Οι ουρανοί ευφραίνονταν.
Πως περίμενε τούτες τις Άγιες μέρες, που μοσχοβολούσαν ζυμωτό ψωμί, καρύδια, μέλι , κανέλλα! Μέρες οι οποίες σηματοδοτούσαν την απαρχή ενός νέου τρόπου σκέψης γιατί όπως έλεγε, "σε λίγες μέρες μαζί με τον Χριστούλη, γεννιόμαστε πάλι κι εμείς, η ψυχή μας καθαρίζει από τα αγκάθια και γεμίζει από τα ανθοπέταλα της αγάπης".
Στο σπίτι έστρωνε τα απλάδια δηλαδή τα υφαντά χαλιά, με τα περίτεχνα σχέδια, όπου κυριαρχούσαν τα φούξια τριαντάφυλλα και μια παρέα από νεράιδες με μαγευτικά χρωματιστά φορέματα. Τα στολίδια από τα χρυσαφιά χαρτόνια, οι καμπανούλες, τα αγγελάκια, τα αστέρια, μαζί με τα λαμπιόνια στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, που ήταν κορυφή από κυπαρισσάκι, αποτελούσαν μια ελπιδοφόρα ανάσα, την υποδοχή του Μεγάλου Γεγονότος, της Άγιας Νύχτας. Το αστέρι του δέντρου ήταν αγορασμένο από το Μινιόν, το μεγάλο κατάστημα της Αθήνας και το αποθήκευε κάθε χρόνο με μεγάλη προσοχή. Το ίδιο και η Φάτνη, στην οποία τοποθετούσε βαμβάκι και λίγα άχυρα, για να είναι ζεστά, συμβολίζοντας τη θαλπωρή της. Στο τραπέζι το βυσσινί βελουδένιο τραπεζομάντηλο, συμπλήρωνε την εορταστική διακόσμηση.
.jpg)
Έβγαιναν οι καλές (οι επίσημες) πιατέλες, με τα χριστουγεννιάτικα σχήματα που είχε φέρει από την Αθήνα, όταν πήγαινε στον αγαπημένο της αδερφό, και γέμιζαν με κουραμπιέδες σε σχήμα μισοφέγγαρου που ήταν γεμάτοι από αμύγδαλο, καθώς και με δίπλες όπου το μέλι με την κανέλλα τις καθιστούσε σαν το πιο γλυκό όνειρο. Δίπλα ήταν ένας ασημένιος δίσκος με τριών ειδών λικεράκια και τα ποτηράκια τους, για να κερνάει τις γειτόνισσες που πέρναγαν. Τι ευωδίες Θεέ μου!!Όσο για το Χριστόψωμο, που φούρνιζε στον ξυλόφουρνο της αυλής; Άφησε σε όλους, όσους το είχαν δοκιμάσει, γεύση που δεν αλλοιώνουν οι δεκαετίες.
Ετοίμαζε τα καλούδια για να είναι γιορτινό το τραπέζι μας, όπως έλεγε καθόσον μπορεί να μας χτυπήσει κανείς που δεν θα 'χει, την πόρτα. Πόσο θεάρεστη σκέψη μα και επιθυμία!!Να μοιραστεί, με κάποιον που δεν θα 'χει, χωρίς η ίδια να ζει με άνετη οικονομική κατάσταση. Κι όμως, σ' αυτά τα σπίτια ο Χριστός γεννιέται!! Ακόμη και σήμερα! Γεννιέται και μοιράζει αφειδώλευτα σταγόνες από θαύματα που πολλές φορές, δεν τα αντιλαμβανόμαστε διότι τα θεωρούμε δεδομένα.Την παραμονή το πρωί αφού περίμενε τα παιδιά για να περάσουν να ψάλουν τα κάλαντα, πήγαινε στον κήπο και ετοίμαζε την ανθοδέσμη για το βάζο (ανθοδοχείο). Δίχως λουλούδια , δίχως τα κουκουνάρια που έβαψα ασημί και χρυσαφιά, δίχως λίγα κλαδιά μυρτιάς, πως;'Eτσι; Απόψε είναι η Άγια Νύχτα, απόψε θα καθίσουμε στην αναμμένη σόμπα και το καντήλι δεν θα το σβήσουμε, απόψε θα ακούσουμε τους Αγγέλους που θα ψάλουν:
Ἡ Παρθένος σήμερον, τὸν ὑπερούσιον τίκτει,
καὶ ἡ γῆ τὸ Σπήλαιον, τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει.
Ἄγγελοι μετὰ Ποιμένων δοξολογοῦσι.
Μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι.
Δι᾿ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη, Παιδίον νέον,
ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.
Θα τραγουδήσουμε την Άγια Νύχτα, που τραγουδούν οι Χριστιανοί σ' όλο τον κόσμο και θα Του υποσχεθούμε ότι θα προσπαθούμε να ακολουθούμε τον δρόμο της αληθινής αγάπης , για την οποία Γεννήθηκε. Μια προσπάθεια, μια ταπεινή προσφορά, ένα μικρό αντιχάρισμα για τα αιώνια δώρα Του.
Σπάνια ήταν η εσωτερική πληρότητα που σεργιανούσε εκείνη η νυχτιά, μπροστά από την ξυλόσομπα με τις δυο γάτες, να κάθονται κουλουριασμένες στη φλοκάτη. Ο πατέρας μιλούσε για τα παιδικά του Χριστούγεννα, τότε που η φτώχεια δεν επέτρεπε τα μεγάλα όνειρα, αλλά οι άνθρωποι διέθεταν τη μεγαλοψυχία την οποία στέρησε ο μετέπειτα πολιτισμός... Επίσης γνώριζε απίστευτες ιστοριούλες με Καλικάντζαρους, που προκαλούσαν γέλιο και τρόμο. Κυρίως όταν στο σημείο που παρουσίαζε τη μεγάλη τους σκανταλιά, πεταγόταν κάποια σπίθα απ' τα κούτσουρα, που δημιουργούσε άμεσα πανικό. Η μάνα δεν έπαυε εκτός από τις δικές της εμπειρίες, να αναφέρεται στα χριστουγεννιάτικα διηγήματα και τα παραμύθια, των γνωστών της λογοτεχνίας. "Το κοριτσάκι με τα σπίρτα", την "Ιστορία των Χριστουγέννων" του Κ. Ντίκενς, "Στο Κάστρο το Χριστό" του Αλ. Παπαδιαμάντη, "Την παραμονή των Χριστουγέννων" του Φ. Κόντογλου, το "Το Θείον Όραμα" από τον Καρκαβίτσα και άλλους λόγιους. Ταπεινή κι απλή, αλλά μεγαλειώδης σε συναισθήματα ήταν η ατμόσφαιρα μέσα στο μικρό σπίτι. Έξω, τα παραδεισένια άνθη, η λεμονιά, η πορτοκαλιά, η μανταρινιά δεν σταματούσαν να σκορπούν το άρωμά τους σε κάθε εποχή.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, άρχιζαν να αποκοιμιούνται στα σκαμνάκια και στις καρέκλες που κάθονταν κι έτσι πήγαιναν για ύπνο, διότι θα ακολουθούσε το χάραμα με τη Θεία Λειτουργία. Κατά τις πέντε το πρωί, οι ουρανοί (ο πληθυντικός δάνειο από τη λογοτεχνία, για έμφαση) να έμοιαζαν να ευφραίνονται από τη μελωδία των γλυκόλαλων καμπάνων, που θύμιζαν πως ο Χριστός γεννήθηκε κι όλοι μαζί στην εκκλησιά θα τιμήσουμε αυτό το σωτήριο γεγονός. Είχε διδάξει στα παιδιά να κοιτούν ψηλά. Έτσι και σε κάθε χριστουγεννιάτικο χάραμα, κοιτούσαν και θαρρείς πως το υπέρλαμπρο Αστέρι τους έκλεινε το μάτι, γεμάτο υποσχέσεις για όμορφη χρονιά.
Οι τηγανίτες κάθε χρόνο στέκονταν σε ένα μικρό ταψάκι στα κεραμίδια, διότι έπρεπε να γλυκαίνουμε τους Καλικάντζαρους, για να μην προλάβουν να κάνουν το κακό, στη γη. Άλλωστε αυτός ήταν ο σκοπός τους. Σκαρφίζονταν ότι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Είναι αλήθεια, ότι και οι άνθρωποι εκείνες τις ημέρες βολεύονταν, διότι τα λάθη και τα πάθη τους, τα απέδιδαν στα κακιασμένα αυτά Στοιχειά. Ήταν η καλύτερη δικαιολογία.
Η παραμονή της Πρωτοχρονιάς ήταν υπέροχη, με αστεία, με σχέδια για το άμεσο μέλλον, με γλυκίσματα στο πορτόνι, για την υποδοχή του Νέου Έτους. Όσο για ανήμερα, αποτελούσε μια μέρα πολύ χαρούμενη, καθόσον μπορούσαν όλοι να ασχοληθούν με ότι τους άρεσε, έτσι ώστε να ασχολούνται μ' αυτό όλο τον χρόνο.Πόσο αθώες συνήθειες, αγνή ομορφιά.
Όλες τις μέρες οι πιατέλες με τα παραδοσιακά γλυκά ήταν γεμάτες και τα εδέσματα ήταν εξαιρετικά διότι διέθεταν την αυθεντικότητα σε υλικά και τρόπο μαγειρικής. Ποιος να συγκρίνει το φαγητό στην ξυλόσομπα και το ψωμί, τα ψητά στον ξυλόφουρνο;
Για τα Θεοφάνεια, το σπίτι και η αυλή καθαρίζονταν πολύ καλά πάλι, διότι για τον αγιασμό πρέπει να είναι όλα πεντακάθαρα , με πρώτιστο την ψυχή μας, έλεγε..
Ο παπάς με την αγιαστούρα του, ήταν η ελπίδα για να φύγουν οι Καλικαντζαραίοι, όπως έλεγαν τότε. Έτσι για ακόμη μια φορά το έργο τους έμενε λειψό, αφού δεν είχαν προλάβει να το ολοκληρώσουν.
Την παραμονή, γύρω στα μεσάνυχτα , λέγανε ότι ανοίγουν οι ουρανοί κι όποια ευχή αν κάνουμε, θα πραγματοποιηθεί. Έτσι περιμέναμε με ανυπομονησία και εσωτερική γαλήνη, να δούμε τον ουράνιο οιωνό.
Με την εορτή του Άη Γιάννη, ολοκληρώνονταν ένας ακόμη εορταστικός κύκλος. Το δέντρο ξεστολίζονταν, τα χριστουγεννιάτικα έμπαιναν σε ένα κουτί και αποθηκεύονταν στην ντουλάπα για να περιμένουν..Η μεγαλύτερη ευχή που έλεγε ήταν "και του χρόνου πάλι όλοι με υγεία και χαρά (εννοούσε την εσωτερική ευφροσύνη που δεν σχετίζεται με τα πολλά υλικά αγαθά)".
Στην ευχή τα παιδιά δεν έδιναν πολύ σημασία, γιατί η απώλεια δεν είχε τόσο μεγάλη διάσταση στη σκέψη και στην ψυχούλα τους. Η αθωότητα εκείνης της εποχής, που σήμερα έχει αλλοιωθεί αρκετά λόγω της επέμβασης του διαδικτύου στη ζωή, τα καθιστούσε όλα δεδομένα.
Είναι οι έννοιες και οι καταστάσεις που αξιολογούμε μεγαλώνοντας, έτσι όπως έρχεται εκ του φυσιολογικού η συναισθηματική, νοηματική , η εξέλιξη του ανθρώπου γενικότερα.
Οι ουρανοί ευφραίνονται και θα ευφραίνονται όσο υπάρχουν ψυχές που πιστεύουν στη δύναμη που χαρίζουν, όσο υπάρχουν πρόσωπα που κάθε πρωί ευγνωμονούν, όσο υπάρχουν αυτοί που ξέρουν να πνίγουν τη στενοχώρια και να σκορπούν χαρά, όσο υπάρχουν άνθρωποι που μοιράζονται όχι από το περίσσευμα αλλά από το λίγο, απ' το υστέρημά τους.
Εύχομαι χαρούμενα Χριστούγεννα με όλα τα αγαθά που καλλιεργούν τον εσωτερικό μας κόσμο, διότι αυτός είναι η βάση, το κίνητρο για τις πράξεις και τα έργα μας.
Σοφία Δ. Αγραπίδη
Υ.Σ Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακή πηγή, χωρίς δικαιώματα.
Το κείμενο, παρουσιάζεται όπως προέκυψε, δίχως καμιά επιμέλεια ή διόρθωση. Δεν χρησιμοποιώ λογοτεχνικούς όρους , για τα γραφόμενά μου φίλοι μου, διότι βρίσκομαι στην αρχή ακόμη...κι ας έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που γράφω και δημοσιεύω.
.jpg)
