Ένας ιερός τόπος, παγκόσμια γνωστός.Αναμφισβήτητα μια δάδα που παραμένει το άναμμα της ιστορίας, στο διάβα των αιώνων. Η Ολυμπία! μια νεράιδα που στέκει αγέρωχη ανάμεσα στα άπλετα δώρα της φύσης, της δυτικής Πελοποννήσου. Ο Κρόνιος λόφος την κρατάει στην αγκαλιά του και αυτή στεφανωμένη απ' τις ελιές, αναπνέει το οξυγόνο απ' τα πεύκα, μεθάει απ'' τα ποικίλα άνθη την άνοιξη, ονειρεύεται με τα πολύχρωμα φύλλα το φθινόπωρο, λούζεται στα νερά του ποταμού Αλφειού, πλένει τους λευκούς χιτώνες της στον ποταμό Κλαδέο.
Η ποιήτρια Καλλιόπη Δημητροπούλου που μεγάλωσε στην περιοχή, γράφει στο θησαυρικό ποίημά της ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ.
Ταξιδεύω στις ρίζες του χρόνου.
H Oλυμπία στο άρμα της,
γη του πάλλευκου χρώματος,
στο ιερό της Άλτεως
λαμπρύνει το φως της,
δώρημα στην ανάσα του κόσμου.
Ήταν γνωστή στην αρχαία Ελλάδα για το τρανό ιερό που ήταν αφιερωμένο στον Δία, τον πατέρα των θεών. Παρόλο που η θέση της δεν ήταν σε κεντρικό σημείο, είχε καθιερωθεί ως το πιο σημαντικό θρησκευτικό και αθλητικό κέντρο. Η Ολυμπία γέννησε τους Ολυμπιακούς αγώνες που πραγματοποιούνταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν του Δία. Οι αγώνες αυτοί από την αρχαιότητα έως σήμερα ακτινοβολούν παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, χαρακτηρίζονται δυνατές οι σχέσεις του τόπου, με τον Πέλοπα, το βασιλιά της περιοχής καθώς και με τον Αλφειό , έναν θεό των ποταμών.
Από το προαναφερόμενο ποίημα.
Αγγίζω τους κίονες,
σφυρηλατούμαι στο φως τους,
της ηλιόπετρας το θάμα φορώ.
Αγγίζω τους κίονες,
σφυρηλατούμαι στο φως τους,
της ηλιόπετρας το θάμα φορώ.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα στην Ολυμπία είναι πάρα πολλά και σημαντικά. Στους πρόποδες του Κρονίου λόφου έχουν ανακαλυφτεί τα παλαιότερα, σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μελέτες. Επίσης έχουν βρεθεί πολλά όστρακα, στο βόρειο πρανές του σταδίου.Στην περιοχή που βρίσκεται το Νέο Μουσείο καθώς και στην περιοχή της Άλτεως, βρέθηκαν ίχνη που μαρτυρούν κατοίκηση στις τρεις περιόδους της Εποχής του Χαλκού. Ένας τύμβος μεγάλων διαστάσεων, φαίνεται να κατασκευάστηκε στην Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδο (2800 -2300 π.Χ.).Τα πρώτα αψιδωτά κτίρια του οικισμού οικοδομήθηκαν , πάντα σύμφωνα με τις μελέτες των ειδικών, στην Πρωτοελλαδική ΙΙΙ περίοδο (2150 -2000 π.Χ).
Στις αρχαιολογικές μελέτες, αναφέρεται ότι τον 11ο π.Χ πλησίον της Ολυμπίας, εγκαταστάθηκαν οι Αιτωλοί και ίδρυσαν το κράτος της Ήλιδας. Η διαμόρφωση της Άλτεως άρχισε περί το 10ο -9ο αι. π.Χ. Η λατρεία πλέον του Δία γινόταν σ' αυτό το κυριολεκτικά πνιγμένο στο πράσινο, τοπίο. Αναφέρεται πως δεν είχαν στην αρχή, κτίρια ή άλλα οικοδομήματα. Ειδώλια στα οποία απεικονίζεται ο Δίας, σημειώνονται στην Γεωμετρική εποχή. Ο Ίφιτος ο βασιλιάς της Ήλιδας, ο Κλεοσθένης της Πίσας και ο Λυκούργος της Σπάρτης αναδιοργάνωσαν το 776 π.Χ αγώνες που τιμούνταν ο Δίας.Τα Ολύμπια έγιναν γνωστά στο παννελήνιο και τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια.
Τα στοιχεία των αφιερωμάτων μαρτυρούν πως η ανάπτυξη του ιερού άρχισε στην Αρχαϊκή εποχή και τότε κτίστηκαν τα μνημεία του ναού της Ήρας, του Πρυτανείου, του Βουλευτηρίου, των θησαυρών και του πρώτου σταδίου. Ο ναός του Δία, ένα μεγαλοπρεπές οικοδόμημα, κτίστηκε το 470 -456 π.Χ.
Είναι πάρα πολλά τα στοιχεία που αναφέρονται με λεπτομέρειες σε κάθε σπιθαμή της ευλογημένης γης.Γι' αυτό το αφιέρωμα, που αποτελεί φόρο τιμής σε όλους όσους βοήθησαν να διατηρηθεί αυτός ο τόπος καθώς επίσης στους Έλληνες και Φιλέλληνες όλου του κόσμου, θεωρώ πως δεν απαιτείται η λεπτομερής αναφορά στις μελέτες.
Η Γαλλική Επιστημονική Αποστολή στην Πελοπόννησο, με αρχηγό το στρατηγό N. J. Maison, πραγματοποίησε την πρώτη ανασκαφή στην Ολυμπία. Τότε ήρθε στο φως ένα τμήμα του ναού του Δία και μέρη από τις μετόπες που υπήρχαν σ' αυτόν.Πολλά απ' αυτά τότε, μεταφέρθηκαν στο Μουσείο του Λούβρου.Συστηματικά η έρευνα του ιερού ξεκίνησε το 1875 από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο.
Το πιο δημοφιλές άγαλμα που σχετίζεται με τον τόπο είναι αυτό στο οποίο απεικονίζεται ο Ερμής, ο οποίος στηρίζεται στον κορμό ενός δέντρου και κρατά στο αριστερό χέρι του το μικρό Διόνυσο. Λέγεται πως όταν γεννήθηκε ο Διόνυσος, ο Δίας προσπαθώντας να τον προστατέψει από την οργισμένη Ήρα, τον έδωσε στο Ερμή που του είχε εμπιστοσύνη,ώστε να τον μεταφέρει στις αδελφές της μητέρας του. Ουσιαστικά ο Πραξιτέλης που χρησιμοποίησε όλη του την τέχνη σ' αυτό το δημιούργημά του, δείχνει κάποια στιγμή ξεκούρασης στο ταξίδι. Κάποιοι λένε ότι στο χέρι που λείπει, ο Ερμής κρατούσε ένα τσαμπί σταφύλι που αποτελεί σύμβολο του Διονύσου και το έδειχνε στο θεό.
Συνεχίζοντας με στίχους του ως άνω αναφερόμενου ποιήματος.
Στα δωρικά τα μάρμαρα ανεμίζει
της θεάς η χρυσοποίκιλτη κόμη
αναριγά ο Ερμής και ο μικρός Διόνυσος
στ' ανάλαφρο χέρι του Πραξιτέλη.
Ο Τάκης Δημόπουλος ( 1898 - 1981) , στο βιβλίο του Η ΟΛΥΜΠΙΑ και ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ, γράφει: 'Το καθολικό νόημα και το βάθος της ουσίας της Ολυμπίας το δέχεται κανείς απ' την πρώτη στιγμή που θα βρεθεί σ΄ αυτή: η Ολυμπία, ως τοπίο, πρώτα -πρώτα διαποτίζει τον επισκέπτη μ' ένα βαθύτατο συναίσθημα μυστικής και απέραντης σιωπής".
" H Oλυμπία είναι ένας χώρος αυθύπαρκτος φυσικά περικλεισμένος στον ευατό του, ένα τέμενος. Η φυσική, όπως και η κρυφή της ιστορική αυτοσυγκέντρωση, ποτίζοντας τον άξιον επισκέπτη από απέραντη ευλάβεια, τον υποτάσσουνε στο μυστικό της κέντρο κι ύστερα σιγά σιγά ξανοίγουνε στα μάτια του ολοένα και πιο καθαρά την ιεραρχική διαβάθμιση, που εκφράζει η πλαστική συγκρότησή της".
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Το μεγαλείο του αρχαιολογικού χώρου έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την παρούσα κατάσταση στο χωριό.
Υ.Σ
Σχετικά με το χωριό το περασμένο καλοκαίρι δημοσιεύτηκε ένα δοκίμιό μου, στο οποίο εξέφραζα την ανησυχία μου για το μέλλον του, καθόσον εν μέσω τουριστικής περιόδου η ατμόσφαιρα από την έλλειψη κίνησης ήταν νεκρική.