Απόγευμα στον Άγιο Χαράλαμπο στο Πεδίον του Άρεως.

 Στο παρόν κείμενο, ένα  μικρό θρησκευτικό ταξίδι.

Ο Άγιος Χαράλαμπος ή Χαραλάμπης, είναι ο ένας από τους δυο γραφικούς ναούς που βρίσκονται στο Πεδίον του Άρεως. Αποτελεί μια από τις ενορίες της περιοχής του Γκύζη (Γύζη) που εκτείνεται έως τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Σύμφωνα με τις σχετικές πηγές, χτίστηκε κάπου στο 1929 και είναι διακοσμημένος με αγιογραφίες του αείμνηστου Φώτη Κόντογλου (1955), που αποτελούν δωρεά του εφοπλιστή Αδαμάντιου Χατζηπατέρα.

Ο ναός λειτουργεί κανονικά όπως κάθε ενοριακός ναός και κατά καιρούς τελούνται παρακλήσεις, ευχέλαιο, ομιλίες καλ.

Για τη χειμερινή περίοδο είναι ανοιχτός κάθε απόγευμα από τις 16.30 έως τις 18.30.

Αποτελεί μια νότα ηρεμίας και κατάνυξης ο εσωτερικός του χώρος, για τους επισκέπτες του πάρκου καθώς και μια αίσθηση ότι βρίσκεται κανείς εκτός των τειχών της πόλης, ο εξωτερικός του χώρος. 

Σήμερα, βρέθηκα δίχως να το έχω προγραμματίσει εκεί και είχα την τύχη να παρακολουθήσω την Ιερά Παράκληση υπέρ υγείας, προς τον Άγιο Νικηφόρο τον Λεπρό. Παρόλο που γνωρίζω αρκετές πληροφορίες, ομολογώ ότι δεν γνώριζα γι' αυτόν τον Άγιο. Έτσι ταξιδεύοντας στο διαδίκτυο ανακάλυψα πολλά αφιερώματα στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στο εξωτερικό. Μάλιστα υπάρχει και επίσημη ιστοσελίδα   agiosnikiforos.gr (δεν την περιηγήθηκα αλλά είναι εύκολο να το πράξει κανείς εάν υπάρχει χρόνος).

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ο ΛΕΠΡΟΣ

(πληροφορίες από σχετικά άρθρα του διαδικτύου)

 

Το κοσμικό όνομά του ήταν Νικόλαος Τζανακάκης και τόπο γέννησής του αποτελεί το χωριό Σηρικάρι Χανίων στην Κρήτη. Γεννήθηκε το 1890. Δυστυχώς έμεινε ορφανός από μικρός και αφού έμαθε λίγα γράμματα, αναγκάστηκε να εργαστεί (13 χρονών έφυγε από το σπίτι). Όμως τον χτύπησε η ασθένεια και έτσι έφυγε (16 χρονών) από την Κρήτη για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.Προσπαθούσε να κρύψει τα σημάδια της αρρώστειας, αλλά δεν ήταν εφικτό, διότι όλο και φούντωναν. Έτσι μετά από κάποιο διάστημα (1914) - 24 ετών) , του σύστησαν να πάει στη Χίο όπου ο Άγιος Άνθιμος Βαγιάνος τον βοήθησε να εισαχθεί στο λεπροκομείο.

 Έγινε μοναχός το 1916 και  ο βίος του φημίζονταν για την υπομονή , την προσευχή και την άσκηση. Ο ίδιος κατέγραψε πολλά από τα θαύματα του Αγίου Ανθίμου όπου ήταν ο γέροντάς του. 

Ήρθε στην Αθήνα το 1957, στον αντιλεπρικό σταθμό της περιοχής της Αγίας Βαρβάρας, διότι έπαψε πια να λειτουργεί του λεπροκομείου του νησιού. Ο γέροντάς του τον βοήθησε , συστήνοντάς τον στον ιερέα π.Ευμένιο Σαριδάκη (μια εξαιρετική μορφή). Ο ιερέας τον φρόντισε με την εκ Θεού αγάπη του.

Από μαρτυρίες ανθρώπων που τον γνώρισαν, λέγεται ότι εκεί που πήγαιναν για τον επισκεφτούν και να τον βοηθήσουν, γίνονταν το αντίθετο. Τους βοηθούσε, τους συμβούλευε, τους χάριζε δύναμη.

Αναπαύθηκε εν Κυρίω στις 4 Ιανουαρίου το 1964 και η εξόδιος ακολουθία έγινε στους Αγίους Αναργύρους. Στην ανακομιδή των λειψάνων τους, τα οστά ανέδυαν ευωδία.

Και πως να μην ευωδιάσουν αφού αυτός ο ταλαιπωρημένος άνθρωπος, ο χτυπημένος από τη λέπρα, ο τυφλός, που ήταν σχεδόν παράλυτος, δεν διαμαρτυρήθηκε ποτέ, αλλά προσπαθούσε να βοηθά τους γύρω του; Aπό όσους τον γνώρισαν έγινε γνωστό το διορατικό του χάρισμα.

Ακόμη μια μορφή γεμάτη ΦΩΣ, ΚΑΛΟΣΥΝΗ,ΑΓΙΟΣΥΝΗ,ΚΑΡΤΕΡΙΑ, ακόμη μια πηγή αισιοδοξίας.

Η αγιοκάταταξή του έγινε στις 3 Δεκ 2012.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΛΕΠΡΟΥ
Ἦχος α´

Νικηφόρου Ὁσίου, τοῦ λεπροῦ τὰ παλαίσματα,
καὶ τὴν ἐν ἀσκήσει ἀνδρείαν, κατεπλάγησαν Ἄγγελοι
ὡς ἄλλος γὰρ Ἰὼβ τὰ ἀλγεινά,
ὑπέμεινε δοξάζων τὸν Θεόν,
νῦν δὲ δόξῃ ἐστεφάνωται παρ᾽ Αὐτοῦ,
θαυμάτων διακρίσεσιν.
Χαίροις τῶν Μοναστῶν χειραγωγέ,
χαίροις φωτὸς ὁ μέτοχος·
χαίροις ὁ εὐωδίας χαρμονήν, προχέων ἐκ λειψάνων σου.

 

Ας είναι προστάτης όλων που αγωνίζονται με διάφορα προβλήματα υγείας, ας προστατεύει από κάθε κακό, σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς.

ΓΚΟΓΚΙ, ΜΝΗΜΗ.Στον απόηχο της μελέτης...

ΓΚΟΓΚΙ ΣΤΑ ΡΟΜΑΝΕΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΝΗΜΗ..κι ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Χηνάς με τον ευγενέστατο Νίκο Μπατζαλή, μας χαρίζουν την πορεία των προγόνων τους που ήρθαν με τον Διωγμό της Μικρασιατικής Καταστροφής, από την Κωνσταντινούπολη στην Αμαλιάδα. Μια δυνατή γέφυρα για να εισέλθουμε οι Λαϊκοί Μπαλαμοί, στην ιστορία, στις τέχνες, στην πορεία, στον αγώνα των Μικρασιατών Ρόμηδων.

Γκογκί     [μνήμη]
ΟΙ ΡΟΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ε ΡΟΜΑ ΑΝΤΑΡ ΣΤΑΜΠΟΛΙ ΑΝΤΟ ΓΙΟΥΝΑΝΟΣ
Από τους ΝΙΚΟ ΜΠΑΤΖΑΛΗ & ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΧΗΝΑ
και τις εκδόσεις άπαρσις
Αύγουστος 2020

Λίγα λόγια μετά τη μελέτη του πολύ αξιόλογου συγγραφικού έργου.

Προχωρά η ζωή, χωρίς τη μνήμη;H απάντηση είναι κοινή «όχι». Δίχως τη μνήμη, πολλοί τομείς από το επίγειο ταξίδι θα είχαν χαθεί. Έτσι δυο άξιοι εκπρόσωποι της γενιάς των Ρομά που ριζώνουν στην Κωνσταντινούπολη, δημιούργησαν  αυτό το υπέροχο συγγραφικό έργο. Υπέροχο, δίχως σημεία υπερβολής.

Η αλήθεια είναι , ότι από την πρώτη στιγμή που σε κάποια ηλειακή εφημερίδα διάβασα για την κυκλοφορία του, ήθελα να το μελετήσω. Όμως για όλες τις καταστάσεις έρχεται το πλήρωμα του χρόνου κι έτσι τον περασμένο Αύγουστο, είχαμε (οικογενειακώς) την τύχη στη λαϊκή αγορά της Αμαλιάδας, να γνωρίσουμε τον Νίκο,οπότε μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, με περίμενε το ΓΚΟΓΚΙ,που είχα παραγγείλει.

Ο Κωνσταντίνος ταξίδεψε νωρίς για την αιωνιότητα, πρόλαβε όμως να αφήσει τη δικό του στίγμα με τη συμμετοχή του σ’ αυτό το εξαιρετικό σύγγραμμα. 

Η μελέτη του βιβλίου ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες.

Είναι δύσκολο να αποτυπώσω όλα όσα ένιωσα, μέσα από το ταξίδι στις σελίδες του. Ξεκινώ από το εξώφυλλο το οποίο μου έφερε στο προσκήνιο του νου, εικόνες από τα παιδικά μου χρόνια με οικογένειες Ρομά να κινούνται από περιοχή σε περιοχή με άλογα και κάρα ή άμαξες. Επίσης, δημιουργεί μια εικόνα του μισεμού όπου τα μάτια πολλές φορές ελπίζουν, αλλά η αγωνία για το άγνωστο, είναι  το συναίσθημα που αποτυπώνεται.

Ακολουθεί ο τίτλος ο οποίος γεννάει στον αναγνώστη την αγωνία για όλα αυτά που συνθέτουν το Γκογκί, δηλαδή τη μνήμη. Αν σκεφτούμε ότι η μνήμη είναι συλλογή από πολύτιμους λίθους, κρυμμένη στο  ασημένιο σκαλιστό μπαουλάκι που το προστατεύουν βαριά κλειδιά, για να μην το ταράξει κανένα κακό…εύλογα δημιουργείται η απορία για αυτή τη ΜΝΗΜΗ, που κλείνει τόσα χιλιόμετρα και εποχές στην αγκάλη της. 

ΟΙ ΡΟΜΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.. κι ο Νίκος που έχει ταξιδέψει και ταξιδεύει συχνά στην Κωνσταντινούπολη , μας διηγήθηκε κάποιες καταστάσεις με θαυμασμό κι αγάπη.
Αυτό το πόνημα χωρίζεται σε τρία θέματα , αλλά εγώ το μοίρασα σε τέσσερα θέματα - μέρη θα έλεγα, που βοηθούν πάρα πολύ στην κατανόηση όλων όσων περιγράφονται, αλλά κάνουν τον αναγνώστη, συνοδοιπόρο.

Ως ένα θέμα (δίνοντας έμφαση στην αξία τους), ορίζω τις φωτογραφίες οι οποίες είναι χαρακτηριστικές, πανέμορφες. Το δεύτερο θέμα για εμένα , είναι το πρώτο του θεματολογίου δηλαδή τα πολύ ενδιαφέροντα σημειώματα (το εισαγωγικό της φιλολόγου κ. Θεώνης Μαρτζάκλη, των συγγραφέων, του κοινωνιολόγου κ. Γιάννη Γεωργίου), τα ιστορικά στοιχεία, η λαογραφία του γένους των Ρόμηδων τα ήθη και τα έθιμα που κουβαλούν πάντοτε μαζί τους, που μεταλαμπαδεύουν από γενιά σε γενιά. Ως τρίτο θέμα, ονομάζω το δεύτερο του συγγραφικού έργου που είναι ό,τι σχετίζεται με τη γλώσσα και την έκφραση της Ρομανί τσσιπ. Απίστευτα οργανωμένη δουλειά, με λεπτομέρεια ώστε να γίνεται κατανοητή σε όλους. Προσφωνήσεις, ρήματα που δείχνουν ενέργεια, εθνικά ονόματα, λεξιλόγιο, γραμματική, ρήματα και κλίση αυτών καλ. Βέβαια δεν μπορώ να πω ότι προχώρησα στην εκμάθηση διότι απαιτεί ξεχωριστό χρόνο, όμως υπάρχει η δυνατότητα, διότι όπως προανέφερα είναι με λεπτομέρεια γραμμένα ώστε να γίνονται κατανοητά.

Στο τέταρτο μέρος για τη δική μου άποψη, αφού θεωρώ ένα ξεχωριστό θέμα όλες τις φωτογραφίες, το τρίτο και τελευταίο του βιβλίου ο ταξιδευτής αυτής της καλοδουλεμένης συγγραφικής αποτύπωσης, θα διαβάσει ότι έχει ακούσει κι ακόμη περισσότερα για τις τσιγγάνικες ιστορίες αγάπης, ότι έχει φανταστεί για τις Τσιγγάνες και τους Τσιγγάνους που χορεύουν γύρω από τη φωτιά..

 

 

Ένα βιβλίο με ιστορικά στοιχεία, με γραμματολογικά στοιχεία, με λαογραφία και παράδοση, με ταξίδια μέσα από μια ποικιλία συνθηκών, με τον πόνο της προσφυγιάς, με τον πόνο της αγάπης, με δάκρυα και χαρά. Μια περιγραφή κι αφήγηση με έναν τρόπο γραφής γεμάτο από όλα τα στοιχεία της ελληνικής γραμματικής, εύστοχα τοποθετημένα. Οι συγγραφείς αποδίδουν την πραγματικότητα δίχως να ωραιοποιούν πρόσωπα και καταστάσεις. Η ποικιλία των ανθρώπινων χαρακτήρων είναι μια δεδομένη κατάσταση.

Εύχομαι ολόψυχα ο Θεός να αναπαύει τον Κωνσταντίνο Χηνά και να χαρίζει κάθε καλό στην οικογένειά του.

Εύχομαι στον Νίκο Μπατζαλή να χαίρεται την οικογένειά του, να κάνει μέχρι τα βαθιά γεράματά του, ταξίδια στην Πόλη και να μας μεταφέρει τα στοιχεία που συλλέγει κάθε φορά.

Εύχομαι η γενιά των Ρόμηδων που έχουν την τιμή της τόσο αρχοντικής και ιστορικής καταγωγής, να στέκει αντάξια αυτής μέσω της γενικότερης κοινωνικής τους ζωής , μέσω της εκπαίδευσης, να στέκουν με σεβασμό μπρος στα οστά των προγόνων τους, που μες τα δύσβατα μονοπάτια του 1922, κατάφεραν να βαδίσουν και να απλώσουν πάλι τις ρίζες τους. 

Eγκάρδιες ευχές και στον εκδοτικό οίκο, για μια εποικοδομητική συνέχεια στον κόσμο του ποιοτικού βιβλίου.

Σοφία Δ. Αγραπίδη
Στρκος Σ.Ξ ε.α - Συγγραφέας
                 

 

Aπό τις "Σκόρπιες σκέψεις".