Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ '80.ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΑΣΤΥ.

Αρκετοί από τους ποιητές είχαν επηρεαστεί από τα χαρακτηριστικά της αστικής ζωής και η ποίησή τους  σε κάποια σημεία διαφοροποιείται από τα μέχρι σήμερα δεδομένα.

 Στο δεύτερο μέρος τω ποιητών του '80."ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΑΣΤΥ". Εδώ ανήκουν οι:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣ

ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΜΑΛΑΚΑΣΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ

 Ο Γεώργιος Δροσίνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1859 και πέθανε επίσης στην Αθήνα το 1951.Σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και τη Γερμανία.Από τις πρώτες του ποιητικές συλλογές στάθηκε στο πλάι των νεωτεριστών, που εγκατέλειψαν τα πομπώδη θρηνώδη λόγια και άρχισαν να παρουσιάζουν μια γλυκιά ευτραπελία όπως ονομάζεται.Με αστική καταγωγή μη μπορώντας να αποποιηθεί την τάξη του, παρουσίασε όμως την καλύτερη μορφή αυτής. Υποστήριζε τη μετριοπάθεια, τη λιτότητα, την ολιγάρκεια.Το έργο του ήταν εύκολο να διαβαστεί από όλους, καθόσον ήταν τόσο όμορφα γραμμένο, βατό που κανείς δεν έβρισκε εμπόδια.
Στίχοι από το ποίημα "ΤΑ ΚΕΡΑΣΙΑ"

Στη μικρή μου κερασιά
κρεμασμένα
ντροπαλά, μισοκρυμμένα
μες των φύλλων τη δροσιά
ροδοκοκκινίζουνε
..........

Η συνέχεια με δυο στροφές από το ποίημα "ΤΣΙΜΠΑ ΛΟΙΠΟΝ".

.......................
Μια κόρη με ξανθά μαλλιά,
με γαλανά ματάκια,
σκυμμένη στην ακρογιαλιά,
εψάρευε ψαράκια.

-Αχ και να έδιν' ο Θεός
τη φύση μου ν'αφήσω
και να γενώ
ένα κοβιός,
να 'ρθώ να σου τσιμπήσω!..
.......

Ο Ιωάννης Πολέμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1862, όπου και πέθανε το 1924.Σπούδασε νομικά και αργότερα έφυγε για το Παρίσι όπου ασχολήθηκε με την Αισθητική.Το ποιητικό του έργο είχε πολύ καλή εξέλιξη. Αξιόλογη ήταν και μια άλλη του πλευρά, αυτή του θεατρικού συγγραφέα.

Η τελευταία στροφή του ποιήματος "ΣΕΡΕΝΑΤΑ"

.....................

Ρίξε τη μεταξόσκαλα

να 'ρθω στην αγκαλιά σου,

μες στη μοσχοβολιά σου.

κρίνε καμαρωτέ.

Στίχοι από το ποίημα "ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ"

-Παπά, μια κόρη αγάπησα

και μ'αγαπούσε σαν τρελή

μια μέρα την αγκάλιασα,

πήρα το πρώτο της φιλί.

Παπά, τι συλλογάσαι; 

-Αν την αγάπησες πολύ,

συχωρεμένος να 'σαι.

.............

Ο Παύλος Νιρβάνας γεννήθηκε στη Μαριανούπολη της Ρωσίας το 1866 και πέθανε στην Αθήνα το 1937.Αυτό ήταν το λογοτεχνικό του όνομα και το κανονικό του ήταν Πέτρος Αποστολίδης. Τον κατατάσσουν στους διανοούμενους. Σπούδασε γιατρός στην Ελλάδα αλλά τον προσέλκυσαν τα γράμματα και ασχολήθηκε με όλα τα είδη. Διακρίθηκε ως χρονογράφος με πολύ αξιόλογα έργα.
Δύο στροφές από το ποίημα "ΑΙΩΝΙΕΣ ΑΓΑΠΕΣ"

Μες στου νέου την αγκαλιά

λαχταρεί τ' ωραίο της σώμα

τα γλυκά κερνάει φιλιά

το ένα στόμα το άλλο στόμα.

Και του λέει: "Θα σ'αγαπώ

χίλια χρόνια κι άλλα χίλια,

κάνε με να σου το πω

με δυό ματωμένα χείλια".

 Ο Μιλτιάδης Μαλακάσης γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1870 και πέθανε στην Αθήνα το 1943.Το 1885, πήγε στην Αθήνα όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα. Σπούδασε νομικά.Ταξίδεψε στην Ευρώπη και στην Πόλη.Έμεινε πολλά χρόνια στο Παρίσι.Στην ποίησή του διακρίνεται μια διττή όψη, από τη μια οι ηρωικές αναμνήσεις του Μεσολογγίου και απ' την άλλη οι κήποι και οι εικόνες της μεγάλης πόλης.Υπάρχουν αρκετά στοιχεία για το ποιητικό του έργο με πλούσιες κριτικές.
Η πρώτη στροφή από το ποίημα "ΒΕΝΕΤΣΑΝΙΚΟ"

Στον παλιό της Βενετιάς δρομάκο,

σ' ένα μαγαζί

μια ζωή περάσαμε μαζί

σε μιαν ώρα μέσα.

.........

Λίγοι στίχοι από το ποίημα "ΤΡΟΒΑΔΟΥΡΟΣ"

Ήρθα τα τραγούδια μου να σου τραγουδήσω,

μα το παραθύρι σου το 'βρα σφαλιστό

σκέφτηκα, με τι καρδιά να γυρίσω πίσω,

που δεν είχα δύναμη μήτε να σταθώ.

.....................

Ο Ιωάννης Γρυπάρης γεννήθηκε στη Σίφνο το 180 και πέθανε στην Αθήνα το 1942. Φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, στην Πόλη όπου μεγάλωσε. Στην Αθήνα ήρθε το 1888 και σπούδασε φιλολογία.Από το 1892 έπαιρνε μέρος σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και είχε αποσπάσει πολλές διακρίσεις. Ένας σπουδαίος κριτικός έγραψε για τον Γρυπάρη "με τις νέες μορφές, που έφερε στην ποίησή μας, ο Γρυπάρης μπήκε στην πρωτοπορία της εποχής του και έγινε ιδρυτής σχολής, που συνδέθηκε με τα ευρωπαϊκά ρεύματα του Παρνασσισμού, του Συμβολισμού, του Νεοκλασικισμού και του Ρεαλισμού με βάση το δημοτικισμό και με άμεση αναβίωση της σολωμικής παράδοσης".

 Δυο στροφές από το ποίημα "ΠΑΘΟΣ"

Ως πότε η ζωή μας να σαπίζη

σαν τα στεκάμενα νερά ή θλιμμένη,

και μες στο βούρκο της λιμνιάς ν' ανθίζη

λευκά παρθενικά η Νυμφαία ντυμένη; 

Το πάθος το τρανό ζητώ που ορίζει

τη μοίρα της ζωής σα να ήταν ξένη

και την τυφλή απόφαση χαρίζει

που ρίχνουνται στα κύματα οι πνιγμένοι.

 Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου γεννήθηκε στο Καρπενήσι το 1877 και πέθανε στην Αθήνα το 1940.Σπούδασε ζωγραφική και έζησε στο Παρίσι, πηγαίνοντας εκεί ως ανταποκριτής της εφημερίδας "ΕΜΠΡΟΣ".Αργότερα έγινα νομάρχης. Η λογοτεχνία ήταν γι' αυτόν ερασιτεχνική απασχόληση.Το έργο του είναι αξιόλογο και αγαπήθηκε από πολλές γενιές.
Στίχοι από το ποίημά του "ΛΥΠΗΜΕΝΑ ΔΕΙΛΙΝΑ"

Στης γειτονιάς της φτωχικής

γυρίζει ο νους  μου τα στενά,

τα λυπημένα δειλινά

στοχάζομαι της Κυριακής.

Μέσα στην κόκκινη αντηλιά

το μαραμένο θηλυκό

δίχως ελπίδα και μιλιά 

ποτίζει το βασιλικό.

Ο Λάμπρος Πορφύρας γεννήθηκε στη Χίο το 1879 και πέθανε στον Πειραιά το 1932.Το κανονικό του όνομα ήταν Δημήτριος Σύψωμος.Ξεκίνησε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά γρήγορα πέρασε στη σοσιαλιστική ιδεολογία και μαζί με άλλους υπέγραψαν το καταστατικό της "Σοσιαλιστικής Δημοκρατικής Κινήσεως", η οποία θα προσπαθούσε για την επικράτηση του σοσιαλισμού και του δημοτικισμού.Το σημαντικότερο ενδιαφέρον του ήταν να ταξιδεύει στο χώρο των ονείρων.Το ποιητικό του ταλέντο ήταν αναγνωρισμένο. Εκτιμούσε πολύ τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Στίχοι από το ποίημά του "ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ"
............
Με τ'άγιο φως αχνόφεγγο στεφάνι του,
με τα θεϊκά, χαμηλωμένα μάτια
μόνος.Και τα ξερόφυλλα του στρώνουνε
χρυσά χαλιά στα έρμα μονοπάτια.

Του κάμπου τα στρουθιά και τα πετούμενα,
που στις φωλιές κοπαδιαστά γυρίζουν,
άμα τον δούνε χαμηλώνουν πρόσχαρα,
χαμοπετούν και τον καλωσορίζουν.
.........................

Η Ελληνική Ποίηση είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο για το οποίο απλά παρουσιάζω μια περιληπτική εικόνα!!

H ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ' 80.ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ.

Τη γενιά του ' 80 χαρακτήριζαν άλλα γνωρίσματα από τους προηγούμενους ποιητές. Το επίκεντρο που στρέφονταν οι ποιητές τότε, ήταν η δημοτική με τις εθνολογικές και λαογραφικές της προεκτάσεις και ως οδηγό τους είχαν τον Κωστή Παλαμά. Χρησιμοποιούσαν τις λέξεις " λαός"  και " έθνος"  και εννοούσαν τους ανθρώπους της υπαίθρου, αγνοώντας τον αστικό πληθυσμό, που μόλις είχε συσταθεί. Ακόμη οι νέοι ποιητές είχαν ως γνώρισμά τους, την έκφραση για τη λατρεία του σώματος. Επίσης στο νέο κύμα της ποίησης δοξάζεται το πατροπαράδοτο ελληνικό γλέντι. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως οι νέοι λογοτέχνες όπως ονομάζονταν, ήρθαν μετά την Επανάσταση για να βοηθήσουν με το έργο τους, τη διατήρηση της Ρωμιοσύνης, που ουσιαστικά ήταν έτοιμη να ξεχαστεί.

Οι ποιητές της Ρωμιοσύνης, της γενιάς του ΄80, της εποχής των εθνικών προσανατολισμών είναι  oι :

KΩΣΤΗΣ  ΠΑΛΑΜΑΣ

ΑΡΓΥΡΗΣ  ΕΦΤΑΛΙΩΤΗΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ  ΠΑΛΛΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ  ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ  ΤΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ

 Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα του 1859 και πέθανε στην Αθήνα το 1943. Από μικρή ηλικία έμεινε στο Μεσολόγγι, σε συγγενείς του, καθόσον πολύ νωρίς έχασε τους γονείς του. Το 1876 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή της Αθήνας, τις οποίες εγκατέλειψε σύντομα για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Η Ρωμιοσύνη, η κλασσική αρχαιότητα ήταν γι'  αυτόν όροι απόλυτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Είχε την άποψη πως κάθε ιστορική περίοδος μπορούσε και έπρεπε να γίνεται πηγή έμπνευσης για το νέο Ελληνισμό.Ως τελική και μεγαλύτερη διαλεκτική σύνθεση της ζωής, για τον Παλαμά αποτελούσαν η τέχνη και η επιστήμη. Δέχτηκε επικρίσεις για το έργο του που το έφτασαν στο σημείο της απογοήτευσης. Το έργο του γενικά είναι σημαντικότατο. Ο Παλαμάς αποτέλεσε έναν από τους ελάχιστους νεοέλληνες λογοτέχνες, που θεωρούνται ως ουσιαστικοί ανανεωτές και " πληθυντές " της ποιητικής μας γλώσσας.

Κάποιοι στίχοι από το ποίημα " Οι Θεοί" 

 ........................

Την είδα σαν ατέλειωτο κι ολάνοιχτο βιβλίο

και διάβαιναν οι αιώνες

γεμάτοι φρίκη, σκοτεινιά, λαμπράδα, μεγαλείο,

σα να ήτανε τρανού ζωγράφου εικόνες.
..............
Mια στροφή από το ποίημα " Το σύννεφο"
...................
Τη γέννησή μου δε φεγγοβολούσε
κανέν' άστρο ψηλά στον ουρανό
στα βάθη του μονάχα αργοκυλούσε
σαν άπλαστο ένα γνέφος σκοτεινό.
..........
Λίγοι στίχοι από το ποίημα "Η γύφτισσα"
..............................
Μωρή ζητιάνα γύφτισσα, για πιάσε μου το χέρι,
πες  μου κι εμέ τι μοίρα μου, κανείς δε μας κοιτάζει,
μου τρώει γιαγκίνι την καρδιά και το κορμί μαράζι
..........................

Ο Αργύρης Εφταλιώτης γεννήθηκε στο Μόλυβο το 1849 και πέθανε στην Αντίμπ της Γαλλίας το 1923.Το πραγματικό του όνομα ήταν Κλεάνθης Μιχαηλίδης.Σε νεαρή ηλικία ξενιτεύτηκε στην Πόλη, στο Μάντσεστερ, στη Λίβερπουλ, στη Βομβάη. Μαζί με τον Αλέξανδρο Ψυχάρη αποτελούσαν τους σπουδαιότερους θαυμαστές του Γιάννη Ψυχάρη. O Εφταλιώτης γενικά ήταν πατριδολατρικός και ερωτολατρικός, που είχε μια ιδιαίτερη ικανότητα στη χρήση της δημοτικής, αποφεύγοντας τις ακρότητες.Στην ποιητική του συλλογή " Παλιοί σκοποί"  του 1909, έκανε μια μικρή εισαγωγή, κάτι σαν απολογία επειδή έγραφε στίχους, " πριν κατασταλάξη το κοντύλι (...)  στα πεζά".Μια φράση του, δείχνει πως η μελοποίηση στίχων σπουδαίων ποιητών μας τη σύγχρονη εποχή, αποτελεί χαρακτηριστικό ή και ικανότητα θα μπορούσαμε να πούμε , του λαού μας  "που ίσως βρεθή μια μέρα κανένα μου τραγούδι άξιο να τονιστή, και περάση στου λαού το στόμα, δόξα, που δεν τ'  αρνούμαι πως τη λιμπίζουμαι".

 Η τελευταία στροφή από το έργο του " ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΤΑΒΕΡΝΑΣ" .

..............

Πάρε φωτιά και κάψε με κι αντάμα με τη στάχτη μου,

μες στα πελάγη να σκορπάς,    τ' άχτι μου

να μη σε βρη το κρίμα μου, μαργιόλα μου Ηπειρώτισσα, ρώτησα 

και μου 'παν άλλον αγαπάς.

Παρουσιάζω ένα μικρό κομμάτι από το έργο του " ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ,Ζ"
.....................
Αγνάντια στάθη ασάλευτη, και κείνος διαλογιόταν,
ν' αγγίξη της τα γόνατα της νέας και να πρεσπέση,
για  από μακρόθε με γλυκά να τη ρωτήξη λόγια
που πέφτει η χώρα, και σκουτιά συνάμα να γυρέψη..
..................

Ο Αλέξανδρος Πάλλης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1851 και πέθανε στο Λίβερπουλ το 1935. Ο Πάλλης όπως και ο φίλος του ο Εφταλιώτης, έζησε τα περισσότερα χρόνια στο εξωτερικό. Ασχολήθηκε με το εμπόριο, τη φιλολογία και τη λογοτεχνία.Αρχικά ανήκε στου καθαρευουσιάνους αλλά στη συνέχεια γνώρισε το " Ταξίδι" από τον Ψυχάρη και έγινε ένας από τους φανατικότερους οπαδούς και κήρυκες του δημοτικισμού. Ήταν γνωστός με καλές κριτικές για τις μεταφράσεις των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Το 1901 είχαν προκληθεί τα λεγόμενα "Ευαγγελικά" καθόσον αποτέλεσε σκάνδαλο η μετάφραφη της Κ.  Διαθήκης.

ΣΤΙΧΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ, Ι

......................

Τότες η Ήρας απαντάει και λέει ο γιος του Κρόνου: 

"Ήρα, πως θάν το δή Θεός είτ άντρας μη φοβάσαι,

τι εγώ με τέτοιο σύγνεφο θα σε σκεπάσω γύρω

χρυσό, που διάμεσα κι αυτός δε θα μας βλέπη ο Ήλιος

π΄ απ' όλα πιο βαθύτερα μέσα περνάει το φώς του".

..........................

Στίχοι από το ποίημα "ΣΟΠΟΛΙΩΤΙΣΣΑ"

....................

Μια το 'βγαλε φορά το "σ΄ αγαπώ" απ΄το στόμα,

σ' εμένα απ' της καρδιάς της το 'πε το βυθό,

κι εμένα θα λατρεύη ως να θαφτή στο χώμα,

αυτή κι εγώ ως να σβήσω θα ποθώ.

..............

Ο Κώστας Κρυστάλλης, γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου το 1868 και πέθανε στην Άρτα το 1894.Όταν ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο στα Γιάννενα, έγραψε ένα πατριωτικό ποίημα, που ήταν η αιτία να μεταναστεύσει στην Αθήνα. Το ποιητικό του ταλέντο δεν άργησε να αναγνωριστεί. Μέσα από τα ποιήματά του έκανε μια γραφική αποκάλυψη της φύσης, της παράδοσης και του δημοτικού τραγουδιού. Κάποιοι τον κατηγόρησαν ότι δεν έκανε κάτι διαφορετικό, από το να μιμείται τα δημοτικά τραγούδια. Όμως οι μελετητές ανακάλυψαν πως στους στίχους του κρυβόταν η προσωπική του πτυχή και  μια νέα αύρα στην ποίηση.

Στίχοι από το "ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΛΕΦΤΙΚΟ"

..............

Αράδ'αράδα τ΄ άρματα στα πεύκα θα κρεμάμε

και θε να σταίνουμε χορό. Και κάθε μας τραγούδι

θα' ναι  βροντή από σύγνεφο, φωτιά από αστροπελέκι

θα μας τρομάζουν τα θηριά, θα προσκυνοούν οι κάμποι.

.......................

Ο Δημήτριος Ταγκόπουλος γεννήθηκε στην Ύδρα το 1867 και πέθανε επίσης στην Ύδρα το 1926.Σπούδασε γιατρός και για ένα μικρό χρονικό διάστημα εξάσκησε το επάγγελμά του στους Σοφάδες της Θεσσαλίας. Η δημοσιογραφία και τα γράμματα γενικότερα τον έλκυσαν περισσότερο και με αυτά ασχολήθηκε. Το έργο του αποτελείται από ποιήματα, πεζά και θεατρικά έργα.Γνωστό είναι τα περιοδικό "ΝΟΥΜΑΣ" όπου κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1903. Πολλοί αντιδρούσαν στην κυκλοφορία του περιοδικού, αλλά κατάφερε για δυόμιση δεκαετίες περίπου να είναι στην επικαιρότητα. Ο "ΝΟΥΜΑΣ" είναι ο μεγάλος λόγος που ο Ταγκόπουλος έμεινε γνωστός.

Στίχοι από "ΕΚΕΙΝΗ'

................
Μπορεί για την ψυχή σου οι αγγέλοι
παρέα να σε κάνουνε, κυρά μου,
μά, όσο η καρδιά μου κι αν το θέλη,
δε θα βρης μια γωνιά μες στην καρδιά μου,
γιατί -πες με άσπλαχνο θηρίο!-
δεν είναι η φτωχή...νοσοκομείο.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΕ ΤΑ ΑΝΤΙΡΟΜΑΝΤΙΚΑ ΦΑΝΕΡΩΜΑΤΑ.

Μετά τους τελευταίους ρομαντικούς και την υπερβολική αφοσίωση στην καθαρεύουσα, στη συνέχεια εμφανίζεται ένα κλίμα αντίδρασης, το οποίο ολοκληρώθηκε τη δεκαετία 1880 - 1890. 

Η νέα ομάδα ποιητών χαρακτηρίζεται από τα πρώτα αντιρομαντικά φανερώματα. Οι ποιητές αυτής της εποχής είναι: 

Aριστομένης Προβελέγγιος

Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος

Γεώργιος Βιζυηνός

Δημήτριος Καμπούρογλου

Νίκος Καμπάς

Από τους προαναφερόμενους ποιητές αυτοί που δύσκολα αποσπάστηκαν από το ρομαντικό ρεύμα, ήταν οι δυο πρώτοι.

Στους υπόλοιπους τρεις , ανεξάρτητα από τις ατομικές ιδιορρυθμίες τους, έγινε αισθητό ένα νέο αντιρομαντικό χαρακτηριστικό. Ήταν η διάθεση του καλοδιάθετου αστεϊσμού, αυτό που σήμερα ονομάζεται από πολλούς "ελαφρότητα".

Ο Αριστομένης Προβελέγγιος, γεννήθηκε στη Σίφνο το 1850 και πέθανε το 1936.Από τα φοιτητικά χρόνια στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, επηρεασμένος από το πνευματικό κλίμα της εποχής, έγραφε στην καθαρεύουσα ,ποιήματα που ήταν εμπνευσμένα από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Διαφοροποίηση τη σκέψη του προς τον τρόπο γραφής του, αργότερα όταν προχώρησε τις σπουδές του στη Γερμανία.Το 1896 εκδόθηκαν συγκεντρωτικά τα ποιήματά του.
Ένα δείγμα του έργου του, με δυο στροφές από το ποίημα "Δυό έρωτες".

...........

Δυό περιστέρια στο ίδιο τ' ακρογιάλι

φιλιούντ' ερωτευμένα, ενώ τριγύρω

τ' αγριοβότανα σκορπίζουν μύρο.

Τόν έρωτά των σιγανά το κύμα ψάλλει.

Ένας ψαράς εφάνη, στις βραχιές πηδά

και με το καλαμίδι του στον ώμο τραγουδά.

Ο νέος κρύβεται σ' ενός γκρεμού κουφάλα

και φεύγει, φεύγει η κόρη με τρεχάλα.

.....................

 Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1856 και πέθανε στο Σαίν Μαντέ το 1910. Κάποιοι τον ονόμασαν Ελληνογάλλο και άλλοι Γάλλο ποιητή, γιατί από το 1880 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι.Εκεί με το ψευδώνυμο Jean Moreas έγινε διάσημος, ως γαλλόφωνος ποιητής.
Ακολουθούν δυο στροφές από το ποίημά του "Η ΚΟΡΗ ΚΑΙ Η ΠΑΝΔΡΕΜΕΝΗ".

.............................

Πουλί του κάμπου τρυφερό μες στο κλουβί κλεισμένο,

η κόρη σαν χλωρή ιτιά πάντα σκυφτά κοιτάζει,

η πανδρεμένη ελεύθερο, γεράκι αγριωμένο,

φωτιά φαρμακοπότιστη κάθε ματιά της στάζει.

..........

Kι είναι η κόρη φουντωτό μπουμπούκι, στα κλαδιά του

προσμένει μια χρυσή νυχτιά όλο χαρά και χάρη,

για ν' ανοιχτή μυριόφυλλο, να χύση τη δροσιά του

μ' ένα ανθισμένο φίλημα στου γάμου το κλινάρι.

.....

 Ο Γεώργιος Βιζυηνός γεννήθηκε στη Βιζύη της Θράκης το 1849 και πέθανε στην Αθήνα το 1896.Από μικρός ζούσε μέσω φιλανθρωπιών καθόσον ορφάνεψε πολύ νωρίς από πατέρα. Ο δρόμος των σπουδών του ξεκίνησε με τη φιλολογία στην Αθήνα  και συνεχίστηκε με φιλοσοφία στη Γερμανία.Το 1892 λόγω νευρασθένειας εισήχθη στο Δρομοκαϊτειο όπου κι έμεινε ως το θάνατό του. Πολλά απ' τα ποιήματά του θεωρούνται σήμερα απλά, όμως για την εποχή τους ήταν πρωτοποριακά. Δε δίστασε να παντρέψει στοιχεία στην ποίηση που κανένας άλλος δεν έκανε αυτό το τόλμημα.
Ακολουθούν στίχοι από δυο ποιήματά του.

"ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗΝ"

...............

Κανένα φίλον από σένα πιο παλιό,

και πιο πιστό, δεν έχω να ονομάσω.

Σ΄ εγνώρισα πριν πρωτοέμβω στο σχολειό,

κι αν μβώ στον τάφο, δεν θα σε ξεχάσω.

"ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΙΧΟΥΝ ΤΟΥ ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟΥ"

Σα μ' αρπάχθηκε η χαρά

που εχαιρόμουν μια φορά

έτσι σε μιαν ώρα...

μες σ' αυτήν την χώρα

όλα αλλάξαν τώρα!

Και από τότε που θρηνώ

το ξανθό και γαλανό

και ουράνιο φώς μου,

μετεβλήθη εντός μου

και ο ρυθμός του κόσμου..

 Ο Δημήτριος Καμπούρογλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1852 και πέθανε το 1942. Κυρίως είναι γνωστός ως ιστορικός της Αθήνας. Το τρίτομο έργο του "Ιστορία των Αθηναίων", στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1889-1896), παραμένει αναντικατάστατο.Θεωρείται ένας απ' αυτούς που άνοιξε το νέο δρόμο στης νεοελληνική λογοτεχνία, ο οποίος οδηγούσε πέρα από την πεπατημένη οδό του Ρομαντισμού.
Στίχοι από το ποίημά του "Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΛΑΙΜΟΥ ΤΗΣ"

Εις το λαιμό του
ένα κορίτσι
είχε κρεμάσει ένα σταυρό.
Διατί τάχα
να προσκυνήσω
να τον φιλήσω
να μη μπορώ;
.........
...
Είν' αμαρτία
κανένας θρήσκος
απ' το λαιμό της
να μποδισθή,
και το σταυρό της
να μη φιλήση
γιατί ο καημένος
να κολασθή;

 O Nίκος Καμπάς γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1857 και πέθανε στην Αλεξάνδρεια το 1932. Στη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων, γνωρίστηκε με τον Κωστή Παλαμά.Στην Αλεξάνδρεια προχώρησε την καριέρα του ως δικηγόρος.Η μοναδική ποιητική συλλογή του "ΣΤΙΧΟΙ" εκδόθηκε το 1880.
"Η ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ ΜΟΥ"

Όταν πρόσωπο διαβαίνη εμπροστά μου δροσερό,
τι λαχτάρα που με πιάνει να του δώσω ένα φιλάκι!
Έτσι κι όταν ένα φύλλο χάρτου εύρω καθαρό,
λαχταρώ να γράψω επάνω πάλι ένα τραγουδάκι.

"Η ΛΙΜΝΗ"

.......

Μ' άν ζωγραφίζ' η λίμνη κάθε τι,

περνάει αυτό κι η ζωγραφιά περνά.

Και μοναχά του ουρανού κρατεί

τη ζωγραφιά πιστά, παντοτινά.

Άφησε όλοι να με λεν τρελό

και μη σε μέλη, αγάπη μου χρυσή.

Αν είμαι λίμνη, μ' όλες αν γελώ

ο ουρανός της λίμνης είσαι συ.

Η Ελληνική Λογοτεχνία σε κάθε τη είδος, περιέχει αμύθητους θησαυρούς...που δυστυχώς δεν διδάσκονται τα παιδιά μας. Γι' αυτό οι γονείς και οι κηδεμόνες πρέπει να θυσιάζουν απ' το χρόνο τους, ώστε να τα βοηθήσουν να έχουν έστω και λίγες απ' αυτές τις γνώσεις.

ΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΤΗΣ ΛΕΩΦΟΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ.

 Το κείμενο που ακολουθεί, αποτελεί ένα δείγμα του προσωπικού μου αγώνα και της ευαισθησίας που τρέφω για τη μεγάλη σελίδα της ιστορίας που κρύβουν αυτά τα κτίρια!!Είναι ένα δοκίμιο, που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα της Αθήνας, το 2012 και αναδημοσιεύτηκε από το boraeinai.blogspot.com/ που τυχαία ανακαλύψα στο διαδίκτυο.

 Κάνοντας καθημερινά για χρόνια, τη διαδρομή από το ύψος του Αρείου Πάγου προς τον σταθμό «ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ», παρακολουθώ τη ζωή στα γνωστά «ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ» της περιοχής. Το συγκρότημα αυτών των πολυκατοικιών οικοδομήθηκε κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ του 1933–1935,με σκοπό να στεγάσουν τους ξεριζωμένους Έλληνες της Μικράς Ασίας.Η ιστορία του ανθρώπινου τομέα, είναι ζωγραφισμένη στο εσωτερικό των διαμερισμάτων με τα γραφικά ξύλινα ράφια της κουζίνας, τις μισοκρεμασμένες κουρτίνες που αναδεύονται στο φύσημα του αέρα, σε κάποια ξεχασμένα έπιπλα που έγιναν τροφή για το σαράκι.. αλλά και σε όλους εμάς που είχαμε την τύχη να είμαστε αυτήκοοι μάρτυρες των αφηγήσεων των κατοίκων τους, κάποια ανοιξιάτικα δειλινά, που ακόμα υπήρχε η γειτονιά και πλημμύριζε από τις φωνούλες των παιδιών .Ιστορίες που αποτελούν βαριά κληρονομιά, όπως ο πόνος της προσφυγιάς, ο αγώνας για την επιβίωση στα νέα δεδομένα αλλά και τις φωνές των φυλακισμένων (από τις φυλακές Αβέρωφ) που μάτωναν την ατμόσφαιρα.

Η ιστορία της πολιτικής όψης, είναι αποτυπωμένη στους τοίχους με τα σημάδια από τα βλήματα των Δεκεμβριανών του 1944. «Ως ένδειξη τιμής» αυτή η μικρή ιστορική γειτονιά λοιπόν, παραμένει σε κατάσταση εξαθλίωσης. Από το 1967 κυκλοφορούσαν φήμες που ήθελαν την κατεδάφισή της. Με αγώνα συμπολιτών μας και φορέων ( κατοίκων των προσφυγικών ή απογόνων αυτών, τη σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, συλλόγων) αποφασίστηκε το 2008 να κριθούν ως διατηρητέα. Με πόνο διαπιστώνω πως φτάνει στο τέλος του και το 2012 και τα «προσφυγικά» στέκουν «κουρασμένα» στο πέρασμα των χρόνων . Θεωρώ βιασμό στην παράδοσή μας, αυτά τα κτίσματα πλέον να αποτελούν εστία μόλυνσης και φόβου, αφού στα περισσότερα διαμερίσματα έχουν κυριολεκτικά εισβάλει άτομα και παρέες με διάφορα προβλήματα (τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται)! Εκεί όπου στεγάστηκαν τα όνειρα των προσφύγων που φημίζονταν για την καθαριότητά τους, εκεί που η ατμόσφαιρα μοσχοβολούσε από τις νοικοκυρές. Υγιής νους δεν πιστεύει πως σε τόσο κεντρικό σημείο (δίπλα στη ΓΑΔΑ, στα νοσοκομεία, στον Άρειο Πάγο) παραμένει αυτό ο ιερός χώρος έρμαιο του φόβου και της σήψης! Κατά καιρούς έχουν γίνει σκέψεις προκειμένου να αναβαθμιστεί το συγκρότημα ή με την ίδρυση Μουσείο που θα στεγάσει κειμήλια από τις πονεμένες και αλησμόνητες πατρίδες των προγόνων μας ( Ένωσις Σμυρναίων) ή με τη στέγαση κάποιων υπηρεσιών. Δυστυχώς ούτε οι αχτίνες του ήλιου, ούτε τα τιτιβίσματα από τα πουλιά, ούτε οι γατούλες που απολαμβάνουν τη ζεστασιά της ημέρας, ούτε τα δικά μας συναισθήματα μπορούν να διαφοροποιήσουν την κατάσταση εάν δυναμικά δεν παρέμβουν κάνοντας τις σκέψεις έργα οι αρμόδιοι φορείς.

Ως τότε θα φαντάζουν τρομαγμένοι άνθρωποι ως θύματα φυσικής καταστροφής που προσδοκούν την λύτρωσή τους..Εύχομαι μαζί με τα «πολλά» που ταλανίζουν τη χώρα και την πόλη μας, να βρεθεί λύση και σ’ αυτή τη χρόνια πληγή.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ.ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΓΕΝΙΑ.ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ.

Συνεχίζοντας το ελληνικό ποιητικό ταξίδι, φτάνουμε στο "σταθμό" της ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΑΣ, ΣΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΥΣ.

Είναι οι ποιητές που γεννήθηκαν γύρω στο 1840 στην Αθήνα. Υποστήριξαν με μεγάλο φανατισμό την καθαρεύουσα και τον Ρομαντισμό.

Οι τελευταίοι ρομαντικοί είναι: 

 Άγγελος  Βλάχος

Κλέων Ραγκαβής

Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος

Σπυρίδων Ν. Βασιλειάδης

Ο Άγγελος Βλάχος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1838 και πέθανε το 1920.Οι σπουδές του στράφηκαν στα νομικά, στην Αθήνα και τη Γερμανία. Κατά καιρούς υπηρέτησε σε διάφορες ανώτερες θέσεις, όπως πρεσβευτής και διευθυντής του Βασιλικού Θεάτρου. Στον κύκλο των πνευματικών ανθρώπων, ήταν γνωστός για τη συντηρητική στάση του στα νέα ποιητικά ρεύματα.
 Λίγοι στίχοι από το ποίημα "ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΟΠΤΡΟΝ ΤΗΣ"

Ειπέ με, κάτοπτρον, αν πρέπη
όταν την βλέπης και σε βλέπη
                      πάσαν πρωίαν,
....................................
οπόταν στήθος, μόλις θάλλον,
φρίσση γυμνόν, ριγούν και πάλλον..
                       φρίσση: ανατριχιάζει

Ο Κλέων Ραγκαβής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1842 και πέθανε το 1917. Ήταν γιος του Αλεξάνδρου Ραγκαβή. Η πορεία του στις σπουδές και επαγγελματικά, ήταν παρόμοια με του πατέρα του.Η είσοδός του στο διπλωματικό σώμα, τον έκανε να ζήσει σε διάφορα σημεία της γης. Στην ποίησή του το αληθινό συναίσθημα είναι άγνωστο.Στην εποχή του, ήταν γνωστός και για τις τραγωδίες που έγραφε.
Ένα μικρό δείγμα του έργου του από το ποίημα "Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ".

(...)
Καιρός παρήλθε. Διαθάλλων νεανίας,
εγνώρισα τους πρώτους της ζωής αγώνας,
και ήχθην καθ' υφάλων φεύγων τους τυφώνας,
πλην μόλις εύρον μέλιτος τινάς σταγόνας
εν των  πικρώ κυπέλλω διαρκούς ανίας.
.....

Ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1843 και πέθανε το 1873.Ήταν γιος του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου και σπούδασε νομικά.Η ψυχική του υγεία ήταν κλονισμένη. Ως ποιητής απομακρύνθηκε από τα πατριωτικά θέματα, όπως και την ερωτολογία, προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα είδος φιλοσοφικού λυρισμού.
Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά του ποιήματα είναι το "ΜΑΤΑΙΟΤΗΣ ΜΑΤΑΙΟΤΗΤΩΝ"

.................
Ματαιότης ο αφρίζων εν τω ποτηρίω οίνος,
Ματαιότης και τα χείλη τα διψώντα ασπασμών;
Αν πραγματικότης είναι εις την γην αυτήν ο θρήνος,
άς κενώσω την φιάλην, την απάτην προτιμών.
.....
Ματαιότης!Αλλά είναι η παιδεία ματαιότης
ψεύδη όπισθεν γριφώδους οχυρούμενα σκηνής,
Θέλει έρωτα και μέθην, θέλει ύλην η νεότης,
είναι αληθώς ωραία η μορφή της ηδονής.
.....

 Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης γεννήθηκε στην Πάτρα το 1845 και πέθανε στο Παρίσι το 1874. Με τον Δημήτρη Παπαρρηγόπουλο τους έδενε στενή φιλία και είχαν πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Ήταν και οι δύο ακραίοι ακόλουθοι του ελληνικού Ρομαντισμού καθώς επίσης πέθαναν και οι δύο τριάντα χρονών. Ο Βασιλειάδης ανήκε στους πραγματιστές, συμπονούσε τους άπορους και αποτέλεσε έναν από τους κύριους παράγοντες της δημιουργίας της Σχολής Απόρων Παίδων.
Μια στροφή από το ποίημα "ΠΙΠΤΕΙ ΤΟ ΦΥΛΛΟΝ"

..........

Η φαντασία μας πλατύ ΄εν κάτοπτρον απλούται.

Ούτω πολλάκις άνωθεν νέφος περά, και κάτου

είς στίχους και εις ρεμβασμούς βαθέως εντυπούται

η μέλαινα σκιά του.

Το επόμενο αφιέρωμα θα αναφέρεται στα ΑΝΤΙΡΟΜΑΝΤΙΚΑ ΦΑΝΕΡΩΜΑΤΑ.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ.ΠΡΩΤΗ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΓΕΝΙΑ, ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ.

Το όμορφο ταξίδι στην πορεία της Ελληνικής Ποίησης, συνεχίζεται με έναν σημαντικό σταθμό, τους Φαναριώτες. 

Σύμφωνα πάντα με τις ιστορικές πηγές, στη Δύση της εποχής, οι Έλληνες λόγιοι, είχαν προνομιακή μεταχείριση, καθώς και υψηλές θέσεις. Αιτία ήταν, ότι τα δυο πνευματικά κινήματα,ο Ανθρωπισμός και η Αναγέννηση, στηρίζονταν στη μελέτη του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού και ως εκ τούτου οι Έλληνες ως αρχαιογνώστες, ήταν απαραίτητοι στις υπηρεσίες της Δύσης.

Φαναριώτες ονομάστηκαν οι ποιητές, που προέρχονταν  από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη ή κι από άλλα μέρη της Ανατολής. Εκτός της άριστης γνώσης της ελληνικής γλώσσας,είχαν επιρροές και από τη γαλλική. Οι πρόγονοί τους, ήταν διπλωμάτες και τότε, ως επίσημη γλώσσα της διεθνούς διπλωματίας, ήταν η γαλλική. Οι Φαναριώτες  ασχολήθηκαν περισσότερο με το όραμα της αρχαίας Ελλάδας, περιφρονώντας τη λαϊκή γλώσσα.Ως  η πιο έντονη στιγμή της αγάπης τους για την αρχαία ελληνική, ήταν η έκδοση, από τον Παναγιώτη Σούτσο, της "Νέας Σχολής του γραφόμενου λόγου", όπου ζητούσε την επιστροφή στην αρχαία. Υποστήριζε και έγραφε ότι : " Η γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων και ημών των νεωτέρων έσεται μία και η αυτή..".

Η ομάδα των Φαναριωτών, ήταν : 

Αλέξανδρος Σούτσος

Παναγιώτης Σούτσος

Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής

Θεόδωρος Ορφανίδης

Ηλίας Τανταλίδης

Ιωάννης Καρασούτσας

Ο Αλέξανδρος Σούτσος, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1803 και πέθανε στη Σμύρνη το 1863. Ως παιδί έζησε στη Χίο και κατόπιν πήγε στο Παρίσι, όπου δέχθηκε τις επιρροές του γαλλικού ρομαντισμού. Είχε διαφορετικό ύφος από τους άλλους Φαναριώτες και νωρίς εκδήλωσε τα δημοκρατικά του ιδεώδη, στηλιτεύοντας κάθε μορφής εξουσία.Το σατιρικό του γνώρισμα,διατήρησε πάντα τα χαρακτηριστικά της σοβαρής κοινωνικής κριτικής.

Λίγοι στίχοι από το

 "ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-Η ΑΗΔΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ".

.................

Καμμία ευχαρίστησις στας πόλεις μας, καμμία!

Κανένα μικρόν θέατρον!Καμμία κωμωδία!

Την πλήξιν των πραγμάτων μας και την μονοτονίας

η τύχη μας υπόσχεται πως θα διασκεδάση

και τας μεγάλας κεφαλάς των Πρώτων μίαν μίαν

μ' άσπρα πτερά και τρίκοχα καπέλλα θα σκεπάση.

Ο Παναγιώτης Σούτσος, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1806 και πέθανε στην Αθήνα το 1868. Μικρότερος αδερφός του Αλεξάνδρου Σούτσου.Επηρεάστηκε κι αυτός από το γαλλικό ρομαντισμό και ήταν φανατικός οπαδός της καθαρεύουσας. Μπορούμε να πούμε ότι το έργο του αποτελεί το πάντρεμα της παράδοσης με τα ξενόφερτα στοιχεία του ρομαντισμού.Δοκιμάστηκε πολύ στη ζωή αφού έμεινε άνεργος και έφυγε από τα εγκόσμια δυστυχισμένος και άπορος.
Ως ένα μικρό δείγμα του έργου του, στίχοι από το

 "ΤΟ ΟΝΕΙΡΟΝ ΜΟΥ"

..........

Ξαπλωμένος υποκάτω

σ' ένα δένδρο μυρωδάτο,

εκοιμήθηκα εις κλίνην

από δάφνην και μυρσίνην

Εβδομηκοντούτης έως

ήτον ίσως, πλην ωραίος,

και το στόμα του γλυκείαν

μοσχοβόλει ανθοσμίαν

Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1809 και πέθανε στην Αθήνα το 1892. Θεωρείται μια από τις δραστήριες και πολιτικές προσωπικότητες της εποχής. Ήταν πολυσχιδής χαρακτήρας, λογοτέχνης, καθηγητής πανεπιστημίου, διπλωμάτης, πολιτικός.Δεν παρέμεινε μόνο στην ποίηση, αλλά ασχολήθηκε και με άλλα είδη της λογοτεχνίας.
Ελάχιστα λόγια του, από το τεράστιο έργο του.

 "ΣΥΜΒΟΥΛΑΙ"

Μ' είπαν τ' άνθη του Μαίου:

 "Φύγε βάσανα του βίου

και φροντίδων αφορμάς,

κι έλα να στρωθής σ' εμάς".

Μ'είπαν τα χλωρά μου δάση.

"Πριν το γήρας να σε φθάση,

άφες τύρβην και βοήν,

κι έλα να χαρής ζωήν".

..................

 Ο Θεόδωρος Ορφανίδης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1817 και πέθανε στην Αθήνα το 1886. Ο Ορφανίδης θαύμαζε τον Αλέξανδρο Σούτσο και αρχικά προσπάθησε να τον μιμηθεί, κάνοντας γνωστή τη σατιρική του ικανότητα. Ο κύριος στόχος του ήταν οι Βαυαροί και οι κόλακες της αυλής.Σχετικά εκφραζόταν στο περιοδικό "Τοξότης" το 1840.Το ποιητικό του έργο, ήταν επηρεασμένο από την επανάσταση του 1821.
Κάποιοι στίχοι από ένα αντιπροσωπευτικό για το ποιητικό του ύφος έργο το

"Ο ΜΕΝΙΠΠΟΣ -Η ΤΙΤΛΟΜΑΝΙΑ".

Έλειπεν απ' την Ελλάδα τόσους χρόνους μία ψώρα,

άρχισε δε να μας τρώγη και να μας αυξάνη τώρα.

Εν ώ οι προπάτορές μας είχον την φιλοτιμίαν,

γενικώς, το να φυλάττουν πολιτών ισοτιμίαν,

οι σημερινοί μας τώρα θέλουν να μας ευγενίζουν

και μ' επίθετα μεγάλα τ' όνομά των να στολίζουν,

............

 Ο Ηλίας Τανταλίδης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1818 και πέθανε στη Χάλκη το 1876.Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Το 1845 έχασε το φως του και δίδασκε ελληνικά και ρητορική στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, τυφλός για τριάντα χρόνια.Γνώριζε πολύ καλά τα αρχαία ελληνικά και ήταν δάσκαλος του Βιζυηνού.
Ένα τμήμα του έργου του,ήταν τα ποιήματα που προκαλούσαν ευθυμία και ο ίδιος τα ονόμαζε "γελοία".
Λίγοι στίχοι από το

 "ΕΙΣ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ"

Ω γλυκά μάτια, ερώτων θρόνοι,

πηγαί χαρίτων, φωστήρες μόνοι!

Ω γλυκά μάτια,θελγήτρων βρύσεις,

ηδονών κέντρα, οδύνων λύσεις!

Ω γλυκά μάτια, λαμπροί πλανήται,

ίυγκες πόθων, ψυχής μαγνήται!

.................

Ο Ιωάννης Καρασούτσας γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1824 και πέθανε στην Αθήνα το 1873.To ποιητικό του έργο, είχε τις ρίζες του στα παιδικά του χρόνια. Ανήκει στους πιο αυστηρούς καθαρευουσιάνους της γενιάς του. Μέσω της ποίησης προσπαθούσε να διαδώσει τα δημοκρατικά και ανθρωπιστικά του ιδανικά. Η ζωή του ήταν μικρή, καθόσον σε μια έξαρση νευρικής κρίσης, έθεσε το τέλος της με αυτοχειρία.
Λίγοι στίχοι που ευτυχώς πρόλαβε να αφήσει ο λογοτέχνης.

ΕΙΣ ΕΝ ΑΣΤΡΟΝ

................

Ω σύ, που εις αιθέρος τας αχανείς εκτάσεις

δι' αμυδρού οράσαι φωτός και αβεβαίου,

ως όστρακον λευκάζον εις τον βυθόν θαλάσσης,

χανόμενον και πάλιν φαινόμενον εκ νέου.

.......

.........

σύ τότε ζωογόνος πηγή φωτός και κάλλους

ήλιος είσαι, φέρων πλανήτας κινουμένους,

και πάς σου δε πλανήτης υπό πλανήτας άλλους,

ως προς μητέρα όρνεις μικρούς συσσωρευμένους.

.....

Ειλικρινά αισθάνομαι θλίψη όταν διαπιστώνω πόσοι άνθρωποι στο εξωτερικό, έχουν μελετήσει και μελετάνε τους Έλληνες λογοτέχνες, πόσοι μεταδίδουν στους απογόνους τους τις γνώσεις της ελληνικής λογοτεχνίας, της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, αντίθετα με τους Έλληνες που ζούμε στην Ελλάδα.....οι οποίοι απαξιούμε έως καταστρέφουμε, τους αμύθητους θησαυρούς μας.

Η Ελληνική Ποίηση.Μετεπαναστατική γενιά

Από παιδί μου άρεσε να εμπλουτίζω τις γνώσεις μου, για ότι με ενδιέφερε. 

Την πρώτη μου μελέτη σχετικά με την ποίηση, την έκανα μέσω ενός βιβλίου εκδόσεως 1977, που μου είχε δωρίσει ο αδερφός μου το 1982 και διατηρώ ως ενθύμιο κόσμημα, στην βιβλιοθήκη μου. 

Ξεκινώ με λίγα ιστορικά στοιχεία που θεωρώ απαραίτητα για μια σωστή προσέγγιση, στο αναφερόμενο θέμα. Το 1453, γνωστό σε όλους ως το έτος της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, ουσιαστικά σηματοδότησε την καινούρια κατάσταση υποταγής του Ελληνισμού, στον τουρκικό ζυγό. Το επίπεδο των κατακτητών, έσβηνε τα φώτα του πολιτισμού. Σύμφωνα με τους μελετητές, ήταν εντελώς διαφορετικό από εκείνο των Αράβων του 7ου αιώνα καθώς και των Φράγκων του 13ου αιώνα, οι οποίοι δημιούργησαν και εισήγαγαν πολιτισμικά στοιχεία και έργα. Ο ελληνικός λαός, τα ζοφερά χρόνια της σκλαβιάς, έχοντας την ανάγκη να εκφραστεί και να προσπαθήσει να ζήσει με τις λιγότερες συνέπειες, έφεραν μια καλλιτεχνική άνθιση, με τρεις μορφές, τον λόγο, τη μουσική και το χορό. Αναφερόμενος σε εκείνη την καλλιτεχνική έκφραση του έθνους μας, ο Γεώργιος Θεοτοκάς είπε , ότι " είναι ίσως η ωραιότερη στον κόσμο".

Ξεφυλλίζοντας τον αγαπημένο θησαυρό πρόσφατα, σκέφτηκα να ταξιδέψουμε στην ελληνική ποίηση.Αφετηρία η  πρώτη Μετεπαναστατική γενιά, που  χωρίζεται στους ΝΤΟΠΙΟΥΣ:

Γεώργιο Ζαλοκώστα
Γεώργιο Παράσχο
Δημοσθένη Βαλαβάνη
Αχιλλέα Παράσχο

και τους ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ:

Αλέξανδρο Σούτσο
Παναγιώτη Σούτσο
Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή
Θεόδωρο Ορφανίδη
Ηλία  Τανταλίδη
Ιωάννη Καρασούτσα

Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας, γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου το 1805 και πέθανε στην Αθήνα το 1858. Ως νεαρός είχε ζήσει για ένα διάστημα στην Ιταλία.Κατά το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821 ήρθε στην Ελλάδα, όπου πολέμησε. Μετά την επανάσταση, έγινε αξιωματικό, αλλά δεν προχώρησε η επαγγελματική του εξέλιξη. Ως ανασταλτικός παράγοντας στάθηκε η κατηγορία για τη συμμετοχή του σε συνωμοσία κατά των Βαυαρών του Όθωνα. Πολεμώντας εμπνεύστηκε και έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Αν και έγραφε στη δημοτική, ως τελική του επιλογή ήταν η καθαρεύουσα. Είχα την τύχη από τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν γνωστός στην περιοχή για τη μελωδική φωνή του -δεν γινόταν γλέντι στην Ανδραβίδα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, που να μην ήταν απαραίτητος καλεσμένος- να μάθω το γνωστό δημοτικό τραγούδι "Το φίλημα".

Μια βοσκοπούλα αγάπησα, μια ζηλεμένη κόρη,

και την αγάπησα πολύ,

ήμουν αλάλητο πουλί,

δέκα χρονών αγόρι.

Μια μέρα που καθόμαστε στα χόρτα τ'ανθισμένα,

-Μάρω, ένα λόγο θα σου πω,

Μάρω, της είπα, σε αγαπώ,

τρελαίνομαι για σένα.

Από τη μέση με άρπαξε, με φίλησε στο στόμα

και μου πε: -Για αναστεναγμούς,

για της αγάπης τους καημούς

είσαι μικρός ακόμα.

Μεγάλωσα και την ζητώ...μ' άλλον ζητά η καρδιά της

και με ξεχνάει τ' ορφανό..

Εγώ όμως δεν τον λησμονώ

ποτέ το φίλημά της.

 Ο Γεώργιος Παράσχος, γεννήθηκε στη Χίο το 1822 και πέθανε στην Αθήνα το 1886. Ήταν ο μεγαλύτερο αδερφός του Αχιλλέα Παράσχου και αδελφικός φίλος του Γεωργίου Ζαλοκώστα, στην οικογένεια του οποίου παραστάθηκε, αφού εκείνος έφυγε νωρίς. Το έργο του είναι επηρεασμένο από την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, όπου γεννήθηκε. Είχε ενσαρκώσει την αγάπη του για την Ελλάδα και τους αγώνες της, ώστε ποτέ δεν έβγαλε τη φουστανέλα!
Ακολουθεί δυο στροφές από το "ΕΩΘΙΝΟΝ".

............
Αδελφωμένοι στο σπαθί και σύντροφοι στο βόλι,
μαζί ξυπνάτε, και μαζί
ιππείς, ζευγίται και πεζοί
στα όπλα τρέχουν όλοι.
......
...
Το άλογό του παρεκεί ένας ιππεύς χτενίζει,
κι αυτό, σαν κάτι να ζητή,
τη χαίτη τη μεταξωτή
κινάει και χρεμετίζει.
.....

Ο Δημοσθένης Βαλαβάνης, γεννήθηκε στην Καρύταινα της Αρκαδίας το 1824 και πέθανε στην Αθήνα το 1854.Ήταν μια προσωπικότητα με πολύ ταλαιπωρημένα παιδικά χρόνια, καθόσον έχασε τους γονείς του , μικρός, Κατάφερε να σπουδάσει γιατρός, δουλεύοντας λατζέρης και σερβιτόρος. Έφυγε νωρίς για τη γειτονιά των αγγέλων και έμειναν λίγα ποιήματά του, που είχαν δημοσιευτεί στον τύπο της εποχής του.
Λίγοι στίχοι από "ΤΟ ΟΝΕΙΡΟΝ ΜΟΥ"
......
Λες κι αγγελούδας ευμορφιά να σ' έδινε η χλομάδα
τα μάτια σου ανεγάλλιαζαν στην λάμψη και στην χάρη
σα στο νερό το καθαρό του ήλιου η αντηλιάδα,
κι απ' τα μαλλιά σου επέρναγε το βάλσαμο να πάρη
.......

 Ο Αχιλλέας Παράσχος, γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1838 και πέθανε στην Αθήνα το 1895. Η καταγωγή του ήταν από τη Χίο, αλλά εξαιτίας των διωγμών του 1822 η οικογένειά του κατέφυγε στο Ναύπλιο. Το έργο του πλούσιο, εμπνευσμένο από τα πολιτικά γεγονότα της εποχής του, τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1881, σε τρεις τόμους.Κύριο χαρακτηριστικό του αποτέλεσε η αποτύπωση σε ποιήματα κάθε επίσημης στιγμής και πολιτικής κίνησης της Ελλάδας.
Λίγοι στίχοι από το "ΕΝ ΠΕΡΙΠΑΤΩ", που είναι ένα ποίημα εμπνευσμένο από την περιοδεία του στην Ευρώπη.
............
Οπίσ' οπίσω, άνθρωποι,μη πλέον προχωρείτε,
μη πλέον εις την πρόοδον εκτείνετε το βήμα.
Αν προόδος το προχωρείν εις άβυσσον καλήται,
οπίσω είναι η αυγή, εμπρός σας νυξ και  μνήμα.
Οστις τοσούτον προχωρεί κι εις τόσον ύψος φθάνει,
την μοίραν του Φαέθοντος, υψούμενος, λαμβάνει...

 Οι στίχοι των ποιητών όλων των εποχών, είναι επίκαιροι. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, οι κοινωνικές συμπεριφορές και τα γεγονότα επίσης....

Στο δεύτερο μέρος, θα συνεχίσει το ταξίδι στην ελληνική ποίηση, με αφιέρωμα στους ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ.