήρου ριζώνει αυτή η Ιππική Ιστορία για να έρθουμε στην περίοδο της Φραγκοκρατίας όπου η Ανδραβίδα έγινε η πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου του Μωρέα.
Ο ηγεμόνας της περιοχής έφτασε στην Ανδραβίδα με ογδόντα περίπου ιππότες , τους <<ευγενείς μαχόμενους έφιππους κατά τον Μεσαίωνα>> και τα άλογά τους σταβλίζονταν στην εν λόγω πόλη. 

Με τον καιρό και κατόπιν διασταυρώσεων με τα άλογά τους η Ανδραβίδα απέκτησε τη δική της φυλή προς τιμή της οποίας η Φίλιππος Ένωση Ελλάδος μαζί με άλλους φορείς καθιέρωσαν την ΙΠΠΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ.

Η ΙΠΠΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ..
Ο εν λόγω θεσμός για τους προγόνους μας αποτελούσε μια ιερή κατάσταση με αντίκτυπο στην κοινωνική ζωή του τόπου,της ευρύτερης περιοχής, της Ελλάδας αφού παρόμοιο δρώμενο δεν υπήρχε, δεν υπάρχει.
Οι γονείς και οι παππούδες μας εκείνα τα χρόνια είχαν τα άλογα μαζί με την οικογένειά τους, ήταν απαραίτητα για την εργασία τους αλλά ταυτόχρονα αλλά αποτελούσαν και τη συντροφιά τους αφού μαζί αγωνίζονταν.
Στις προετοιμασίες για την Έκθεση οι παλιοί Ανδραβιδαίοι έδειχναν βαρύτητα στον καθαρισμό των στάβλων, είχαν έτοιμη τροφή για τα άλογα των φίλων που με την παρουσία τους τιμούσαν τον τόπο μας, τιμούσαν και στήριζαν τον θεσμό.Φίλοι και γνωστοί που κατέφταναν από σχεδόν όλα τα μέρη της Πελοποννήσου, Ζάκυνθο και αλλού.

Εκτός αυτών οι νοικοκυρές έβγαζαν από τα μπαούλα τα άσπρα σεντόνια, τις λευκές κεντημένες πετσέτες για τη φιλοξενία των φίλων ιπποπαραγωγών ή και των οικογενειών τους.Η φιλοξενία βέβαια είχε και συνέχεια το βράδυ της παραμονής καθώς κι ανήμερα της Αγιά Σοφιάς στην πλατεία του τόπου όπου οι μπύρες και τα φιστίκια ή τα κοψίδια στη λαδόκολλα, υπό τα παραδοσιακά, ρεμπέτικα, λαϊκά ακούσματα είχαν την τιμητική τους..
Όσο για τις γειτονιές μοσχοβολούσαν από τους κουραμπιέδες, το παντεσπάνι, το γιαουρτόγλυκο κι όσο για τα ψητά...μεθούσαν την ατμόσφαιρα πάντοτε με τη συνοδεία καλού κρασιού, τα παραδοσιακά εδέσματα (όπως αρνί στα κλίματα με πατάτες στον φούρνο, παπί με κουσκουσέ, κοτόπουλο με χυλοπίτες).

Οι άνδρες που ίππευαν εκείνες τις μέρες φορούσαν τα <<καλά>> τους ρούχα, καλοσιδερωμένα πουκάμισα, παντελόνια από υφάσματα της εποχής και φυσικά την ανδραβιδαίικη τραγιάσκα.Περνούσαν λεβέντικα από την αγορά , τον κεντρικό δρόμο του χωριού, αλλά έτσι με λεβεντιά παρουσιάζονταν στην ειδική επιτροπή της ΙΠΠΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ.
Οι αναμνήσεις μου είναι ολοζώντανες γιατί ο πατέρας μου διέθετε πάντοτε άλογα, είχε πολλούς φίλους που κάθε χρόνο λάμβαναν μέρος στην Έκθεση (σ' αυτό βοηθούσε το γεγονός πως εργαζόταν και εκτός από την  περιοχή της Ανδραβίδας αλλά και το ότι η μητέρα μου ήταν γέννημα θρέμμα μεσσηνιακής οικογενείας με δεδομένες τις γνωριμίες από τη γη της Μεσσηνίας). Οι μέρες εκείνες με τους ήχους από τους καλπασμούς των αλόγων ταξίδευαν τα παιδιά μέσα από μύθους και ιστορίες που μας έλεγαν οι ενήλικες για τα κατορθώματα των ευγενών τετράποδων, ταξίδευαν τους γεροντότερους στα νεανικά τους χρόνια και πάντα ένα δάκρυ κυλούσε απ' τα μάτια τους..

Με το πέρασμα των χρόνων ο θεσμός εξελίχθηκε όπως πρέπει να γίνεται  σε όλους τους τομείς, αρκεί βέβαια η εξέλιξη, το πάντρεμα δηλαδή του παρελθόντος με τη νέα εποχή και τάσεις, να πραγματοποιείται με τον απόλυτο σεβασμό και σοβαρότητα.

Πρέπει να μην αφήσουμε τη συμπεριφορά και την ανιδιοτέλεια των προγόνων μας αλλά να τα φέρουμε στην καρδιά και στις σκέψεις μας,ως έναν από τους μεγαλύτερους θησαυρούς και σύμφωνα μ' αυτούς να πορευόμαστε. Οι άνθρωποι τότε άφηναν στην άκρη τις όποιες διαφορές ή διαφωνίες και ζούσαν στο " εμείς" για το κοινό καλό. Γνώριζαν για παράδειγμα, αν και χωρίς ιδιαίτερες εκπαιδευτικές γνώσεις ότι τα πολιτικά ή τα δημαρχιακά (όπως έλεγαν) δεν είχαν καμιά <<δουλειά>> στον ιερό τους θεσμό.
Οφείλουμε να στεκόμαστε αντάξιοι των αγώνων που έκαναν στις δύσκολες εποχές όπου με φτώχεια και ανέχεια γενικότερα άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις για την Έκθεση εκείνων των χρόνων.Αυτό συναντώ σχεδόν σε όλη την Ελλάδα όπου έτυχε να βρεθώ..άνθρωποι μεγάλοι που θυμούνται ακόμη τους Ανδραβιδαίους για τη φιλοξενία τους (όπως την οικογένεια του μπάρμπα Πάνου του Κοτσαύτη, την οικογένεια του Διονυσάκη του Αγραπίδη ή "Μπούλη" και πολλών άλλων βέβαια) αλλά και νέοι που κρατούν εκείνα που τους είπαν οι πρόγονοί τους.

Έτσι, κανενός είδους πολιτικές ή αυτοδιοικητικές διαμάχες, συμπάθειες, αντιπάθειες, προσπάθεια για οτιδήποτε επ' αυτών, εντυπωσιασμοί ατόμων ή φορέων, δεν πρέπει να <<παίζονται>> στο όνομα του Ιστορικού Ιππικού αυτού θεσμού που ανήκει σε όλους!
Προσωπικά ως ανδραβιδαία, ως δημότης του Δήμου Ανδραβίδας - Κυλλήνης ποτέ δεν θα επιτρέψω στον εαυτό μου την ανάμειξη της πολιτικής ή μικροπολιτικής να παρέμβει στο θεσμό ούτε μέσω του θεσμού θα αναζητήσω οποιαδήποτε καταξίωση.Το ίδιο θα πράξω κι ως γραμματέας στην παρούσα, με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΣ του Ομίλου Φιλίππων Ανδραβίδας " ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ" όπου ανήκω. 

 

Με την ευκαιρία η αρωγή του Ομίλου στον Δήμο που αποτελεί το αρμόδιο όργανο για την Ιππική Έκθεση είναι πασίγνωστη και την καταμαρτυρούν οι φωτογραφίες, τα βίντεο, διάφορα αφιερώματα στον τύπο, επίσης και η προσπάθεια για τη φετινή δύσκολη χρονιά ώστε να μη σβήσει ο θεσμός η οποία έγινε επίσημα με υποβολή έγγραφης πρότασης εγκαίρως κι όχι εκ των υστέρων.

Η 86η Ιππική Έκθεση δεν θα πραγματοποιηθεί φέτος σύμφωνα με απόφαση της Δημοτικής Αρχής, η οποία ακολουθεί τις εντολές του κράτους.
Εύχομαι σε μια καλύτερη επόμενη χρονιά στην παγκόσμια κοινωνία και φυσικά στην ιδιαίτερη πατρίδα μου την Ανδραβίδα.
Εύχομαι για μια 86η Ιππική Έκθεση που θα γίνει με τις τιμές που της αξίζουν, το αληθινό ενδιαφέρον όλων των φορέων, την άσβεστη φλόγα του ανιδιοτελούς ενδιαφέροντος όπως αυτό που είχαν οι πρόγονοί μας.
Με σεβασμό και αγάπη προς όλους!

OMIΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ "ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ".Η ΠΕΝΤΑΕΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΗ.

 Ο Όμιλος Φιλίππων Ανδραβίδας "ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ" φέτος συμπλήρωσε πέντε χρόνια από την ίδρυσή του η οποία είναι το αποτέλεσμα της αγάπης για την ιππική παράδοση της Ανδραβίδας καθώς και του πάθους για το άλογο 28 ιπποπαραγωγών που αποτελούν τα ιδρυτικά του μέλη. Πριν αναφερθώ στο έργο του ακολουθεί μια σύντομη αναδρομή της ιππικής ιστορίας της Ανδραβίδας.

Η ιππική ιστορία της Ανδραβίδας είναι γνωστή και ριζώνει στα χρόνια του Ομήρου.
Συνεχίστηκε κατά την περίοδο που ήταν πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου του Μωρέως όπου και κατόπιν διασταύρωσης των αλόγων της περιοχής με εκείνα των Φράγκων Ιπποτών,γεννήθηκαν νέα άλογα με αγωνιστικές ικανότητες.
Η φήμη των ανδραβιδαίικων αλόγων είχε φτάσει από πολύ παλιά πέρα από τον Ελλαδικό χώρο, στην αυλή της Άννας της Αγγλίας  τότε...
Ο Ελληνικός Στρατός είχε άλογα Ανδραβίδας.
Τα άλογα ανήκαν στην οικογένεια των ανδραβιδαίων όπου τα χρησιμοποιούσαν για τις αγροτικές δουλειές, κάτι που αργότερα εκτελούν τα γεωργικά μηχανήματα.

ΙΠΠΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ
Το 1928 για πρώτη φορά με πρωτοβουλία της Φιλίππου Ενώσεως Ελλάδας, πραγματοποιήθηκε η πρώτη Ιππική Έκθεση Ανδραβίδας μοναδική τουλάχιστον για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η διοργάνωση της Ιππικής Έκθεσης ανήκε στον Δήμο Ανδραβίδας τότε, ανήκει στον Δήμο Ανδραβίδας - Κυλλήνης σήμερα.
Η εν λόγω δραστηριότητα είχα μια τετραετή παύση κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες του αρμόδιου φορέα δεν θα πραγματοποιηθεί και κατά το τρέχον έτος  γεγονός που έχει στενοχωρήσει τους φίλους ιπποπαραγωγούς,γεγονός που δεν είναι ευχάριστο για κανέναν από εμάς.Ο Όμιλός μας είχε αποστείλλει σχετικό έγγραφο με κάποιες προτάσεις στη Δημοτική Αρχή ως μια προσπάθεια να μην σταματήσει ο θεσμός.Ως Όμιλος δεν μπορούμε να στηλιτεύσουμε τις αποφάσεις των αρμοδίων,ούτε να προχωρήσουμε σε συγκρίσεις  με δραστηριότητες άλλων δήμων και πόλεων.Η παγκόσμια κατάσταση επιβάλλει κάποιους κανόνες κι ο κάθε φορέας οφείλει να κρίνει και να ενεργήσει αναλόγως.

                            
Προσωπικά μεγάλωσα σε οικογένεια όπου το άλογο εκτός της εργασιακής σχέσης με τον πατέρα μου είχε βαθιά συναισθηματική με όλους μας κι ως εκ τούτου γνώρισα ιπποπαραγωγούς φίλους του που κατέφταναν στην Ανδραβίδα με χαρά από πολλά μέρη με σκοπό να αγοράσουν ανδραβιδαίικα άλογα, να ανταλλάξουν ιδέες, να διδαχθούν περί των ιππικών κυρίως κατά τις μέρες της Έκθεσης όπου ασπρίζονταν οι αυλές, ετοιμάζονταν τα καλά σερβίτσια και τ' άσπρα σεντόνια για τη φιλοξενία, φιλοξενούσαμε τα άλογα των φίλων στους σταύλους μας (η οικογένειά μου και οι άλλοι ιπποπαραγωγοί της πόλης).

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΛΙΠΠΩΝ!
Οι Σπαρτακιστές ορμώμενοι από τη φλόγα της συνέχισης της ιππικής ιστορίας και της αληθινής αγάπης τους για το άλογο, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσης του Ομίλου ( ο οποίος απαριθμεί περί τα 90 μέλη με 140 περίπου άλογα) συμμετέχουν σε ιππικές εκδηλώσεις (περίπου 100 για την ώρα) στην περιοχή  αλλά και εκτός περιοχής όπως Αχαϊα, Αρκαδία,Μεσσηνία,Αργολίδα, Αιτωλοακαρνανία, Μαγνησία  με κορυφαία τη συμμετοχή στη Διεθνή Έκθεση για την κτηνοτροφία και πτηνοτροφία ZOOTECHNIA που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.Επίσης αντιπροσωπεία των Σπαρτακιστών επισκέπτεται την έκθεση περί ιππικής στην πόλη VERONA της Ιταλίας.Ο Όμιλος διοικείται από συμβούλιο το οποίο είναι αποτέλεσμα εκλογών που διεξάγονται κάθε δυο χρόνια, διαθέτει όλα τα απαραίτητα νόμιμα και πλήρως ενημερωμένα βιβλία, διαθέτει ελεγκτική επιτροπή επί των οικονομικών και είναι απολύτως έννομη η υπόστασή του. Διαχειρίζεται ένα μεγάλο ιππικό κέντρο στους σταύλους του οποίου φιλοξενούνται στην Ιππική Έκθεση Ανδραβίδας τα άλογα ιπποπαραγωγών φίλων που τιμούν τον τόπο μας , ερχόμενοι από άλλες περιοχές.

Από την πρώτη χρονιά της σύστασής του σε ετήσια βάση διοργανώνει την κύρια ιππική  του δραστηριότητα τη ΣΠΑΡΤΑΚΙΑΔΑ με τη συμμετοχή μελών, φίλων και γνωστών που έρχονται και πάλι από αρκετά μέρη.Και σ'  αυτή την εκδήλωση είναι δεδομένη η φιλοξενία των ίππων στους σταύλους του Ομίλου.Η ΣΠΑΡΤΑΚΙΑΔΑ είναι μια πολύ όμορφη εκδήλωση που συγκεντρώνει πολύ κόσμο στην Ανδραβίδα. Για τους γνωστούς λόγους φέτος δεν πραγματοποιήθηκε αν και είχε προηγηθεί η δέουσα προετοιμασία.

Ως Όμιλος εκτός της καθημερινής φροντίδας των αλόγων κάτι που λόγω όλων των δυσκολιών των εποχών απαιτεί θυσίες, των ιππικών δραστηριοτήτων έχει αναπτύξει και φιλανθρωπικό - εθελοντικό έργο με τη συμμετοχή μελών σε εθελοντική αιμοδοσία (στην περιοχή , στην ΑΘήνα και σε άλλα μέρη), στηρίζει φορέα που ασχολείται με παιδιά στην περιοχή της Ηλείας, συνδράμει όπου του ζητηθεί και μπορεί, σε συνανθρώπους που έχουν ανάγκη καθώς και σε άλλους φορείς όπως το περασμένο έτος για την αγορά φορητού απινιδωτή που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από τον Ερυθρό Σταυρό (Αμαλιάδα).

Τέλος οι ιππικές τους συμμετοχές σε διάφορες εκδηλώσεις όπου τον καλούν άλλοι φορείς, χαρακτηρίζονται από πνεύμα αφιλοκερδές και αφιλόδοξο.
Με την ευχή να ξεπεραστεί η "κακοκαιρία" που δέρνει την ανθρωπότητα και την ελπίδα για καλύτερες μέρες, με την ευχή να ξαναανταμώσουμε σε ιππικά δρώμενα οι ΣΠΑΡΤΑΚΙΣΤΕΣ είναι έτοιμοι για ιππικές και ανθρωπιστικές πορείες!
Με Αγάπη και σεβασμό προς όλους