20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974. ΖΩ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΩ.

Αύριο ξεκινούμε για την πατρίδα, γιαλούς θε να περάσουμε και στεριά. Μαζί μας θέ να πάρουμε την ελπίδα ταχιά πώς θα μας έρθη κι ή Λευτεριά. Ευαγόρας Παλληκαρίδης 1938 -1957.

20 Ιουλίου του 1974

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, τις πόρτες σπάσαν οι οχτροί κι εμείς γελούσαμε στις γειτονιές, την πρώτη μέρα..

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, φωτιά μας ρίξαν οι οχτροί κι εμείς φωνάζαμε στα σκοτεινά, την τρίτη μέρα.. Γ. Σκούρτης.

Εις μνήμην όλων των ηρώων, ως ένδειξη τιμής των αγνοουμένων και των οικογενειών τους,καθώς και των προσφύγων,  στο όνομα ενός εκ των μεγαλύτερων αγαθών αυτού της Ελευθερίας...με το σπαραγμό κατά της προδοσίας....γράφω αυτό το αφιέρωμα, που αποτελείται από σκέψεις και κάποια αποσπάσματα από την πλούσια ύλη που έχω μελετήσει σχετικά με την πολύπαθη Κύπρο μας.

Στις 15 Ιουλίου του 1974 η τάξη στην Κύπρο καταλύθηκε από το  πραξικόπημα κατά του Μακαρίου...έτσι η Τουρκία θέλησε να "προστατέψει" του Τουρκοκύπριους κάνοντας μια "ειρηνική παρέμβαση" ώστε να επαναφέρει την τάξη....(κάκιστα παραμύθια)..τήρηση συμφωνιών ίσως και αιώνες πριν..

Από τις 18 Ιουλίου σε όλα τα αεροδρόμια της νότιας Τουρκίας, υπήρχε ιδιαίτερα έντονη κίνηση, κυρίως βέβαια στων Αδάνων.Την ίδια μέρα οι ξένοι τουρίστες κατόπιν οδηγιών των προξενικών αρχών τους, εγκατέλειψαν την Κύπρο. Όλα ήταν καλοσχεδιασμένα όπως γράφουν πολλοί εκ των πολεμιστών  που βρίσκονταν εκεί. Από τις 15 Ιουλίου ήταν έντονες οι φήμες για την επέμβαση των Τούρκων.

Δεν έχει σημασία πόσες χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες  εισέβαλαν παράνομα στη Μεγαλόνησο.Δεν έχει σημασία ούτε η λεπτομέρεια της απόβασης.Η ιστορία μαύρισε εκείνη την ημέρα. Η σημασία βρίσκεται στους 200.000 ανθρώπους που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, που έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα.Στους χιλιάδες νεκρούς και στους χιλιάδες αγνοούμενους....εκεί βρίσκεται η σημασία του πόνου. Οι κατακτητές έκαναν δική τους την ευλογημένη γη, τη βιομηχανία, τις τουριστικές εγκαταστάσεις.Η Τουρκία προσπάθησε να πείσει πως ήταν απολύτως έννομη η παρέμβασή της, σύμφωνα με τη συνθήκη Εγγυήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας.Μα ούτε στα χειρότερα παραμύθια δε δικαιολογείται κάτι τέτοιο...ένοπλη και έννομη παρέμβαση;

Από το πρωί, όλα τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν τις προετοιμασίες των Τούρκων, ενώ το ΒΒC προέβαλε και εικόνες από τον απόπλου, στις 17.30. Η αντίδραση σε Αθήνα και Λευκωσία παρέμεινε, από την ημέρα του πραξικοπήματος έως και την παραμονή της εισβολής, ανεξήγητα απαθής.Υπήρξαν, εξάλλου, και τα γεγονότα νωρίτερα, όπως των κρίσεων του 1964 ( οπότε οι Τούρκοι αντέδρασαν μόνο με αεροπορικούς βομβαρδισμούς) και του 1967 (όταν δεν προχώρησαν τελικά σε απόβαση, αφού όμως, οι όροι τους για αποχώρηση της Ελληνικής μεραρχίας έγινα δεκτοί). Παρά τις πληροφορίες, οι οποίες κατέφθαναν πλέον συνεχώς στο ΑΕΔ και την ΚΥΠ, η Αθήνα καθησύχαζε τη Λευκωσία. "ΚΥΠΡΟΣ.1974 Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ". Κωνσταντίνος Αλεξ. Δημητριάδης.

Υπάρχει Έλληνας  που θέλει να ζει ελεύθερος και ξέχασε την Κύπρο;

Ήμουν πολύ μικρή και δεν ξεχνώ την ώρα που έφευγαν λόγω της επιστράτευσης άνδρες από το χωριό μου.Δεν ξεχνώ τα δακρυσμένα μάτια προσφύγων που ήρθαν να φιλοξενηθούν. ...πρόσφυγας στην ίδια σου την πατρίδα!!!ότι πιο τρομερό. Δεν μπορώ να περιγράψω στο πρώτο μου ταξίδι στην πανέμορφη νησιωτοπούλα κόρη, τι συναισθήματα με κατέκλυσαν....όσο κατά την ξενάγηση...ούτε στιγμή δεν έλειψαν τα δάκρυα.

Η αγάπη μου για την Κύπρο είναι μεγάλη. Δεν υπάρχουν άλυτα ζητήματα....υπάρχουν ζητήματα που δεν επιθυμούν οι "μεγάλοι"του κόσμου να λύσουν.
ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ!!ούτε στην οικονομική λαίλαπα που δημιούργησαν, ούτε με την παρουσία του ιού στη ζωή μας (συμπληρώνω σήμερα 19 Ιουλίου 2022)!Η Κύπρος μένει πάντα στην καρδιά μας!

Η 2Η ΣΠΑΡΤΑΚΙΑΔΑ!!

Το ελληνικό καλοκαίρι χρωματίζεται από εκδηλώσεις πολιτισμού. Μία από αυτές θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο 22-23-24 Ιουλίου στην Ανδραβίδα. Είναι η 2η ΣΠΑΡΤΑΚΙΑΔΑ, η εκδήλωση του ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ "ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ", η οποία οργανώνεται από το Ν.Π.Δ.Δ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ -ΚΥΛΛΗΝΗΣ.Η ιστορική εξέλιξη της Ανδραβίδας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το άλογο.
Σας περιμένουμε όλους για κάποιες στιγμές ξεχωριστές.

Τα πανηγύρια ως παραδοσιακός ελληνικός κρίκος.

Το πανηγύρια είναι το σήμα κατατεθέν του ελληνικού καλοκαιριού, στις πεδιάδες, στα ορεινά μέρη, στα νησιά μας.

Πρόκειται για έναν πανάρχαιο θεσμό, που δίνει  ένα κλίμα ζωντάνιας στις μικρές κοινωνίες. Είναι το σπουδαίο γεγονός του καλοκαιριού σχεδόν σε κάθε μέρος, που όλοι το περιμένουν με χαρά, αφού δίνεται η ευκαιρία να συναντηθούν οι κάτοικοι της Ελλάδος με τους ξενιτεμένους, να διασκεδάσουν μέχρι το πρωί όλοι, να νιώσουν τη διαφορετικότητα από τη ρουτίνα του υπόλοιπου χρόνου, να τιμήσουν τον άγιο της ημέρας με όλα τα έθιμα που ακολουθεί η κάθε κοινωνία. Ότι και να σημαίνει για τον καθένα, το βέβαιο είναι πως τα πανηγύρια αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους κρίκους της παράδοσης. Σύμφωνα με λαογραφικές μελέτες, παλαιότερα η επίσημη εμφάνιση στα πανηγύρια ήταν απαραίτητη και μάλιστα σε κάποιες περιοχές σχεδόν μέχρι το 1950 -1955, ο τρόπος για να φτάσουν στον τόπο της γιορτής ήταν η μετακίνηση με τα μουλάρια. Ο αναβάτης ήταν πάντα περιποιημένος και φυσικά ήταν η μεγάλη ευκαιρία να ειδωθούν με τις ελεύθερες κοπέλες της περιοχής.

Τα πανηγύρια γενικά μπορούμε να τα χωρίσουμε, όπως έχει μείνει από παλιά, στο θρησκευτικό μέρος όπου ανήκει ο εσπερινός, ίσως ολονυχτία, αρτοκλασία και η λιτανεία της εικόνας που ακόμη και σήμερα σε αρκετές περιοχές πραγματοποιείται με άλογο. Ακολουθεί το ψυχαγωγικό μέρος, πάντα την παραμονή , ανήμερα αλλά μπορεί να έχει και μεγαλύτερη διάρκεια . Συνήθως οι αρμόδιοι φορείς οργανώνουν γλέντι με ζωντανή μουσική, βασικός πυλώνας για το χορό που ακολουθεί. Παλιότερα το τρίτο μέρος ανήκε στο εμπορικό -οικονομικό μέρος, με την έννοια της εμπορίας ζώων αλλά και τοπικών προϊόντων. Βέβαια και οι πάγκοι με τα παιχνίδια κατείχαν πολύ καλή θέση σε όλο το εορταστικό κλίμα. Σήμερα στο εμπορικό μέρος βρίσκονται οι πάγκοι με λογής -λογής εμπορεύματα.

Σχετικά με το θρησκευτικό μέρος, ακόμη και στην Αθήνα το τελετουργικό είναι ευλαβέστατο.

Όσο για τον ψυχαγωγικό τομέα νομίζω πως στις Κυκλάδες και στην Ήπειρο δεν έχει χαθεί αυτή η μοναδική γεύση της παράδοσης. Αυτός που αρχίζει το χορό, ο τρόπος που δένονται όλοι στον κύκλο, τα μουσικά όργανα, οι παραδοσιακές στολές και τόσα άλλα "υλικά" που νοστιμίζουν όσο τίποτα άλλο  στον κόσμο την υπέροχη συνταγή του ελληνικού πανηγυριού. Την παράδοση ακολουθούν οι Πόντιοι αλλά και στην Αράχωβα του Αγίου Γεωργίου. Σε αρκετές περιοχές έχει λίγο ξεφύγει  το θέμα από τον αρχικό του σκοπό και απλά είναι ένα γλέντι με τραγούδια μακριά από τα παραδοσιακά δεδομένα. Εδώ θέλω να τονίσω πως πανηγύρι που δεν γίνεται μνεία στα έθιμα και παρουσία όσων κατοίκων έχουν απομείνει οι οποίοι εκφράζουν τα παραδοσιακά τραγούδια ή γέροντες πρωτοχορευτές...είναι απλά μια χορευτική αντάμωση. Επίσης η παρουσίαση χορών της ελληνικής παράδοσης από συλλόγους ή ομάδες με γυναικεία εμφάνιση τύπου κολάν ή τζιν, είναι αντίθετη με τον σκοπό της εορτής.

Στον οικονομικό τομέα οι εμποροπανηγύρεις απαραίτητα πραγματοποιούνταν μια φορά το χρόνο.Η σημασία τους για τα μικρά μέρη καθώς και των ζωοπανηγύρεων είναι σπουδαία.Πολύ  παλιότερα και λιγότερο σήμερα υπήρχαν χωριά των οποίων οι κάτοικοι δεν είχαν τη δυνατότητα να προμηθευτούν διάφορα απαραίτητα είδη και έτσι περίμεναν την εμποροπανήγυρη. Σύμφωνα με τις πηγές όταν ο ελλαδικός χώρος βρίσκονταν υπό τον τουρκικό ζυγό, όπου οι συνθήκες το επέτρεπαν τα εμπορικά πανηγύρια γίνονται Αύγουστο ή Σεπτέμβρη. Σχετικά με την Πελοπόννησο αναφέρεται πως και την εποχή της Φραγκοκρατίας πραγματοποιούνταν μια ετήσια εμποροπανήγυρη. Γνωστό ήταν το πανηγύρι της Τεγέας. Απόλυτα περιγραφική είναι μια αναφορά του Μ.Τρανού, το 1961 ο οποίος γράφει "...τα μανιάτικα καραβάνια από τα πουλαρομούλαρα που ξεκινούσαν 10 και 20 ημέρες νωρίτερα για να φθάσουν στο χώρο της Τεγέας..".

Με την ευκαιρία του πανηγυριού πολλοί είχαν την ευκαιρία να αναζωπυρώσουν τις κοινωνικές τους σχέσεις αλλά και να προσπαθήσουν να κάνουν τα λεγόμενα συνοικέσια ή προξενιά, με σκοπό το γάμο μεταξύ κάποιων νέων που γνώριζαν. Σιγά σιγά από τη δεκαετία του '50, δεκαετία ορόσημο για πολλά θέματα, τα πανηγύρια άλλαξαν μορφή, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του '70. Ο εμφύλιος έφερε πολλές κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές διαφοροποιήσεις ....μοιραία και τα πολιτιστικά στοιχεία κλονίστηκαν.

Σήμερα όμως αν και βαδίζουμε σε δύσκολα μονοπάτια, διαπιστώνω μια προσπάθεια αναζωπύρωσης  των παραδοσιακών μας σημείων. Είμαστε φιλέορτος λαός, απλά για κάποια χρόνια θεωρήσαμε οπισθοδρομικά τα πολιτισμικά μας δεδομένα και δώσαμε έδαφος σε ό, τι κακόγουστο ξενόφερτο.Σε όσους Έλληνες προσπαθούν να κρατήσουν ψηλά την λαμπάδα της παράδοσής μας εύχομαι καλό υπόλοιπο καλοκαιριού, καλή επιτυχία στα πανηγύρια μας, στα οποία όσο μπορούμε πρέπει να τα ενώνουμε με τα στοιχεία που τους αξίζουν...απομακρύνοντας κάθε ίχνος κατώτερης εμφάνισης και συμπεριφοράς..

Το φωτογραφικό υλικό ανήκει σε διαδικτυακή αναζήτηση.

Ηλιοβασίλεμα στο Ιόνιο!

Το ταξίδι του ήλιου κατά το δειλινό, όπως αποτυπώθηκε από απλή φωτογραφική μηχανή, χωρίς καμία τεχνική παρέμβαση...από το πανέμορφο χωριό Κάστρο του Νομού Ηλείας, του Δήμου Ανδραβίδας -Κυλλήνης!ο ήλιος κρύβεται πίσω από την Κεφαλλονιά. Σ' αυτό το αφιέρωμα προτίμησα τις λίγες πληροφορίες για αυτό το λατρεμένο ανά τον κόσμο φαινόμενο...Έδωσα έμφαση στο φωτογραφικό υλικό, ως στιγμές χαλάρωσης και ονείρων!!

 

...Ηλιοβασίλεμα, φυσικό φαινόμενο...ή μαγική ώρα... Άπειροι καλλιτέχνες προσπαθούν ανά τους αιώνες να αποτυπώσουν τη μοναδική ώρα, που η μέρα κλείνει...το σούρουπο, το δειλινό, τη δύση, το ηλιοβασίλεμα ή το βασίλεμα απλά..

...ηλιοβασιλέματα γεμάτα αναμνήσεις..

...στον Άγιο Σπυρίδωνα ένα δειλινό...

...Ηλιοβασιλέματα της ζωής μας μετρημένα, σε κόκκους σκόνης κρυμμένα στον ωκεανό
Πως μου ανοίγετε τα μάτια τα θλιμμένα, πόσο με κάνετε γλυκά να τραγουδώ...

....ακρογιαλιές δειλινά....

..ένα δειλινό.....

απλά λίγοι στίχοι από τους άπειρους...

 

Κατά τη δύση ο Ήλιος κρύβεται κάτω από το δυτικό ορίζοντα. Είναι το αποτέλεσμα της Γης που γυρίζει. Στην πραγματικότητα όπως αναφέρεται στην αστρονομία, την αρμόδια επιστήμη, είναι η στιγμή στην οποία η άκρη του Ήλιου που ακολουθεί εξαφανίζεται κάτω από τον ορίζοντα.Την ώρα του βασιλέματος ο Ήλιος είναι μια διάμετρο κάτω από τον ορίζονται...λόγω τη ατμοσφαιρικής διάθλασης.

 

   

HMEΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

 

Ανατρέχοντας στον πολύτιμο θησαυρό της βιβλιοθήκης, εστίασα την προσοχή μου στο ράφι με τη σειρά των Ημερολογίων της Μεγάλης Ελλάδος, του Γεωργίου Δροσίνη. 

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ  ΤΗΣ  ΜΕΓΑΛΗΣ  ΕΛΛΑΔΟΣ, 1928.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΟΥΛΙΟΣ

Κάποιες παροιμίες για τον Ιούλιο.

 

- Τον αλωνάρη έβρεχε στον ποτισμένο τόπο.

- Τζίτζικας ελάλησε, μαύρη ρόγα γυάλισε.

- Της Αγιαμαρίνας σύκο και του Αϊλιά σταφύλι και τ’ Άγιου Παντελέημονα γεμάτο το μαντίλι.

 

 

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗς ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, 1932

ΤΟ ΝΕΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΣΕΙΟΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

 

Μεταφέρθηκε το Βυζαντινό Μουσείο από υπόγεια της Ακαδημίας στο σημείο που είναι σήμερα. 

Στο μέγαρο της Δουκίσσης της Πλακεντίας “όπου έζησε και απέθανεν επί της πρώτης βασιλείας

 του Όθωνος” η καταστάσα θρύλος δια την εκκεντρικήν της ζωήν Δούκισσα της Πλακεντίας 

Σοφία de Marbois (1785-1854) και όπου ήδρευον μέχρι τούδε τμήματα του  πυροβολικού Συντάγματος.

Γ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ.

 

 

 

 

 

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ  ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, 1935.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΕΡΡΙΚΟΣ ΤΖΩΡΤΖ

Ο ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΓΓΕΙΟΥ ΑΞΙΑΣ.  

Κάποιες σημειώσεις που μαρτυρούν πως την ιστορία την επαναλαμβάνουν...

 

.....ανέφερα εκείνα τα κεφάλαια των έργων εις τα οποία ασχολείται με το μεγάλο αίνιγμα της 

εποχής μας, με το γεγονός ότι αυξάνει η πενία συγχρόνως με την ανάπτυξιν της προόδου,

 το αίνιγμα το οποίον η Σφιγξ του πεπρωμένου θέτει εις τον πολιτισμόν και το οποίον, εάν

 δεν λυθή θα επιφέρη την καταστροφήν του πολιτισμού.

 

......ότι συγχρόνως με την υλικήν πρόοδον οι μισθοί αργούν να αυξάνουν ή μάλλον τείνουν 

προς ελάττωσιν, δεν δύναται να εξηγηθή διά της θεωρίας...

 

....πᾱν έδαφος που έχει μεν αξίαν, αλλά δεν εκμεταλλεύεται υπ’ ουδενός, αποτελεί δυνητικόν έσοδον..

 

 

To κομπολόι, κάθε χάντρα και μια ιστορία.

 

“ Μην βροντοχτυπάς τις χάντρες....”

 

Το κομπολόγι ή κομπολόι, για άλλους ένα διακοσμητικό αντικείμενο, για κάποιους κάτι ανούσιο

και για άλλους αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους.

Στους ήχους του κομπολογιού, μπορούμε να ακούσουμε τους αναστεναγμούς από τα βάσανα 

της ζωής, τους πόνους της χαμένης αγάπης, τις φωνές της χαράς και της επιτυχίας, το βουβό 

δάκρυ της ξενιτιάς και πολλά πολλά άλλα συναισθηματικά ταξίδια, που μόνο σε μαγικά σταυροδρόμια

ονειρικών σταθμών υπάρχουν.Το κομπολόι επίσης, σίγουρα εκπέμπει ένα μόνιμο ευχαριστήριο άσμα 

προς τον Αγάθωνα, τον Δημητριανάκη, τον Τσέρτο, αυτούς τους εξαιρετικούς εκφραστές του 

ρεμπέτικου αλλά και σημαντικούς συλλέκτες του. Χάντρα χάντρα..και η ιστορία του περνάει από 

δρόμους όπου οι ανθρώπινες στιγμές της καθημερινότητας, της γιορτής, της χαράς και της λύπης,

της περισυλλογής, συμπληρώνουν τις πολύχρωμες σελίδες της.Ουσιαστικά αποτελεί ένα παγκόσμιο 

λαϊκό αντικείμενο. 

 

 

Σύμφωνα με την έρευνα του ειδικού Τάσου Θωμαϊδη η ηλικία του φτάνει περίπου 

στα 2800 χρόνια και το σπουδαίο είναι πως διατηρεί την ανεξαρτησία του, αφού ανήκει σε όλο τον 

κόσμο χωρίς διακρίσεις σε εθνικότητες και κοινωνικές τάξεις. Ο εν λόγω ερευνητής, φίλοι αλλά 

και η γράφουσα καταλήγουμε στο ίδιο συμπέρασμα, πως δηλαδή όσο περισσότερο το γνωρίζει 

κανείς τόσο περισσότερο το ερωτεύεται. Η παράδοση, μας γυρίζει 2800 χρόνια περίπου πίσω, όταν 

στην Βόρεια Ινδία ένας μαθητής κάποιου πνευματικού διδασκάλου, δεν ήξερε να μετράει και έπρεπε

να κάνει 108 προσευχές.Ο δάσκαλος για να τον βοηθήσει, τρύπησε 108 κουκούτσια και τα πέρασε 

σ’ ένα σπάγκο δένοντάς τον στα δυο άκρα.Κάθε κουκούτσι αντιστοιχούσε σε μια προσευχή. Αυτό 

το κατασκεύασμα ονομάστηκε γιρλάντα και έτσι άρχισε ο πολυποίκιλος δρόμος, του κομπολογιού. 

Η γιρλάντα της προσευχής υπάρχει σχεδόν σε όλες τις θρησκείες του κόσμου. Κατά την παράδοση

 περί το 1000 μ.Χ και κατά άλλες πηγές πολύ πριν, στο Άγιο Όρος οι μοναχοί  έδεσαν σε ένα μάλ-

λινο σκοινάκι 103 κόμπους και στο σημείο που ενώνονταν οι δυο άκρες του  κρέμασαν ένα σταυρουδάκι. 

Αυτή την προσευχητική γιρλάντα την ονόμασαν δεητικό στεφάνι της Παναγίας αφού μέσω των κόμπων της έκαναν μόνιμή

 δέηση....κόμπο λέγει κει προέκυψε το κόμπολόγι.Το 1453 μ.Χ, την μαύρη αυτή χρονολογία ,κατά 

την υπουδούλωση οι Τούρκοι στρατιώτες κρατούσαν γιρλάντα προσευχής που  την ονόμαζαν 

Ντοουγιουμλού τεσμπίχ. Αυτή τη γιρλάντα αποτελούσαν 33 χάντρες και μια που ήταν κρεμασμένη 

σαν τελείωμα στα δυο άκρα όπου δένονταν το σκοινί. Οι χάντρες διακόπτονταν ανά 11 από 

ένα μικρό ροδελάκι, τον κόφτη.Έτσι ο προσευχόμενος είχε την ευκαιρία να σταματάει να λέει 

προσευχές στις 11 και στις 22 χάντρες.Όταν έλεγε τρεις προσευχές σε κάθε χάντρα, συμπλήρωνε 

τον αριθμό 99 όπου σύμφωνα με το Ισλάμ είναι οι χάρες του Αλλάχ. Οι στρατιώτες κρατούσαν

γιρλάντα από φτηνά υλικά ενώ οι αξιωματούχοι κεχριμπαρένια που είχε τον ρόλο της επίδειξης 

δυνάμεως και εξουσίας. Κατά την αρχαιότητα υπήρχε γιρλάντα από κρυστάλλους με την οποία 

μετρούσαν τις προσευχές στα Ελευσίνια μυστήρια.Αυτή η γιρλάντα ήταν περασμένη στο χέρι σαν 

βραχιόλι και δεν τη χρησιμοποιούσαν στα δάχτυλα, γι’ αυτό πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν θεωρείται 

ο πρόδρομος του κομπολογιού (βέβαια πάντα υπάρχει ένα ερωτηματικό). 

 

  

Οι Έλληνες γενικά, ως λαός εφευρετικός, ευαίσθητος και ανήσυχος πρόσθεσε στο τεσμπίχι (έτσι ονομαζόταν το

κομπολόι επί τουρκοκρατίας), τα δικά του χαρακτηριστικά. Έτσι αφήνετε το σκοινάκι κενό, ώστε

να μπορούν να παίζουν τις χάντρες, να τις χορεύουν και να τις στριφογυρνούν στα δάχτυλα. Το

όμορφο κατασκεύασμα σε κάθε κοινωνική τάξη έχει διαφορετικό ρόλο και σηματοδοτεί μύριες

καταστάσεις. Οι άνθρωποι της βιοπάλης, στις ελάχιστες στιγμές της ξεκούρασής τους κρατούσαν

και έπαιζαν το κομπολόι, ως τον τρόπο που τους χάριζε παρηγοριά. Οι ανεξάρτητοι, οι φιλελεύθεροι,

οι μπεσαλήδες, η ενταγμένοι στη “μάγκα, δηλαδή στην ένοπλη ανεξάρτητη ομάδα που πολέμησε τους 

Τούρκους, η οποία χαρακτηριζόταν από αντιεξουσιαστική φιλοσοφία αλλά ουσιαστική ανεξαρτησία,

οι χάντρες που ήταν περασμένες στο σκοινί... Συμβόλιζαν την αυτονομία και την μπέσα. Ίσως η κατά-

ταξη του κομπολογιού στην αρνητική λίστα να προήλθε από τους “δήθεν” και τους “ψευτόμαγκες”

οι οποίοι χτυπούσαν τις χάντρες για να δείξουν δύναμη, καθώς επίσης να κάνουν αισθητή την 

παρουσία τους. Τα χρόνια άλλαξαν, οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες διαφοροποιήθη-

καν....οι ψευτόμαγκες έπαψαν να κυκλοφορούν κι οι χάντρες δεν ακούγονταν, αντίθετα με τους 

ανθρώπους της βιοπάλης που μετρούσαν χάντρα -χάντρα τους καημούς τους. 

 

 

 

Οι κατασκευαστές των κομπολογιών, χρησιμοποιούσαν υλικά ανάλογα με τις απαιτήσεις των πελατών. Οι πλούσιοι 

ήθελαν υλικά αυθεντικά και ακριβά -επίδειξη πλούτου, οι συλλέκτες σπάνια, ο απλός λαός δεν 

έδινε σημασία στο υλικό αλλά στη χρήση. Στο βιβλίο “ΧΑΝΤΡΑ -ΧΑΝΤΡΑ ΤΡΑΓΟΥΔΩ” της

ΛΕ.ΦΙ.ΚΟ ( Λέσχης Φίλων Κομπολογιού) περιγράφεται η πολλαπλή δυναμική του αντικειμένου 

για το οποίο γίνεται λόγος.... Από προσευχητάρι και αγχολυτικό έως έργο τέχνης και ατραπός

δημιουργικής φαντασίας.Ανάλογα με την εποχή προσαρμοζόταν και η χρήση του κομπολογιού 

από τον άνθρωπο. Έτσι ρωγομετρούσαν, κρατούσαν, έπαιζαν το κομπολόι. Οι κεχριμπαρένιες

χάντρες δεν χτυπάνε, απλά αγγίζονται και στην βελουδένια υφή τους ανακαλύπτεις τα ταξίδια

της καρδιάς που δεν έκανες, τις ψυχές που έφυγαν αλλά παραμένουν κοντά σου, τα όνειρα που 

δεν σταματούν...σε αντίθεση με τις ευτελείς χάντρες οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από τους 

ανθρώπους του υπόκοσμου, για να κάνουν θόρυβο και έτσι να γίνεται αισθητή η παρουσία τους..

όμως αυτοί έμαθαν τις μετέπειτα γενιές να “παίζουν κομπολόι” γιατί επινόησαν το χτύπημα και 

όλα τα άλλα ακροβατικά του κομπολογιού, στα δάχτυλα. 

 

 

Σε καμιά περίπτωση το πανέμορφο

αντικείμενο, που ζωντανεύει στους συναισθηματικούς και ευαίσθητους χαρακτήρες δεν αποτελεί 

οιωνό του υπόκοσμου και δεν πρέπει να υποστηρίζεται αυτή η άποψη. Η αλήθεια είναι πως ανήκε 

στα παρεξηγημένα είδη όπως το μπουζούκι αλλά και το ρεμπέτικο. Εκτός από το προαναφερόμενο 

βιβλίο της ΛΕ.ΦΙ.ΚΟ οι πληροφορίες μου προέρχονται και από τα λεγόμενα δυο συγγενικών μου

προσώπων που αν ζούσαν θα ξεπερνούσαν τον αιώνα!!από αυτά τα πρόσωπα κληρονόμησα την αγάπη για το κομπολόι. Με κάποιους στίχους για το 

κομπολόγι, κλείνει αυτή η διαδρομή...

 

“ απ’ το κομπολόι μου λείπουν κάτι χάντρες και το καλοσκέφτηκα να κρεμάσω άνδρες...”

 

“θα πετάξω το ρολόι και θα πάρω κομπολόι, να μετράω τους καημούς και τους αναστεναγμούς..”

 

“μικρό κομπλογάκι μου σε είχα το μεράκι μου..”

 

“ πες μου κομπολογάκι μου, τον πόνο τον καημό σου..”

 

“ τα παλιά τα κουτσαβάκια σαν κρατούσαν κομπολόι..” 

 

Της ξενιτιάς ο πόνος

Ένα από τα πιο αγαπημένα μου ποιήματα που δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες στο περιοδικό Fractal.Αποτελεί ιδιαίτερο κομμάτι ψυχής!!



Την άμμο πλάι στη γαλάζια θάλασσα
μετρούσε με συντροφιά τον ήλιο
πριν το μούχρωμα του δειλινού απλώσει.
Νανούρισμα ακούγονταν ο παφλασμός
απ’ του θέρους τα απαλά κυματάκια,
που οι γλάροι ανεξευμένιστα λούζονταν
στους λευκούς αφρούς τους.
Αμέτρητοι οι κόκκοι της, τραγούδαγε
ο μπάτης χαϊδεύοντας τα ξανθά μαλλιά της..
μα η σκέψη της αιχμαλωτίστηκε
στης ξενιτιάς το μονοπάτι
που γεμίζει τα μάτια μ’ ολοκάθαρο δάκρυ
στης καρδιάς του φεγγίτη την άκρη.
Μια αχιβάδα στα χρώματα του μενεξέ
γδαρμένη απ’ τους βοριάδες,
σαν μια αόρατη ψυχή ξεπρόβαλε δίπλα
στην κόρη, δίνοντάς της μια συμβουλή
«με τις κλεψύδρες να μετράς τη χρυσαφένια άμμο,
στου ήλιου τα καμώματα που λάμπει από κι πάνω
τη δυνατή τη χαρακιά να δίνεις κάθε μέρα
στον πόνο αυτό της ξενιτιάς, μη μαραζώνεις άλλο».