Η δυναστεία των γάτων της οικογενείας μας.

 

Στην πατρική μου οικογένεια αγαπούσαμε τα ζώα και φυσικά η αγάπη αυτή δε διαφοροποιήθηκε ποτέ. Πιο κοντά μας είχαμε τα άλογα και τις γάτες, όμως στο διάβα της ζωής μας γνωριστήκαμε και με πολλά άλλα ζωάκια που  χρειάστηκαν φροντίδα. Για τα άλογα του πατέρα μου θα γράψω σε κάποιο επόμενο κείμενο.

 

Το παρόν είναι ένα γλυκό αφιέρωμα στις γάτες μας, με την ευκαιρία του τελευταίου γάτου της δυναστείας της ευρύτερης οικογένειας, στο Μόντρεαλ , του Κόνορ που έπειτα από 17 σχεδόν χρόνια έφυγε...Ο Κόνορ ήταν πανέμορφος, με υπέροχα μάτια και πανέξυπνος.

                                     Φωτ.Εδώ σε ένα από τα ταξίδια τον κέρναγα δροσερό νερό!😊

Στον Καναδά επίσης τα ανίψια μου είχαν ακόμη δυο πανέμορφες γάτες αλλά με αντίθετο χαρακτήρα μεταξύ τους. Ήταν η Χιονάτη, κατάλευκη και στρουμπουλή σαν προβατάκι, αθώα και ήσυχη. Η άλλη ήταν η Μπάφυ κατάμαυρη αλλά με διαφορετικές αντιδράσεις από τη Χιονάτη..ήταν έτοιμη να αμυνθεί με μεγαλύτερη ευκολία!Αυτές μας άφησαν πριν από λίγα χρόνια.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου δεν έπαψα ποτέ να περιτριγυρίζομαι από τα πανέξυπνα τετράποδα. Γάτες σε κάθε χρώμα και με διάφορες συμπεριφορές. Άλλες ήταν αρχοντικές οι οποίες έτρωγαν κι απολάμβαναν τον ήλιο ή τη ζεστασιά της ξυλόσομπας τον χειμώνα, συνήθως καθισμένες στην αγκαλιά της μαμάς μου ή της δικιάς μου. Αυτές δεν είχαν πολλά πολλά με τρεξίματα στη φύση ή με σκαρφαλώματα στην πορτοκαλιά, στη μανταρινιά, στη λεμονιά για να κυνηγήσουν τα σπουργιτάκια. Μόνο η μυρωδιά από τα ψάρια τις συγκινούσε.

                                          Φωτ. Αγαπημένες γάτες, στα αγαπημένα Αναφιώτικα.

Γάτες και γάτοι κυριολεκτικά κεραμιδόγατες - γάτοι. Από κεραμοσκεπή σε κεραμοσκεπή ήταν και μόνο η βροχή τις έκανε να αλλάξουν θέση.

Γάτες πονηρούλες και παιχνιδιάρες που έπαιζαν κρυφτό στις γλάστρες και στα φυτά της αυλής μας. 

Γάτες που ήταν έτοιμες να γρατζουνίσουν   όταν δεν τους γίνονταν το χατίρι. 

Γάτοι που έψαχναν τρόπο να ορμήσουν στα νεογέννητα, τα οποία προστατεύαμε βεβαίως, βεβαίως!

Μια γάτα πάντως όπως μου είχε πει η μαμά μου γέννησε το βράδυ, στο κρεββάτι του Ανδρέα γιατί προφανώς εκεί βρήκε ζεστασιά.

 

Φωτ. Αγαπημένες γάτες, στα αγαπημένα Αναφιώτικα.

 

Από τα εφηβικά μου χρόνια αξέχαστη θα μου μείνει η Μαμού η γάτα μια γιαγιάς γειτόνισσας που άρπαζε ψάρια από τις νοικοκυρές που τα έπλεναν στις εξωτερικές βρύσες και της τα πήγαινε γεμάτη χαρά.

Επίσης η Επιστήμη, η πιο αγαπημένη γάτα της μαμάς μου.Ήταν πολύ λεπτή και κατάμαυρη, με έντονα πράσινα μάτια. Πάρα πολύ έξυπνο γατί, τόσο που ήταν σαν να το είχε εκπαιδεύσει κάποιος για διάφορες καταστάσεις. Το 1987 όταν φύγαμε με τη μαμά μου για τη μεγάλη εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε τότε στην Αθήνα, η Επιστήμη εξαφανίστηκε απ' το σπίτι παρόλο που θα είχε φαγητό διότι υπήρχε ο μπαμπάς μου κι ο αδερφός μου. Μετά από σαράντα μέρες που επιστρέψαμε με το τρένο, η Επιστήμη μας περίμενε στον σταθμό και έμεινε δίπλα στη μαμά μου έως ότου έφυγε....Στη συνέχεια χάθηκε μια για πάντα και η Επιστήμη.

Αργότερα απέκτησα δύο κουκλιά Αγκύρας με πανέμορφα μάτια και τρίχωμα, δώρο ενός θείου μου από την Αθήνα, τις οποίες χάρισα σε μια φιλική οικογένεια στη γενέτειρα. Όμως δεν τις ξανάδα ποτέ...απ' ότι μου είπαν τότε ..τις έχασαν.

Στο Β. Αιγαίο που υπηρέτησα φιλοξενούσα έναν πεντακάθαρο και αγαπησιάρη γάτο, όταν τα αφεντικά του απουσίαζαν με άδεια.

Το 1990 στην Αθήνα πια, μαζί με την αδερφή μου και τα ανίψια μου από το Μόντρεαλ είχαν παρελάσει από το σπίτι όλα τα μικρά κατοικίδια εκτός από γάτα. Κάποια στιγμή μια αγαπημένη μου φίλη..που έφυγε νωρίς..με ενημέρωσε ότι είχε νεογέννητα από τη γάτα της και τα χάριζε. Με τη Μαρία θα πηγαίναμε σε δυο μέρες στη γενέτειρα και σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσαμε να πάρουμε ένα για να το πάμε στον αδερφό μας. Όντως πήγαμε και παραλάβαμε το γατί (αρχοντικό γκρίζο, αρσενικό) το οποίο αφού ακολουθήσαμε τις οδηγίες του κτηνίατρου πιστέψαμε ότι θα μπορέσουμε να το πάρουμε μαζί μας. Όμως αυτό δεν έμπαινε πουθενά, δεν ηρεμούσε ούτε με τη συνταγή των οδηγιών.Εμείς έπρεπε να ταξιδέψουμε με το λεωφορείο και μην έχοντας άλλη λύση το αφήσαμε στο διαμέρισμα. Εννοείται ότι μόλις ξύπνησαν τα ανίψια μου και τον είδαν, ήταν σίγουρο ότι πλέον αποτελούσε νέο μέλος στην οικογένεια. Έτσι οι σκέψεις για το που θα το χαρίζαμε όταν επιστρέφαμε ματαιώθηκαν ...

 
Ο γάτος βαφτίστηκε (δεν αφήναμε κατοικίδιο δίχως ονομασία) Μάκ και ήταν τόσο γλυκούλης που δεν γινόταν να τον εγκαταλείψουμε ή να τον χαρίσουμε. Έμεινε μαζί μας στην Αθήνα έξι χρόνια, μια από τις ωραιότερες χρονικές περιόδους της ζωής μας οικογενειακώς. Τα καμώματά του ήταν απίστευτα!Επειδή είχαμε και παπαγάλο, προσπαθούσε να σκαρφαλώσει καθημερινά στο κλουβί του. Κρυβόταν όταν έκανε καμιά ζαβολιά αλλά επανερχόταν με πολύ χαδιάρικο ύφος. Στο μεγάλο σεισμό του 1999 στην Αθήνα, ο Μακ είχε κρυφτεί στα πράγματα μια ντουλάπας που είχε το ρόλο της μικρής αποθήκης και δεν έβγαινε, μέχρι που ανέβηκε στο σπίτι ο Αντώνης για να δει τι κάνει και να τον φροντίσουμε. Πριν από κάθε μετασεισμό έκανε σαν τρελός...δεν ξέρω αν υπάρχει σχέση, αλλά είναι ένα γεγονός που το έζησα με κάθε λεπτομέρεια.

Αξέχαστο θα μας μείνει επίσης , εμένα και της αδερφής μου το δρομολόγιο για τον κτηνίατρο όπου αναγκαστικά πήραμε ταξί.Δεν θέλω να περιγράψω το ψάλσιμο του ταξιτζή...γιατί  δίναμε τόση σημασία σ' ένα γατί και το τρέχαμε στον γιατρό...αλλά σας αφήνω να το φανταστείτε.

Η πιο δυνατή ανάμνηση όμως του πολυαγαπημένου μας Μακ ήταν τότε που μας έκανε επίδειξη των καταδρομικών του ικανοτήτων και πήδησε από το μπαλκόνι στου 2ου ορόφου (ήταν σαν 3ος όμως λόγω δομής πολυκατοικίας) στον ακάλυπτο όπου βρισκόταν μια χαριτωμένη γατούλα!! Η προσγείωσή του ήταν σε ένα φυτό κακτοειδές. Εμείς πανικοβληθήκαμε και στην ιδέα μην μας πάθει κάτι ο γάτος τρέχαμε όπως δεν μπορεί να φανταστεί κανένας..Ήταν Σάββατο και ετοιμαζόμασταν με τη θεία μας για έξοδο,έτσι άλλη έτρεχε με τα μπικουτί στο κεφάλι, ο ανιψιός μου με τις κάλτσες όπως ήταν στο δωμάτιό του, άλλη με τη πιζάμα, άλλη με τη ρόμπα...μόνο σε ελληνικές ταινίες του "60 διαδραματίζονται τέτοιες καταστάσεις.

  

 

  Φωτ. Αυτό το χαριτωμένο γατάκι για πολύ καιρό πριν από λίγα χρόνια βρισκόταν στον σταθμό του Μοναστηρακίου.

 

Το 2000 ο Μακ για πρώτη φορά έπρεπε να μετακινηθεί στη γενέτειρα, γιατί επήλθαν αλλαγές στη ζωή όλων μας. Δεν θα ξεχάσω καθόλου εκείνο το ταξίδι καθώς και την προσπάθεια προσαρμογής του. Στο αυτοκίνητο τον είχαμε στο ειδικό καλάθι αλλά έκλαιγε (όπως λέμε.) και κάναμε μια στάση όπου τον πήρα (μαζί με το καλάθι) αγκαλιά μπροστά, εγώ. Είχαμε ξένη μουσική και έδειχνε ανησυχία, βάλαμε ελαφρά τραγούδια αλλά και πάλι δεν ηρεμούσε.Τελικά βγάλαμε όλο το ταξίδι με Στράτο Διονυσίου διότι μόνο έτσι ησύχασε ο Μακ!!

Όταν φτάσαμε στην Ανδραβίδα και είδε το φως του ήλιου, έβγαλε τα νύχια του (ποτέ δεν είχε αγριέψει τόσο) και ήταν φυσιολογική η αντίδρασή του στο άπλετο φως του ήλιου της Ηλείας αφού στο διαμέρισμα έξι χρόνια ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Κρύφτηκε ο γλυκούλης τότε για δυο μέρες κάτω από το κρεβάτι και με το ζόρι τον κατάφερα να εξέλθει. Έκτοτε παρέμεινε με τον Ανδρέα (τον μεγάλο μου αδερφό 1951-2019) που τον αγαπούσε πολύ. Όταν κατεβαίναμε στη γενέτειρα, ο Μακ πλέον είχε συνηθίσει το φυσικό του περιβάλλον. Τότε σκέφτηκα πόσο καλό κάνουμε που εγκλωβίζουμε τα ζώα σ' ένα διαμέρισμα!

Ο Μακ έζησε περίπου δέκα χρόνια.. Στη συνέχεια ήρθε νέο μέλος ο περίφημος Μπιλ (εικονιζόμενος στην κάτω φωτογραφία με το φυτό αράχνη και το κλήμα) που τον αγαπήσαμε πάρα πολύ. Κάθε πρωί κατά τις έξι και μισή πήγαινε έξω από την πόρτα του Ανδρέα και με συγκεκριμένο νιαούρισμα, ζητούσε το πρωινό του!!

Το καλοκαίρι όταν βρισκόμασταν στην Ανδραβίδα, αυτό το νιαούρισμα θα μου μείνει αξέχαστο..γιατί ενώ πολλές φορές έβγαινα να του δώσω εγώ φαγητό..δεν έδινε σημασία και επέμενε στον Ανδρέα.

Ο Μπιλ έφυγε λίγο πριν τον Ανδρέα μας...σαν να μην ήθελε να βιώσει αυτόν τον πόνο.

Υπάρχει και μια ακόμα μικρή ιστορία που συνέβηκε στον Παν (σύζυγος) το 1996 όταν ταξίδεψε από τη Σπάρτη για τη Λαμία με μετάθεση. Κατά τη διάρκεια που τοποθετούσε πράγματα στο αυτοκίνητο και φυσικά είχε αφήσει ανοιχτές τις πόρτες, ένα γλυκό πολύ μικρό γατάκι μπήκε και το ανακάλυψε μετά την Κόρινθο, όταν του εμφανίστηκε σχεδόν επάνω του την ώρα που είχε σταματήσει σε φανάρι. Εννοείται ότι ακολουθήθηκε όλο το διαδικαστικό της περιποίησής του..

Πάντως, όπου κι αν βρεθώ οι γάτες έρχονται κοντά μου και εμπλουτίζεται ο φιλικός μας κύκλος.

Συμβουλή μου για όλα τα ζωάκια προς όλους..

Τα αγαπάμε και τα σεβόμαστε, ακόμη κι αν δεν επιθυμούμε να τα έχουμε στον χώρο μας.

Καταδικάζουμε την κακοποίηση.

Δεν συγχύζουμε τις ανθρώπινες σχέσεις με αυτά..υπάρχει ο κύκλος των ανθρώπινων σχέσεων και ο κύκλος με τα ζωάκια μας.

 

Υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο με τίτλο " Το βιβλίο των γάτων" του Νίκου Δήμου, με τον οποίο επικοινωνούσε ο Ανδρέας, κάτι που μου επιβεβαίωσε  ο συγγραφέας το 2017 στην παρουσία του εν λόγω πονήματος το 2017.

 

Ανοίγοντας το βιβλίο διαβάζει ο αναγνώστης τον χαιρετισμό του πολυαγαπημένου αείμνηστου Οδυσσέα Ελύτη:

 

                                                                                                                            13.12.1977 

Aγαπητέ Δήμου,

                        Παλαιός φίλος εγώ και μελετητής

και συνομιλητής κεραμιδόγατων, καταλαβαίνω πόσο

τους έχεις ζήσει και αγαπήσει, πόσο τους έχει νιώσει,

Όλοι οι "τύποι" σου είναι αληθινοί και υπέροχοι.

Ζηλεύω που δεν αξιώθηκα ως τώρα να κάνω κάτι

ανάλογο γι' αυτά τα περήφανα και αυτάρκη πλάσματα.

Και μετά το δικό σου βιβλίο αυτό θα 'ναι δύσκολο

για να μην πω αδύνατον.

Να 'σαι καλά.Σ' ευχαριστώ και σε χαιρετώ

                    με όλη μου την αγάπη, Οδυσσέας Ελύτης

Τέλος παραθέτω ένα από τα ποιήματα του Νίκου Δήμου που εμπεριέχεται στο προαναφερόμενο βιβλίο.

Σελ. 17

                    ΜΟΥΨΗΣ

Στωικός σαν Ρωμαίος φιλόσοφος.

Ακίνητος ώρες, μέρες.

Με μιαν άλλη διάσταση στα μάτια.

Ούτε μία περιττή κίνηση

ούτε μία περιττή σκέψη.

Όταν οι άνθρωποι μιλάνε για ενδοσκόπηση,

για αυτοσυγκέντρωση, για περισυλλογή,

σκέφτομαι πάντα τον Μούψη,

συμπαγή και σωστό σαν θεώρημα.

Αγγελικη Πρεζα 27/01/2023 Μουσικη της Κυπρου στον Άστρα 92,8 - 105,3 με...

Κοσμικές ταβέρνες,χασαποταβέρνες, μπακαλοταβέρνες στην παλιά Αθήνα.

 Κοσμικές ταβέρνες,χασαποταβέρνες, μπακαλοταβέρνες στην παλιά Αθήνα.

 

Η λέξη ταβέρνα στην Αθήνα,με την δική της ξεχωριστή έννοια και τα χαρακτηριστικά που τη διακρίνουν, δεν είναι τόσο συχνή πλέον στο καθημερινό λεξιλόγιο..υπάρχει τάση αντικατάστασης από το εστιατόριο, το καφέ που είναι και εστιατόριο και άλλα καταστήματα εστίασης, όπως τα θέλει η νέα (όχι σε όλα ωραία) εποχή. Λίγο η οικονομική κρίση, λίγο η αντιγραφή ξένων προτύπων, λίγο η κρίση του ιού, οι αλλαγές διαδέχονται η μια την άλλη, σε όλους τους τομείς. Κάποιες καταστάσεις ήθελαν ανανέωση και κάποιες απλά θυσιάστηκαν στον βωμό των κρίσεων. Όπως και να 'χει, ας κρατάμε τις ανεκτίμητες εμπειρίες, τις εικόνες, τις αναμνήσεις κι ας τις παραδίδουμε μέσω αφηγήσεων προφορικών και γραπτών στα νέα παιδιά.Άλλωστε η ιστορία κινείται κυκλικά και επαναλαμβάνεται. Να μην ξεχνάμε ότι " τα πάντα ρει" σύμφωνα με τον Ηράκλειτο τον Εφέσιο, τον προσωκρατικό Έλληνα φιλόσοφο. 

Ευτυχώς που υπάρχουν νέοι άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν και επιχειρούν να δημιουργούν χώρους ευπρεπείς με παραδοσιακό ύφος. Ακόμη υπάρχουν και οι επιχειρήσεις που διατηρούν όσο περισσότερο μπορούν τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά σε όλη την Ελλάδα.

Το θέμα προέκυψε κοιτάζοντας κάποια χειρόγραφα με αναμνήσεις από τις υπέροχες πλακιώτικες ταβέρνες, το υπόγειο του κυρ Αλέκου στην οδό Μομφεράτου στου Γκύζη, καθώς και άλλα στέκια προσώπων του θεάτρου, των γραμμάτων, της πολιτικής, της γειτονιάς. Μου ήρθε στη σκέψη εκείνο το αυθεντικό και αγνό ύφος που βρισκόταν στη διακόσμηση, στον τρόπο σερβιρίσματος, σε όλο το σκηνικό των μαγαζιών. Η ζεστή ατμόσφαιρα που δεν υπάρχει στα νέα καταστήματα - εκτός ελάχιστων που αποτελούν εξαίρεση- όσο ακριβά είδη κι αν έχουν, όσο μοντέρνα σερβίτσια κι αν διαθέτουν. Ακόμη η ανεπανάληπτη προσωπική επαφή με τον ταβερνιάρη και τους σερβιτόρους που μόνο  στις ταινίες βλέπουμε.

Στη δεκαετία του '50 που αποτελεί την μεταπολεμική περίοδο, την περίοδο όπου η Αθήνα άλλαξε όψη..τότε που σημειώθηκαν καθοριστικά λάθη με επιπτώσεις που είναι αισθητές και σήμερα, ο αριθμός των ταβερνών δεν μπορούσε να υπολογιστεί. Οι κοσμικές ταβέρνες όπως μου έλεγαν οι θείοι μου ήταν περισσότερο για τη μουσική, γνωστή η αγάπη του κόσμου τότε για την κιθάρα αλλά και το μπουζούκι. Για να ακούνε ρεμπέτικα και πενιές της εποχής. Αυτοί οι χώροι με τα ξύλινα δοκάρια συνήθως έστρωναν λευκά λινά τραπεζομάντιλα. Η Πλάκα ήταν η πιο φημισμένη περιοχή για τέτοιου είδους ταβέρνες αλλά και καπηλειά. Κυρίως τις Απόκριες πού ήταν όλες στολισμένες με σερπαντίνες και κομφετί τα γλέντια κρατούσαν ως το πρωί,με κέφι και γέλια. Θεωρώ τύχη την ευκαιρία που είχα από παιδί να έρχομαι στην Αθήνα, να ζήσω το γραφικό κλίμα κι αυτό το είδος διασκέδασης.

Οι χασαποταβέρνες ήταν οι ταβέρνες στις γειτονιές όπου εκεί η βαρύτητα δινόταν στις γεύσεις. Είχαν για  σαγήνη, την ψησταριά σχεδόν στην είσοδο καταστήματος και φυσικά η ατμόσφαιρα μεθούσε ..πριν να πιουν την κεχριμπαρένια όπως έλεγαν την ρετσίνα ακόμη και σε τραγούδια. Οι μπριζόλες, τα παϊδάκια, τα γλυκάδια και τα κοψίδια γενικότερα όπως τα έλεγε ο λαός, έφερναν τους πελάτες που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στις ευωδιές κι ούτε στο κρασί αργότερα.

Το είδος της ταβέρνας που μου περιέγραφαν οι θείοι μου στην Αθήνα και ως παιδί μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι η μπακαλοταβέρνα γνωστή στις ελληνικές ταινίες.. Εκεί το ωράριο λειτουργίας είχε την εξής ιδιαιτερότητα..λειτουργούσε η ταβέρνα, όταν έκλεινε το μπακάλικο (σημερινό mini market). Τότε πήγαιναν, όσοι ήθελαν να απολαύσουν το καλό κρασί από τα βαρέλια που συνήθως ήταν στο υπόγειο. Βέβαια κρασί δίχως ωραίο, νόστιμο μεζέ δεν γίνεται. Εδώ οι γεύσεις ήταν αυθεντικές, χωρίς τις ακριβοπληρωμένες συνταγές και τους σπουδαίους σεφ. Τι άλλο από ελιές, τουρσί, ταραμά, φέτα και κεφαλοτύρι κατευθείαν από τον παραγωγό χωρίς καμιά αφαίρεση των λιπαρών...Μα μόνο αυτά;Όχι βέβαια, στην μεζεδοπαρέα ήταν η λακέρδα, η ρέγκα, οι σαρδέλες, κρεμμύδι χοντροκομμένο αλλά και σκόρδο.Πολλές φορές για τους πιο απαιτητικούς αλλά και καλοπληρωτές πελάτες υπήρχε κρέας από κονσέρβα κι αυγά τηγανιτά. Το κρέας το περνούσε λίγο από το τηγάνι ο ταβερνιάρης που το πρωί ήταν μπακάλης. Το κλείσιμο στις γεύσεις το έκανε ο χαλβάς όπου έριχναν κανέλα και λίγο λεμόνι..έτσι πήγαινε κάτω πιο ευχάριστο το τελευταίο ποτήρι.

Λέγεται από τους παλιούς Αθηναίους αλλά και γράφεται σε έντυπα αφιερωμένα στην Αθήνα, ότι ελάχιστες γειτονιές ήταν αυτές που δεν διέθεταν μπακαλοταβέρνες. Τις μπακαλοταβέρνες εκτός από τους γείτονες, τις υποστήριζαν και πολίτες από άλλες συνοικίες, αρκεί να είχαν τη φήμη του καλού κρασιού!!

Υπάρχουν σημερινοί επιχειρηματίες στον χώρο της εστίασης που ξεκίνησαν από τα μικρά υπόγεια ταβερνάκια, τα απλά καφενεία (σε άλλο αφιέρωμα), τα μπακάλικα.
 

Υπάρχουν κάποιοι χώροι που τιμούν το παραδοσιακό ύφος και αξίζει να τους επισκεπτόμαστε.

 

Σημ. Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακή πηγή χωρίς δικαιώματα.

Τα δρομάκια που διαβήκαμε

H ποίηση έρχεται ...όταν βλέπεις, ακούς, ονειρεύεσαι ..έτσι, δίχως καμιά προετοιμασία. Δημιουργείται επίσης κι όταν επιθυμεί κάποιος να γράψεις κάτι γι' αυτό που ζει ή έζησε. Εδώ δεν είναι τόσο απλή η γραφή..Γενικά,είναι οι ψίθυροι της ψυχής που γίνονται λέξεις, είναι οι λέξεις που έρχονται να περιγράψουν ή να παρουσιάσουν αινιγματικά ανθρώπινες ιστορίες.

Ακούγοντας μια ιστορία από  κάποια κυρία, που φθάνει τον αιώνα προέκυψαν τα παρακάτω λόγια. 

 

Τα δρομάκια που διαβήκαμε

 

Απάρθενοι τόποι

στη γραμμή ενός ζωοδότη ορίζοντα.

Χάραζε στα φωτεινά μάτια

όπου η νυχτιά αποχαιρετούσε.

Διαμαντένιες ψιχάλες οι στιγμές,

πότιζαν τα κυκλάμινα.

Στ' ανθισμένα νούφαρα που φάνταζαν στη λίμνη

ταξίδευαν τα όνειρά μας.

Η ηχώ της γαλήνης

εχθρικοί στοχασμοί για τον αγύρτη χρόνο.

Τα δρομάκια που διαβήκαμε,

φωτίζονται στων εποχών τα γυρίσματα

απ' τη λάμψη των όρκων.

Στα πεζούλια

μαζί με το κελάηδισμα των πουλιών,

τα αιθέρια ροδοπέταλα,

οι ποιητές ανακαλύπτουν τις λέξεις

που αναζητούσαν αιώνες.

 

Σοφία Δ. Αγραπίδη

Ιαν 2023

Περί ενσυναίσθησης.

Ενσυναίσθηση, 

ένας όρος που χρησιμοποιούμε και ακούμε συχνά στην καθημερινότητα. Μια λέξη που εάν της επιτρέψουμε να επαναπροσδιορίσει τον συναισθηματικό μας κόσμο, θα έχουμε προχωρήσει ένα βήμα μπροστά για μια πραγματικά, αρμονικότερη ζωή.

Είναι ελαφρώς υποκριτικό να συμπεριλαμβάνουμε στο λεξιλόγιό μας την ενσυναίσθηση -κάτι που γίνεται συχνά- αλλά να μην έχουμε κατανοήσει τι σημαίνει,πως πρέπει να λειτουργούμε σύμφωνα με την έννοιά της. 

Τι ονομάζεται ενσυναίσθηση;

Είναι μια ικανότητα η οποία μας κάνει να νιώθουμε τα συναισθήματα του συνανθρώπου μας, του ανθρώπου κάθε ηλικίας. Να αισθανόμαστε σαν να είμαστε εμείς οι ίδιοι στη θέση του όταν χαίρεται, όταν πονάει, όταν λυπάται κλπ. Τότε μόνο μπορούμε να κατανοούμε τις αντιδράσεις του, τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις καταστάσεις που προκύπτουν, τη συμπεριφορά του γενικότερα. Τότε καλλιεργείται περισσότερο και η δική μας συμπεριφορά, ο συναισθηματικός κόσμος.

Αν η συμπεριφορά μας στενοχωρεί κάποιον και το εκφράζει, πρέπει να αλλάξουμε συμπεριφορά.  Αν συνεχίζουμε σημαίνει ότι μας λείπει η ενσυναίσθηση. Κάπως έτσι συμβαίνει στα περιστατικά λεκτικής, συναισθηματικής, σωματικής βίας..Βασανίζουμε τον άλλο άνθρωπο (όποιος κι αν είναι) διότι δεν έχουμε την ικανότητα της ενσυναίσθησης, που θα μας φέρει στη θέση του ώστε να τον νιώσουμε (βέβαια σ΄αυτές τις περιπτώσεις κρύβονται και πολλά  άλλα προβλήματα, ψυχοπαθητικές προσωπικότητες..). Ο συναισθηματικός μας κόσμος γίνεται πιο πλούσιος αλλά απαιτείται δουλειά για να πούμε ότι έχουμε πραγματικά ενσυναίσθηση. Σύμφωνα με την ταπεινή μου άποψη , μέσα από την εμπειρία μου θα πρέπει να καλλιεργείται από το σπίτι και από το σχολείο. Αν γινόταν αυτό, δεν θα υπήρχαν τόσα περιστατικά βίας από ανήλικους.Πόσο δύσκολο είναι να κατανοήσει ένα παιδί, ότι τότε που ταλαιπωρεί (κοροϊδεύει,  χτυπάει και άλλα πολλά...) τον συνομήλικό του, τον μικρότερο ή μεγαλύτερο, αυτός στενοχωριέται, πονάει, πληγώνεται; Δυστυχώς όμως, η λέξη δεν υπάρχει στις οικογένειες αλλά ούτε στα σχολείο, καθόσον το μη υγιές σύστημα παιδείας, οδηγεί τα παιδιά στην απόκτηση βαθμών και γνώσεων που δεν προάγουν τη συναισθηματική και κοινωνική του υπόσταση.

Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που από τις πρώτες συμβουλές είχαμε το " να μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν" επεξηγώντας τη φράση. Με το πέρασμα των χρόνων διαπιστώνω ότι αυτό που ακούνε συχνά τα παιδιά είναι οτιδήποτε καλλιεργεί την εγωπάθεια..

Γεννήθηκα και ενηλικιώθηκα σε μικρή περιοχή, σε μικρές περιοχές έζησα κάποιο διάστημα..στο κοινωνικό σύνολο εκεί, η απουσία ενσυναίσθησης είναι πιο έντονη.Εδώ θα κάνω μια αναδρομή στα χρόνια όπου οτιδήποτε υπήρχε διαφορετικό, οι άλλοι (οι όμορφοι, οι λογικοί, οι έξυπνοι, οι φυσιολογικοί.....όλοι οι αχαρακτήριστοι δηλαδή) το περιγελούσαν. Έτσι δεκάδες άνθρωποι υπέφεραν (φοβίες, ένιωθαν κατώτεροι, σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούνταν στην αυτοχειρία) όχι γιατί ήταν προβληματικοί οι ίδιοι,  αλλά γιατί οι γύρω τους δεν διέθεταν ενσυναίσθηση, δεν διέθεταν συναισθηματικό κόσμο, ήταν οι αληθινά αμόρφωτοι!!Αυτό το χαρακτηριστικό κάποτε ήταν μαγκιά  ..να κοροϊδεύεις τον άνθρωπο που γεννήθηκε δίχως χέρι ή δίχως ακοή, τον ψυχοπαθή, τον τυφλό, αυτόν που οι σεξουαλικές του επιλογές ή εκ γενετής τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά, δεν ταίριαζαν με τους άλλους. Οι δήθεν μάγκες, δεν λογίζονται όλοι ψυχοπαθητικές προσωπικότητες γιατί τότε πρέπει να δικαιολογούνται όσοι κακοποιούν..

Είναι πάρα πολύ σημαντικό προκειμένου να ζούμε καλύτερα, αρμονικότερα, προκειμένου να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε πιο ομαλά στις εποχές των κρίσεων να ασχοληθούμε με την ενσυναίσθηση. Να την καλλιεργήσουμε στα παιδιά, που αποτελούν το μέλλον. Τι κόσμο θα δημιουργήσουν δίχως ενσυναίσθηση;

Δίχως γνώση των δικών μας συναισθημάτων βέβαια, δεν γίνεται να έχουμε ενσυναίσθηση.H ενσυναίσθηση, καθόσον συνδέεται άρρηκτα με την συναισθηματική μας νοημοσύνη και την εξέλιξη αυτής, βοηθά να διαχειριζόμαστε με ωριμότητα και ψυχραιμία τις ανθρώπινες σχέσεις σε κάθε επίπεδο. Εξασκούμε την υπομονή που έχει καλά αποτελέσματα για εμάς, για το σύνολο. Εξωτερικεύεται η ευαίσθητη πλευρά που έρχεται πιο κοντά στον όρο άνθρωπος. Άλλωστε ποιος είναι αυτός που δεν θέλει να τον κατανοούν οι άλλοι; (εξαιρούνται όπως προανέφερα άτομα με κλονισμένο ψυχικό κόσμο). 

 Πολλές φορές λέμε ότι αν δεν έχεις περάσει κάποιες καταστάσεις στη ζωή, δεν μπορείς να έρθεις στη θέση του άλλου..Ακριβώς και για αυτό (μαζί με άλλα) η ενσυναίσθηση δεν είναι ένας κανόνας ή ένα ρητό που το μαθαίνεις και ολοκληρώνεται εκεί η σχέση, αλλά σε όλη τη ζωή καλλιεργείται, σε όλη τη ζωή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις, νέους προβληματισμούς οι οποίοι για να αντιμετωπιστούν, απαιτούν ένα υγιή συναισθηματικό κόσμο, μια προσέγγιση μέσα από την αυτογνωσία μας.

Ας κάνουμε αυτή τη χρονιά μια νέα αρχή, βοηθώντας τα παιδιά να γνωρίσουν την ενσυναίσθηση, κάτι που δεν πετυχαίνει ο σκληρός υλικός κόσμος.  Μπορούμε σε συνδυασμό με την εποχή που ζούμε να τα βοηθήσουμε..Βέβαια πρώτα να προβούμε εμείς στην αυτοκριτική και στην αυτογνωσία!

Αυτονόητο ότι όσοι διακρίνονται από ενσυναίσθηση, δεν ταλαιπωρούν ούτε τα ζωάκια...

 

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

 Όσο καλύτερα γνωρίζεις τον εαυτό σου, τόσο περισσότερη υπομονή έχεις για αυτά που βλέπεις στους άλλους.  Erik Erikson

 Ο Έρικ Χομπουργκερ Έρικσον ήταν Αμερικανός αναπτυξιακός ψυχολόγος και ψυχαναλυτής γεννημένος στη Γερμανία, γνωστός για τη θεωρία του σχετικά με την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των ανθρώπων.

και

Μην κάνετε στους άλλους αυτό που θα θέλατε να κάνουν σ’ εσάς. Τα γούστα τους μπορεί να διαφέρουν από τα δικά σας. Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω

Ο Τζορτζ Μπέρναρντ Σω ήταν Ιρλανδός στην καταγωγή και υπήρξε κριτικός, δραματουργός και θεατρικός συγγραφέας, που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1925.

Υ.Σ Φωτογραφίες από διαδικτυακή πηγή, χωρίς δικαιώματα.

 

Σημ. Οι αναφορές μου κατά καιρούς σε θέματα ψυχολογίας πηγάζουν από την ενασχόλησή μου μέσω σεμιναρίων και σχετικής μελέτης, πολλά χρόνια.

"Ανάμνηση"-Αγγελική Πρέζα-Σοφία Αγραπίδη-"Anamnisi"-Official Music Video...