Το παρόν κείμενο έχει ως σκοπό την ορθή πληροφόρηση, σχετικά με την κατηγορία (ρωμαϊκό ή σύγχρονο) που ανήκει το θέατρο της περιοχής των Ιαματικών Λουτρών της Κυλλήνης κατόπιν επίσημων στοιχείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας, καθώς επίσης κάθε αποφυγής διάδοσης εσφαλμένων πληροφοριών γενικά, επί του αναφερόμενου κτίσματος.
Η αρχή της διερεύνησης....
Πριν από αρκετά χρόνια φίλοι και γνωστοί στην περιοχή της γενέτειράς μου, ανέφεραν την ύπαρξη του ρωμαϊκού θεάτρου στου Λίτζι. Η αλήθεια είναι ότι απασχολημένη με διάφορα άλλα θέματα δεν είχα το χρόνο να δώσω την απαιτούμενη προσοχή σ' αυτό το ζήτημα. Η ευαισθησία μου για τις αρχαιότητες της Ελλάδας είναι μεγάλη και αποδεικνύεται έμπρακτα με την υπαγωγή μου ως μέλος σε σπουδαίο σχετικό φορέα καθώς επίσης με άλλες δραστηριότητες επ' αυτών. Έτσι είχα βάλει ως σκοπό μου να επισκεφτώ το συγκεκριμένο θέατρο. Πριν δυο χρόνια διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης του Νομού Ηλείας, έκαναν αναφορά στον καθαρισμό του πέτρινου ρωμαϊκού θεάτρου (επηρεασμένη από τα δημοσιεύματα το ανέφερα κι εγώ ως ρωμαϊκό σε κάποιο αφιέρωμα) στα πλαίσια του προγράμματος "Let' s do it Greece" από εθελοντική ομάδα που όπως διαπιστώνεται από το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύτηκε, κατά πλειοψηφία απαρτίζονταν από άτομα της Δημοτικής Αρχής του αρμόδιου Δήμου. Διαβάζοντας τα σχετικά άρθρα και με τις λίγες γνώσεις που διαθέτω γεννήθηκε η πρώτη μου απορία!
Πως ήταν δυνατόν να υπάρχει καθαρισμός σε αρχαιολογικό μνημείο χωρίς την παρουσία αρχαιολόγου ή ειδικού επί του θέματος;
Συνεχίζοντας τη διερεύνηση σε ειδικές πηγές σχετικά με τα υπάρχοντα ρωμαϊκά θέατρα στην Ελλάδα, διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε πουθενά καμιά αναφορά για θέατρο σ' αυτή την περιοχή.
Πριν από αρκετά χρόνια φίλοι και γνωστοί στην περιοχή της γενέτειράς μου, ανέφεραν την ύπαρξη του ρωμαϊκού θεάτρου στου Λίτζι. Η αλήθεια είναι ότι απασχολημένη με διάφορα άλλα θέματα δεν είχα το χρόνο να δώσω την απαιτούμενη προσοχή σ' αυτό το ζήτημα. Η ευαισθησία μου για τις αρχαιότητες της Ελλάδας είναι μεγάλη και αποδεικνύεται έμπρακτα με την υπαγωγή μου ως μέλος σε σπουδαίο σχετικό φορέα καθώς επίσης με άλλες δραστηριότητες επ' αυτών. Έτσι είχα βάλει ως σκοπό μου να επισκεφτώ το συγκεκριμένο θέατρο. Πριν δυο χρόνια διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης του Νομού Ηλείας, έκαναν αναφορά στον καθαρισμό του πέτρινου ρωμαϊκού θεάτρου (επηρεασμένη από τα δημοσιεύματα το ανέφερα κι εγώ ως ρωμαϊκό σε κάποιο αφιέρωμα) στα πλαίσια του προγράμματος "Let' s do it Greece" από εθελοντική ομάδα που όπως διαπιστώνεται από το φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύτηκε, κατά πλειοψηφία απαρτίζονταν από άτομα της Δημοτικής Αρχής του αρμόδιου Δήμου. Διαβάζοντας τα σχετικά άρθρα και με τις λίγες γνώσεις που διαθέτω γεννήθηκε η πρώτη μου απορία!
Πως ήταν δυνατόν να υπάρχει καθαρισμός σε αρχαιολογικό μνημείο χωρίς την παρουσία αρχαιολόγου ή ειδικού επί του θέματος;
Συνεχίζοντας τη διερεύνηση σε ειδικές πηγές σχετικά με τα υπάρχοντα ρωμαϊκά θέατρα στην Ελλάδα, διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε πουθενά καμιά αναφορά για θέατρο σ' αυτή την περιοχή.
Οι απορίες αυξάνονται...
Το καλοκαίρι του 2016 επισκέφτηκα τη συγκεκριμένη τοποθεσία για πρώτη φορά με φίλους από την περιοχή και έμαθα ότι δίνονταν παραστάσεις σ' αυτό το θέατρο με την πιο πρόσφατη περίπου 30 χρόνια πριν. Διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε κάποια επιγραφή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με την ένδειξη "Ρωμαϊκό Θέατρο". Αντίθετα σε περιφραγμένο χώρο με αρχαιολογικά ευρήματα που βρίσκονται λίγα μέτρα πριν, σχετική επιγραφή πληροφορεί τους επισκέπτες ότι πρόκειται για τα "Ρωμαϊκά Λουτρά". Αυτή ήταν η δεύτερη απορία μου γιατί γνωρίζω το ανεκτίμητο έργο της αρχαιολογικής υπηρεσίας και τον προσωπικό αγώνα που κάνουν οι υπεύθυνοι. Η απουσία της ανάλογης επιγραφής ήταν αισθητή και κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου.Την ίδια απορία είχε εκφράσει και το ζευγάρι των γαλλοκαναδών ιστορικών που ήταν μαζί μου τότε. Την ίδια απορία εξέφρασαν και γερμανοί τουρίστες που βρίσκονταν εκεί τον περασμένο Αύγουστο.
Εκτός της κοινής μας απορίας και της προσωπικής μου έκπληξης "από τη μια τα δημοσιεύματα του 2015 για το "Πέτρινο Ρωμαϊκό Θέατρο" και από την άλλη καμιά σχετική ενημέρωση από την αρμόδια υπηρεσία",υπήρχε η επίσης κοινή διαπίστωση της επικίνδυνης κατάστασης όπου βρίσκεται το κτίσμα στο οποίο οδηγεί ένα μονοπάτι πρόσφατα καθαρισμένο από μηχανήματα όπως διαπιστώσαμε. Είναι δυνατόν να οδηγεί μονοπάτι σ' ένα επικίνδυνο κτίριο δίχως την ύπαρξη σχετικού φράχτη ή έστω μιας σχετικής προειδοποίησης;Είναι δυνατόν να μην υπάρχει σχετική επιγραφή με την ονομασία του υπάρχοντος κτίσματος από τον φορέα όπου είναι αρμόδιος;
Για την ιστορία...
Στην έρευνά μου ένας γνωστός από το Βαρθολομιό με ενημέρωσε ότι κάποιος Έλληνας της Μικράς Ασίας που είχε έρθει με το διωγμό του 1922 στη Γλύφα, είχε ανακατασκευάσει το όμορφο θεατράκι στα Λουτρά στη θέση προϋπάρχοντος ρωμαϊκού.Την πληροφορία αυτή διάβασα στο Ιστορικό Χρονικό (1922-2000), έρευνας -συγγραφής του κ.Νίκου Αντ. Δεμερτζή, Καθηγητή -Συμβούλου Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι η οικογένεια Κωνσταντινίδη αναχωρεί από τον Πόντο το 1923 και φτάνει στη Γλύφα η μητέρα με τα πέντε παιδιά της, αφού ο πατέρας πέθανε κατά τη μετάβαση. Ο Παύλος Κωνσταντινίδης, ένα εκ των τέκνων γύρω στο 1960 προχώρησε στην παραπάνω ανακατασκευή.
Η ουσία βρίσκεται στην παρούσα κατάσταση.
Προς διευκρίνιση του θέματος απέστειλα σχετικό αίτημα προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, όπου και έλαβα άμεση απάντηση. Αναγράφω το σχετικό απόσπασμα καθόσον δεν θεωρώ ορθό να δημοσιεύσω το συγκεκριμένο έγγραφο.Είμαι όμως διαθετειμένη σε προσωπικό επίπεδο να το παρουσιάσω όπου χρειαστεί.
ΘΕΜΑ: " Ρωμαϊκό θέατρο περιοχής Λίτζι".
ΣΧΕΤ : H από 22.08.2017 επιστολή σας.
" Σε συνέχεια της ανωτέρω επιστολής σας, που αφορά στο θέμα, σας γνωρίζουμε ότι από έρευνα που διενεργήθηκε στο αρχείο της Υπηρεσίας μας δεν προέκυψε κανένα στοιχείο σχετικά με την ύπαρξη στη θέση του υφιστάμενου σήμερα σύγχρονου θεάτρου στην περιοχή Λίτζι ενός προγενέστερου ρωμαϊκού θεάτρου, ενώ κανένα κτηριακό κατάλοιπο που να επιτρέπει την όποια σχετική ταύτιση δεν είναι ορατό σήμερα στο χώρο".
Στην επόμενη παράγραφο αναγράφεται η σχετική με την οποία η ευρύτερη περιοχή γύρω από τα ερείπια του μεγάλου ρωμαϊκού λουτρικού συγκροτήματος αποτελεί κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο (ΦΕΚ 892/Β/26.05.1999). Το γεγονός αυτό επιτρέπει τον έλεγχο της εν λόγω Υπηρεσίας στην οποιαδήποτε επέμβαση στην περιοχή ώστε να εξασφαλισθεί η διατήρηση τυχόν νέων στοιχείων του μέλλοντος.
Τέλος η Υπηρεσία διευκρινίζει πως "η κακή κατάσταση διατήρησης του υπάρχοντος σήμερα σύγχρονου θεάτρου δεν αποτελεί αρμοδιότητα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας".
Ειλικρινά εκφράζω τη λύπη μου όχι για την αγνωσία...αλλά για το γεγονός της έλλειψης ενεργειών προς τις αρμόδιες υπηρεσίες αυτών που παρουσιάζονται ως ειδικοί, ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις για θέματα με τα οποία ασχολούνται.Άλλο ρωμαϊκό θέατρο και άλλο σύγχρονο.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν χαρακτηρίζεται η εγκατάλειψη του θεάτρου που θα μπορούσε να αποτελεί τόπο πολιτιστικών εκδηλώσεων κατά τη θερινή περίοδο για το Δήμο μας.Επίσης ανεξάρτητα εάν ίσως καταστράφηκαν ρωμαϊκά ευρήματα, ένας Έλληνας που έζησε την προσφυγιά δημιούργησε μια νέα πολιτιστική κληρονομιά, γεγονός που πρέπει να μας εμπνέει το μεγαλύτερο σεβασμό αυτού του χώρου.
Τέλος ότι και να φταίει για την υφιστάμενη κατάσταση του θεάτρου, για λόγους αποφυγής ατυχημάτων αναγκαιούν κάποια μέτρα ασφαλείας καθώς και η πληροφοριακή πινακίδα, ως την ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στους εκατοντάδες έλληνες και ξένους τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή.
